رابطۀ بین ابعاد دلبستگی و کنش تأملی مادر با پرخاشگری کودکان پیش‌دبستانی: نقش واسطه‌ای توان بدرفتاری با کودک

محورهای موضوعی : روان درمانگری

فاطمه طالبیان شریف ¹ (کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی، گروه روان‌شناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران)
سید امیر امین یزدی ² (استاد گروه روان‌شناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران)
مریم بردبار ³ (استادیار گروه روان‌شناسی مشاوره و تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران)

تاریخ دریافت : 1402/07/15 تاریخ پذیرش : 1402/07/15 تاریخ انتشار : 1402/07/15

کلید واژه: پرخاشگری, کودکان پیش‌دبستانی, دلبستگی, توان بدرفتاری با کودک, کنش تأملی مادر,

چکیده مقاله :

هـدف ایـن پژوهـش تعییـن نقـش واسـطه‌ای تـوان بدرفتـاری بـا کـودک در رابطـۀ بیـن ابعـاد دلبسـتگی و کنـش تأملـی مـادر بـا پرخاشـگری کـودکان پیش‌دبسـتانی بـود کـه در قالـب طـرح همبسـتگی بـا روش تحلیـل مسـیر، روابـط متغیرهـا را مـورد بررسـی قـرار داد. جامعـۀ آمـاری پژوهـش مـادران دارای کـودک پیش‌دبسـتانی 4 تـا 6 سـاله شـهر مشـهد بـود. 337 نفـر از مـادران بـه شـیوۀ نمونه‌بـرداری در دسـترس انتخـاب شـدند و بـه پرسشـنامۀ کنـش تأملـی والدینـی (لویتـن، مایـز، نایسـنس و فوناگـی، 2017)، مقیـاس بازنگری‌ٰشـده دلبسـتگی بزرگسـال (کالینـز، 1996)، فـرم کوتـاه سـیاهۀ تـوان بدرفتـاری بـا کـودک (آندرسـما، چافینـز، مولینـز و لیبرتـون، 2005) و فـرم والـد مقیـاس پرخاشـگری کـودکان پیش‌دبسـتانی (واحـدی، فتحـی‌آذر، حسینی‌نسـب و مقـدم، 2008) پاسـخ دادنـد. نتایـج تحلیـل مسـیر بـا تأییـد بـرازش مـدل، نشـان داد اضطـراب دلبسـتگی از طریـق مسـیر پیش‌ذهنی‌سـازی- تـوان بدرفتـاری بـر پرخاشـگری کـودکان پیش‌دبسـتانی اثـر غیرمسـتقیم دارد. اثـرات غیرمسـتقیم اضطـراب دلبسـتگی بـر پرخاشـگری کـودک به‌واسـطۀ قطعیـت و علاقـه نسـبت به‌حالت‌هـای ذهنـی نیـز معنـادار بـود. همچنیـن تنهـا اثـر غیرمسـتقیم اجتنـاب دلبسـتگی بـر پرخاشـگری به‌واسـطۀ تـوان بدرفتـاری بـا کـودک بـود. یافته‌هـای پژوهـش حاکـی از نقـش سـازه‌های دلبسـتگی و کنـش تأملـی در شناسـایی تـوان بدرفتـاری مـادران و پرخاشـگری کـودکان پیش‌دبسـتانی اسـت.

چکیده انگلیسی:

This study aimed to investigate the mediating role of child abuse potential in the relationship between dimensions of mother’s attachment and mother’s reflective functioning with preschool aggression. This study examined the relationships of the variables as correlation research by path analysis method. The statistical population of the research included mothers with preschool children (4 to 6 years) in Mashhad. For this purpose, 337 mothers were selected through convenient sampling and were asked to fill the Parental Reflective Functioning Questionnaire (Luyten, Mayes, Nijssens & Fonagy, 2017), the Revised Adult Attachment Scale (Collins,1996), the Brief Child Abuse Potential Inventory (Ondersma, Chaffin, Mullins & LeBreton, 2005) and the parent form of Preschool Aggression Scale (Vahedi, Fathiazar, Hosseini nasab & Moghadam, 2008) which were available online. The results of the path analysis, which confirmed the model fit, showed that attachment anx- iety has indirect effects on aggression through the path of pre-mentalization-child abuse potential. The indirect effects of attachment anxiety on preschool aggression through the certainty about mental states and curiosity in the mental states were also significant. Also, the only indirect effect of attachment avoidance on aggression was through child abuse potential. The research findings indicate the role of attachment and reflective functioning in identifying potentials related to mothers’ abuse potential and preschool aggression.