دادگاه کامبوج و عدالت کیفری تلفیقی؛ رهیافت‌ها و چالش‌ها

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

جمال بیگی ¹

1 - دانشیار، گروه آموزشی حقوق جزا و جرم شناسی، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی ، مراغه، ایران

تاریخ دریافت : 1401/04/08 تاریخ پذیرش : 1401/11/05 تاریخ انتشار : 1401/10/01

کلید واژه: دادگاه کامبوج, عدالت کیفری تلفیقی, خمرهای سرخ, جنایت بین‌المللی,

چکیده مقاله :

زمینه و هدف: دادگاه کامبوج به لحاظ مشارکت حاکمیت ملی و نهادها و سازمان‌های بین‌المللی تشکیل‌دهنده آن، یکی از محاکمی هست که به دادگاه‌های مختلط یا بین‌المللی شده معروف هستند و به جهت تلفیق عدالت کیفری متأثر از نهادهای ملی و بین‌المللی، در این نوشتار از آن به عدالت کیفری تلفیقی تعبیر شده است. لذا هدف این مقاله، شناسایی این دادگاه به‌مثابه عدالت کیفری تلفیقی و تبیین رهیافت‌ها و چالش‌های آن در نظام بین‌المللی هست.روش: تحقیق حاضر بر اساس روش توصیفی و تحلیلی و بر پایه اسناد و منابع کتابخانه‌ای نگاشته شده است.یافته‌ها و نتایج: شعب فوق‌العاده دادگاه‌های کامبوج در سال 2006 برای محاکمه رهبران ارشد سابق کامبوج و مرتکبان جنایت‌های ارتکابی زمان کمپوچیای دمکراتیک که به‌عنوان خمرهای سرخ نیز شناخته می‌شوند، تشکیل گردید. در طی این دوره، حداقل 1.7 میلیون نفر به دلیل گرسنگی، شکنجه، اعدام و کار اجباری از بین رفتند. ازاین‌رو، جنایت علیه بشریت، نسل زدایی و نقض آشکار کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو از مهم‌ترین جنایت‌های بین‌المللی بودند که متهمان این دادگاه با آن مواجه بودند. هم‌چنین، دادگاه موقت کامبوج هرچند حسب توافق میان دولت کامبوج و سازمان ملل متحد، با الهام از اسناد بین‌المللی و رعایت اصول حقوقی، ضمن برقراری عدالت، تقویت حاکمیت قانون و ایجاد آشتی ملی در کامبوج، رهیافت‌هایی در تعقیب جنایتکاران داشته است، لیکن در رسیدگی و حصول عدالت کیفری تلفیقی با چالش‌هایی نیز مواجه بوده است.

چکیده انگلیسی:

Background and Aim: The Cambodian court is one of the courts known as mixed or international courts in terms of the participation of national sovereignty and its constituent institutions and organizations and for the purpose of integrating criminal justice influenced by national and international institutions, this article has been interpreted as integrated criminal justice. The purpose of this paper is therefore to identify this court as an integral criminal justice and to explain its approaches and challenges in the international system.Methodology: This research is based on descriptive and analytical method and based on library documents and resources.Findings andConclusion: The extraordinary branches of the Cambodian courts were formed in 2006 to try former Cambodian senior leaders and perpetrators of crimes committed during the democratic Kampuchea era, also known as the Khmer Rouge. During this period, at least 1.7 million people perished because of hunger, torture, execution and forced labor. Thus, crimes against humanity, genocide and blatant violations of the Four Geneva Conventions were among the most significant international crimes that the tribunal faced. The Cambodian Interim Tribunal, despite the agreement between the Cambodian Government and the United Nations, inspired by international documents and observance of legal principles, while pursuing justice, strengthening the rule of law and creating national reconciliation in Cambodia, pursued criminals, but there have also been challenges in integrating criminal justice.

منابع و مأخذ:

 

- آشوری، محمد؛ بشیریِ، حسین؛ هاشمی؛ سید محمد و یزدی، عبدالمجید (1396)، حقوق بشر و مفاهیم مساوات، انصاف و عدالت، چاپ اول، تهران: نشر خرسندی.

- امیریان فرسانی، امین (1400)، بررسی جنایات وارده در منظقه دارفور و وضعیت حقوقی حاکم بر آن، فصل‌نامه تحقیقات حقوقی بین‌المللی، دوره 14، شماره 54، صص 155-135.

http://alr.iauctb.ac.ir/article_686941.html

- بیگی، جمال (1401)، جنایت های ارتکابی در سوریه و مکانیسم ارجاعی به دادگاه کیفری بین‌المللی، فصلنامه حقوق جزای بین‌الملل، دوره 1، شماره 1، صص 31 - 43

- بیگی، جمال و خوشیاری حاجی بابا، رزاق (1391)، بی کیفری مجرمان و مقابله با آن در آئینه حقوق بین‌الملل (با تاکید بر اساسنامه دادگاه کیفری بین‌المللی)، همایش ملی حقوق بین‌الملل در آیینه علوم روز

- بیگی، جمال و کتانچی، الناز (1397)، رویکرد دیوان کیفری بین‌المللی به خسارت معنوی قربانیان تعرضات جنسی، فصلنامه مطالعات بین‌المللی، شماره 58، صص 21 – 42

- بیگی، جمال و نجاتی، جمال (1400)، راهبردهای نظام سیاستگذاری بین‌المللی در قبال جنایت تعقیب و ازار و جرم‌انگاری آن در حقوق ایران، فصلنامه مجلس و راهبرد، سال 28، شماره 108، صص 357 – 387

- بیگی، جمال و علی پور، هیوا (1398)، رویکرد اسناد بین‌المللی به حقوق بزه‌دیدگان جنایت ناپدیدسازی اجباری، مجله پژوهش‌های حقوق جزا و جرم‌شناسی، شماره 14، صص 199 - 219

- پرویز، ذوالعین (1388)، مبانی حقوق بین‌الملل عمومی، چاپ ششم، تهران: مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه.

- تدین، عباس. (1401). حقوق اشخاص تحت بازداشت از منظر قانون آیین دادرسی کیفری ایران و مقررات دیوان کیفری بین‌المللی. تحقیقات حقوقی بین‌المللی،  15 (55), 87-102doi: 10.30495/alr.2022.1893995

- حسینی نژاد، حسینقلی (1391)، حقوق کیفری بین‌الملل، چاپ چهارم، تهران: نشر میزان.

- خالقی، علی (1383)، «علنی بودن دادرسی در پرتو اسناد بین‌المللی و حقوق داخلی»، فصلنامه پژوهش‌های حقوقی، دوره3، ش5، صص49-29.

 https://jlr.sdil.ac.ir/article_44700.html

- رضوی فرد و فرجی، محمد (1396) «تشکیل دادگاه کیفری بین‌المللی (مختلط) کامبوج؛ مبانی و چالش‌ها»، فصلنامه حقوقی بین‌المللی، ش57، صص333-313.

http://www.cilamag.ir/article_27974.html

- سلیمی، صادق (1383)؛ جنایت‌های سازمان‌یافته فراملی، چاپ اول، تهران: انتشارات تهران صدا.

- سلیمی، صادق و امیریان، محمدباقر (1395)، « مفهوم ریشه‌کنی و جنایت علیه بشریت در پرونده ۰۰۲ شعب فوق‌العاده دادگاه‌های کامبوج»، فصلنامه مطالعات بین‌المللی، دوره12، ش48، صص227-199.

https://www.isjq.ir/article_91645.html

- سلیمی، صادق و صمصامی مهاجر، مریم (1391)، «غلبه موازین بین‌المللی حقوق بشری بر حاکمیت دولت‌ها در پرتو دادگاه‌های نسل سوم»، فصلنامه تحقیقات حقوقی، ش59، صص400-363.

https://lawresearchmagazine.sbu.ac.ir/article_56185.html

- شریعت باقری، محمدجواد (1397)، اسناد دیوان کیفری بین‌المللی (اصلاحات اجلاس بازنگری کامپالا)، چاپ دوم، تهران: نشر جنگل.

- شیری، عباس (1385)، پارادایم‌های عدالت کیفری: عدالت سزا دهنده و عدالت ترمیمی، فصلنامه حقوق دانشکده حقوق و علوم سیاسی، ش74، صص246-213.

 https://jflps.ut.ac.ir/article_25131.html

- صابر، محمود (1394)،  آیین دادرسی دیوان کیفری بین‌المللی، چاپ دوم، تهران: نشر دادگستر.

- فامیل مدبران، اشکان، نیک‌خواه سرنقی، رضا و جعفرزاده، سیامک (1399)، اخلاق و عدالت کیفری در دادگاه ویژه کیفری بین المللی نورنبرگ با تکیه بر حقوق بین المللی عرفی، دوره 13، شماره 47، صص 42-25.

http://alr.iauctb.ac.ir/article_667796.html

- فضایلی، مصطفی (1384)، معیارها و تضمین‌های محاکمه عادلانه در دادرسی‌های کیفری بین‌المللی، رساله دکتری تخصصی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی.

- فضائلی، مصطفی (1397)، دادرسی عادلانه محاکمات کیفری بین‌المللی، چاپ چهارم، تهران: شهر دانش.

- Agreement between the United Nations and the Royal Government of Cambodia Concerning the Prosecution under Cambodian Law of Crimes Committed during the Period of Democratic Kampuchea, 6 June 2003, Available at https://www.eccc.gov.kh/en/documents/legal/agreement-between-united-nations-and-royal-government-cambodia-concerning-prosecutio

- Amnesty International Fair Trial Manual: Section B, No. 14.3, Available at: https://www.amnesty.org/

- Amnesty International; the International Criminal Court: Making the Right Choices, PART II, REPORT, IOR, 40/11/97 (JULY 1997) at: http: //www.amnesty.org.alib/aipub/ 1997/IOR/14001197.htm

- Bonacker, Thorsten & Safferling, Christoph (2013), Victims of International Crimes: An Interdisciplinary Discourse, ASSER Press, Springer, pp. 18 - 19.

- Guiraud. Marie (2020). Cambodia: Learning Lessons from Victims’ Participation. Justiceinfo-comment. Vol 1

- Gore, Amanda (2022). Criminogenic casinos and illicit trade in environmental commodities in South East Asia, Asian Roulette

- Henzelin, M., Heiskanen, V., Guenael, M. (2006), Reparations to Victims before the International Criminal Court: Lessons from International Mass Claims Processes, Criminal Law Forum, Vol. 17, pp. 317-344. https://cadmus.eui.eu/handle/1814/42747

- https://en.wikipedia.org/wiki/Khmer_Rouge_Tribunal

- https://www.eccc.gov.kh/en

- International Center for Transitional Justice, Comments on Draft Internal Rules for the Extraordinary chambers in the Courts of Cambodia, NOV2006, New York, p. 9, Available at: http://www.ictj.org/images/content/6/0/601.pdf , last visit: 28 Nov. 2010 .

- Law on the Establishment of the Extraordinary Chambers, With Inclusion of Amendments as Promulgated on 27 October 2004 (NS/RKM/1004/006).

- Nouwen, Sarah MH (2006), Hybrid Courts: The Hybrid Category of a New Type of International Crimes Courts, Vol. 2, Available at:  https://www.utrechtlawreview.org/

- Scheffer, David (2008), The Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia, Northwestern University School of Law, Chicago, Illinois, p. 16.

- Samphan, Khieu (2017). Extraordinary Chambers in the Courts of Cambodia. Retrieved 17

- Simon. M (2017). The Extraordinary Chambers in the Courts ofCambodia: Assessing Their Contribution to International Criminal Law, International Criminal Justice Series, Vol. 6

- Stapleton, Sara (1999), Ensuring a Fair Trial in the International Criminal Court: Statutory Interpretation & the Impermissibility of Derogation; Journal of international Law and Politics (JILP), P. 535. Available at: http//www.law.nyu.edu/ journals/jilp/issues/31/pdf/31n.pdf

- Tully. John (2018). Modern Cambodia Since 1863, Asian History, Oxford Research Encyclopedias, Report of a Finnish Inquiry Commission

- Zegveld, L. (2010), Victims’ Reparation Claim and International Criminal Court, Incompatible Value, JICJ, Vol. 8, pp.93- 100