سنجش هیدروکربن‌های چند حلقه‌ای آروماتیک (PAH) و بررسی منشاء آنها در رسوب تالاب انزلی

محورهای موضوعی : آلودگی آب

لیدا سلیمی ¹ (دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)
پیمان اقتصادی عراقی ² (مرکز ملی اقیانوس شناسی ایران)
شهلا جمیلی ³ (موسسه تحقیقات شیلات ایران)
عباسعلی مطلبی ⁴ (موسسه تحقیقات شیلات ایران)
محمد ربانی ⁵ (دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)

تاریخ دریافت : 1390/08/28 تاریخ پذیرش : 1391/02/15 تاریخ انتشار : 1392/09/01

کلید واژه: تالاب انزلی, رسوب, گاز کروماترگرافی جرمی,

چکیده مقاله :

در تحقیق حاضر هدف تعیین مقدار PAH ها در رسوب سطحی در دو ایستگاه اصلی ماهروزه و سلکه (هر ایستگاه سه نمونه رسوب)، و تعیین منشا این ترکیبات در نمونه های رسوب این ایستگاه ها در تالاب انزلی- شمال ایران جهت پایش تالاب نسبت به آلاینده های مذکور است. نمونه برداری در دو دوره زمانی متفاوت، یعنی فصل گرم وخشک (اواخر خرداد)، و فصل بارندگی (اواخر شهریور) صورت گرفته و نتایج نمونه های آن بررسی گردید. میزان تجمع و مقادیر PAH ها در نمونه های رسوب ایستگاه های مورد نظر توسط دستگاه دقیق گاز کروماتوگرافی طیف سنجی جرمی (GC-Mass) تعیین شده است. میانگین مقادیر PAH ها در رسوب ایستگاه ماهروزه در فصول گرم و بارندگی به ترتیب 839/34 و 439/ 61 نانوگرم بر گرم وزن خشک، و در رسوب ایستگاه سلکه در فصول گرم و بارندگی به ترتیب 432/80و 439/45 نانو گرم بر گرم وزن خشک می باشد. با مقایسه مقادیر PAH∑ در تحقیق حاضر با مقادیر گزارش شده در رسوب برخی از کشورهای جهان، مشخص شد که در دو ایستگاه ماهروزه و سلکه نسبت به سایر کشورها، حداکثر دامنه PAH∑ کمتر ولی در مقایسه با کشورهای حوضه خلیج فارس ، مقدار PAH∑ از نمونه های رسوب امارات متحده عربی و عمان بیشتر می باشد. همچنین در مقایسه با کشورهای حوضه دریای خزر در شمال ایران مشاهده می شود که بیشترین PAH∑ در این دو ایستگاه از PAH∑ رسوب دریای خزر هم کمتر می باشد. همچنین منشا PAH ها در نمونه های رسوب ایستگاه های مذکور در تالاب انزلی مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به مشاهده هر دو منشا پیروژنیک و پتروژنیک در هر دو ایستگاه، نمی توان در مورد منشا PAH ها صراحتا قضاوت نمود. با توجه به آنالیزهای آماری بین مقادیر PAH ها، در نمونه های رسوب ایستگاه های ماهروزه و سلکه در دو فصل نمونه برداری اختلاف معنی داری مشاهده نشد (05/0p> ).

چکیده انگلیسی:

The objective of this study is to determine oil pollutants (PAHs) and investigate PAHsource in the sediments of Anzali Lagoon (in Mahrozeh & Selke stations) that can beof high importance from monitoring. Therefore, sampling is made in two wet and dryseasons at Mahrozeh & Selke stations. Finally, making use of GC, the relatedanalyses were performed to determine PAHs. The results showed that mean PAHs insediments of Mahrozeh were 34.839 in dry season and 61.439 ng/g dw in wet season,and in Selke were 80.432 in dry season and 45.439 ng/g dw in wet season. Theamounts of PAHs in Mahrozeh & Selke stations were lower than PAHs in sedimentsof the Persian Gulf countries, (except of UAE and Oman sediments).and also PAHsin Mahrozeh & Selke stations were lower than sediments of Caspian Sea. The sourceof PAHs in Mahrozeh & Selke sediments were both pyrogenic andpetrogenic.Statistical examinations didn’t show significant differences betweenPAHs in sampling seasons.