حفاظت از طبیعت در قبال ریز گردها در دیدگاههای حقوق اسلام و غرب

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

یوسف محمدحسینی حاجی‌ور ¹ ( دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد ایران. (نویسنده مسئول) )
جمشید میرزایی ² ( استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد ایران. )
سید ابراهیم موسوی ³ ( استادیار گروه حقوق خصوصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد خرم آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، خرم آباد ایران )

تاریخ دریافت : 1398/10/25 تاریخ پذیرش : 1398/12/05 تاریخ انتشار : 1399/01/01

کلید واژه: محیط زیست, حقوق اسلام, ریزگرد, آلودگی طبیعت, حقوق غربی,

چکیده مقاله :

احساس داشتن طبیعت ، موهبت و نتیجه ی لطف الهی به بشر است و لذا به همه ی انسان ها تعلق دارد تا همانند سایر نعمت ها مورد استفاده ی خردمندانه قرار گیرد. جامعه انسانی مکلف است تا با فراگرفتن و آموزش صحیح ، نسبت به حفظ طبیعت اقدام بنمایند، اما امانتداران طبیعت گاهی نه تنها وظایف خود را رها میکنند ، حتی حمایت از آن را به جا نیاورده ، و با اعمال خود ، مقدمات ویرانی را فراهم نموده اند. در این راستا فقه و قانون بعنوان دو پیوند ناگسستنی ، راهگشا بوده و مضرین را مکلف به ترمیم خسارت نموده است هر چند که معضلات مربوط به ریزگردها با توسعه دنیای صنعتی چند سالی است دیدگان نگران بشر را به خود معطوف داشته است، قانونگذاری های چندانی، علیرغم داشتن مستندات غنی دینی دراین زمینه صورت نگرفته ، تا از روند افزایشی ریزگردها ممانعت شود ، از طرفی در دنیای غرب، عقیده دارند سرآغاز حمایت از طبیعت ، آنان بوده اند و یکسری اسناد بین المللی را مستند قرار داده اند، متاسفانه در حقوق ما به منابع احکام حقوق اسلام توجه زیادی نشده ، تا درمرحله ی ابتدایی از آلودگی های طبیعت پیشگیری و در مرحله بعد اگر خسارتی ببار آید، از راه های مناسب جبران شود ، تا طبیعت بهمان شمایل اول محفوظ و ما بتوانیم برای آیندگان به ارث بگذاریم.

منابع و مأخذ:

- اسلام پور کریمی، عسگری (1389). محیط زیست در اسلام، تهران: مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما.

- اسماعیلی، عباس و همکاران (138۶). حفاظت محیط زیست در اسلام، نشریه دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان، (6).

- امین زاده، بهناز (1381). جهان بینی دینی و محیط زیست، مجله محیط شناسی، 28(30): 106-97.

- انتظاری نجف آبادی، علیرضا (۱۳۹۴). مسئولیت مدنی ناشی از خسارات زیست محیطی، نشر مخاطب، تهران.

- بوتکین، دانیل (1382). شناخت محیط زیست زمین سیاره زنده، ترجمه عبدالحسین وهاب زاده، چاپ اول، مشهد: انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

- تقی زاده انصاری، مصطفی (1397). حقوق محیط زیست درحقوق ایران، انتشارات سمت، چاپ سوم، تهران.

- جوادی، عبدالله (1392). اسلام و محیط زیست، چاپ دوم، نشر اسرائ، قم.

- حبیبی، محمدحسن (138۴). کتاب حقوق محیط زیست، جلد اول، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

- حیاتی، علی عباس (۱۳۸۹). مقدمه علم حقوق ،تهران، انتشارات بنیاد حقوقی میزان.

- دهخدا، علی اکبر (1377). لغتنامه دهخدا، تهران: مؤسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران.

- شاهمرادی، بهزاد و همکاران (1390). آلودگی هوا، انتشارات سپهر دانش، تهران.

- صالحی، صادق، حمایت، خواه جهرمی (1393). مقایسه تحلیلی ارزشهای زیست محیطی جهان اسلام و غرب، مطالعات و تحقیقات اجتماعی در ایران، دوره دوم، شماره 3.

- علم خانی، اعظم (139۵). مسئولیت مدنی دولت در قبال آلودگی های زیست محیطی، انتشارات خرسندی، چاپ دوم، تهران.

- قرضاوی، یوسف (۲۰۰۱م). رعایه البیئه فی شریعه الاسلام، مصر، دارالشروق.

- کاتوزیان، ناصر (1384). وقایع حقوقی، نشر شرکت سهامی انتشار، تهران.

- کاریزی، محسن (1387). ادیان و محیط زیست، نشریه اطلاعات حکمت و فلسفه، (3).

- کلینی، محمد بن یعقوب (1388). الکافی، جلد هفتم، تهران: دارالکتب الاسلامیه.

- گنجعلی زاده، منیژه(1394). ریزگردها و الزامات حقوقی دولتها، انتشارات خرسندی، تهران.

- محقق داماد، مصطفی (۱۳۷۱). طبیعت و محیط زیست انسان از دیدگاه اسلام، نشریه مدرسه عالی شهید مطهری (رهنمون)، (2 و 3).

- منتظری، حسینعلی (۱۴۰۸ق). دراسات فی ولایه الفقیه وفقه الدوله الاسلامیه، قم، چاپ اول، جلد دوم.

- مولایی، یوسف (1386). نسل سوم حقوق بشر و حق به محیط زیست سالم، فصنامه مطالعات حقوق خصوصی، 37(4): 296-273.

- نصر، سید حسین (۱۳۸۱). دین و نظم طبیعت، ترجمه انشاالله رحمتی، تهران: نی.

- نوری، جعفر (1372). فرهنگ جامع محیط زیست، تهران: مؤلف.

- ولایی، عیسی (1388). اسلام و محیط زیست، انتشارات اندیشه مولانا، چاپ قدس، قم.

 

Refrences:

-Andre,Lucas(1996), code civil,edition,Paris.

-carner,etbrayan(1973).a,blacks law dictionary, west publishing, co,18 ed, L union Europeanne:http://www.euopa.org.