مولفه ها و اصول حقوقی حاکم بر مالکیت در فضای مجازی

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

مهدی پناهی ¹ (دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، گروه حقوق خصوصی، واحد امارات متحده عربی، دانشگاه آزاد اسلامی، دبی، امارات متحده عربی)
نجادعلی الماسی ² (استاد گروه حقوق خصوصی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.)
احمد شمس ³ (دانشیار گروه حقوق، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
محمودرضا محمدطاهری ⁴ (استادیار گروه ارتباطات و رسانه، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1398/07/28 تاریخ پذیرش : 1399/03/10 تاریخ انتشار : 1399/06/01

کلید واژه: فضای مجازی, دارایی, مالکیت, مال,

چکیده مقاله :

مالکیت، از جمله مقوله های پرکابرد حقوق خصوصی در دوران گذشته و همچنین در عصر حاضر می باشد. این مفهوم در سیر تاریخی خود در دو نظام حقوقی رومی ژرمنی و همچنین کامن لا، تحولات بنیادینی را شاهد بوده است. در عصر حاضر به تاثیر از تحولات موجود در فضای مجازی به صورت شکلی و ماهوی در مسائل گوناگون، شاهد دگردیسی بوده ایم. در این میان به نظر می رسد مفاهیمی نظیر مال، مالیت، اشیاء و دارایی به تاثیر از فضای غیرملموس پیش رو، به شکل اساسی تغییر یافته اند. در حقیقت در حوزه مالکیتس در فضای مجازی، می توان یا تابع حقوق سنتی بود و این موضوع در مواردی مصداق دارد که با اعمال ضوابط حقوق مزبور بتوان اهداف مد نظر در فضای مجازی را محقق ساخت. شکل دیگر از رابطه آن است که قوانینی بر اشیاء و اموال در فضای مجازی حاکم باشد که معادلی در حوزه حقوق خصوصی نداشته باشند؛ پیروی از این نظر به دلیل آن است که نمی توان با اعمال ضوابط حقوق سنتی به اهداف موجود در حقوق مدرن دست یافت. در این پژوهش نگارنده به شیوه توصیفی تحلیلی موضوع را مورد بررسی قرار داده است.

منابع و مأخذ:

- آر پولانزاس، نیکولاس (1377) طبیعت اشیاء و حقوق، ترجمه نجاد علی الماسی، چاپ اول، تهران، نشر دادگستر.

-امامی، سیدحسن (1380). حقوق مدنی، جلد دوم، چاپ پانزدهم، تهران، نشر اسلامیه.

-انصاری، مسعود و طاهری، محمدعلی (1388). دانشنامۀ حقوق خصوصی، (جلد اول) چاپ سوم، تهران، نشر جنگل.

-بهرامی، داریوش (1391). حقوق ثبت املاک در ایران، چاپ اول، تهران، نشر میزان.

-ساکت، محمدحسین (1387). حقوق‌شناسی؛ دیباچه‌ای بر دانش حقوق ، چاپ اول، تهران، نشر ثالث.

-کاتوزیان، ناصر (1382). دوره مقدماتی حقوق مدنی (اموال و مالکیت)، چاپ هفتم، تهران، نشر میزان.

-معین، محمد (۱۳۷۸). فرهنگ فارسی، جلد چهارم، چاپ پانزدهم، تهران، نشر امیرکبیر.

-هارت، هربرت (1390). مفهوم قانون، ترجمه محمد راسخ، چاپ اول، تهران، نشر نی.

-هداوند، مهدی و مشهدی، علی (1389). اصول حقوق اداری (در پرتو آراء دیوان عدالت اداری)، چاپ اول، تهران، نشر خرسندی.

-ویکس، ریموند (1389). فلسفه حقوق، (مختصر و مفید)، ترجمه باقر انصاری و مسلم آقایی طوق، چاپ اول، تهران، نشر جنگل.

Bauer F, Bauer JF & Stürner R Sachenrecht (1999). 33(2nd ed 2002).

-Badenhorst PJ, Pienaar JM & Mostert H Silberberg & Schoeman’s The Law of Property (5th ed 2006)

-Blazer C “The three Indicia of Virtual Property” (2006) 5 Pierce LR 137-161 at 143.

-Du Bois F (ed) Wille’s Principles of South African Law (2007) 411; Wilhelm J Sachenrecht

-Fairfield JAT “Virtual Property” (2005) 85 BUL Rev 1047-1102 at 1047

-Hisashi harata, an interim report on savignys methodology and his founding of a modern historical jurisprudence, available at: http://www.sllr.j.u-tokyo.ac.jp/08/papers/v08part08(harata).pdf, p138

-httpsearchwebservices.techtarget.com/definition.{1386/1/19}

-Httpwww.atis.org.tg2k-cyberspace.html.{1385/915}

-Lastowka FG & Hunter D “The Laws of the Virtual Worlds” (2004) 92 CLR 1-74 at 25; Wallis A

-Mostert H & Pope A (eds) The Principles of The Law of Property in South Africa (2010) 190.

-Van der Walt AJ Constitutional Property Law (2005) 78; Bauer F, Bauer JF & Stürner R Sachenrecht (17th ed 1999) 11; Wieling HJ Sachenrecht (5th ed 2007) 4-5; 21; Wilhelm J Sachenrecht (2nd ed 2002) 1.

-Van der Merwe CG & De Waal MJ The Law of Things and Servitudes (1993) 170.

-Wian Erlank (2012). Property in Virtual Worlds, (PhD. Thesis), Stellenbosch University, South Africa.p249.