ارزیابی ریسک محیط زیستی سد شفارود گیلان درمرحله ساختمانی با استفاده از روش های تصمیم گیری چند شاخصه

محورهای موضوعی : آلودگی آب

سحر رضایان ¹ , سیدعلی جوزی ² , نسرین مرادی مجد ³

1 - گروه مهندسی منابع طبیعی-محیط زیست، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شاهرود
2 - گروه مهندسی منابع طبیعی-محیط زیست، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال
3 - گروه علوم محیط زیست- ارزیابی و آمایش سرزمین، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات خوزستان

تاریخ دریافت : 1391/06/29 تاریخ پذیرش : 1395/11/30 تاریخ انتشار : 1392/03/30

کلید واژه: ریسک, سد, مرحله ساختمانی, روشTOPSIS, سد شفارود گیلان,

چکیده مقاله :

سد شفارود در 27 کیلومتری شهر هشتپر در استان گیلان واقع است.بهمنظور شناسایی مخاطرات زیست محیطی ناشی از ساخت و ساز این سد آلاینده های آب های سطحی و زیر زمینی و هوا مورد سنجش قرار گرفت و با استانداردها مقایسه شد. ارزیابی ریسک زیست محیطی مرحله ساختمانی این سد نیز پسازشناساییفعالیتهای سدومحیطزیستتحت تاثیر آنباتوجهبهشدتاثر، احتمالوقوعوپیامدهایاحتمالیمواجههآنبرانسان، محیطزیستوتجهیزات با استفاده از روش های تصمیم گیری چند شاخصه منتخب شامل روش های TOPSIS فازی و AHP به انجام رسید. بدین منظور کار شناساییریسک ها درقالبروشدلفیبهانجامرسید.در ادامه عواملمولدریسکدرقالبرویدادهایطبیعی، بیوفیزیکیوانسانیطبقهبندیگردیدند. بابهکارگیریروش هایتصمیمگیریچندشاخصه، ابتدادرقالبروش TOPSIS وبهکمکنرمافزار EXCEL، کاراولویتبندیعواملمولدریسکبهانجامرسید. جهتاولویتبندیریسک‌هابراساساهمیت،از فرآیندتحلیلسلسلهمراتبی و ازطریقواردکردنمقادیرترجیحاتبهنرمافزار Expert Choice اقدامگردید. درروش TOPSIS عاملخاکبرداریوخاکریزی و عواملحفاریوانفجاربهترتیبباوزن‌های 771/3 ،981/2، 851/2 بهعنوانرتبههایاولتاسوممعرفیگردید. همچنیندرروشAHP،عاملخاکبرداریوخاکریزیباوزننهایی 897/0، اولویتاولوعواملحفاریوانفجارنیز،باوزن‌های نهایی 694/0 و 677/0، اولویت‌هایدوموسومراکسبکردند. در ادامهراهکارهاییجهتکنترلو کاهش ریسک های شناسایی شده ارائهگردید. مرطوب نگه داشتن مرتب خاکریزها و تولید غبار کمتر در حین تخلیه بار، حداقل جابجایی خاک در فصول بارندگی و جلوگیری از برداشت مصالح قرضه از بستر و حاشیه رودخانه به عنوان مهمترین اقدامات اصلاحی معرفی می شوند.

چکیده انگلیسی:

Shafarood Dam is located at 27 km from the Hashtpar city of Guilan Province. In order to identify the environmental hazards caused by the construction of the dam measured and compared was with standards pollutions of surface water and groundwater and the air. To this, following identification of tasks and the environment of the study area with respect to the intensity, probability and possible consequences of those effects on the human, environment and equipment by using Topsis Fuzzy and AHP methods; identification and categorization of risks were performed under Delphi methods. To more, risk factors were categorized under natural, biophysical and human events. Scientific methods applied in this study are TOPSIS and AHP, which constitute MADM method. Then, to prioritize risk factors based on their importance, Analytic Hierarchy Process (AHP) method was used by way of entering values to Expert Choice Software. In the TOPSIS method; excavation and backfilling, drilling explosion works were given weights of 3.771, 2.981 and 2.851 respectively and were ranked from first to third. In AHP method; excavation and backfilling were given a final weight of 0.897 with the first priority, whereas the drilling and explosion were given final weights of 0.677 and 0.694 with the second and third priority.The more presented strategies to control and reduce identified risks. Keep moist levee and produce less dust during unloading times, Minimum soil translocation in season rainfall and prevent the movement of soil material at least on loan from the main river bed and corrective measures are introduced.