سبک‎های فرزندپروری ادراک‌شده و ترس از ارزشیابی منفی: مقایسه دختران نوجوان تیزهوش و عادی

محورهای موضوعی : روان درمانگری

شهلا پاکدامن ¹ , فرشته‌سادات مرتضوی نصیری ²

1 - استادیار دانشگاه شهید بهشتی
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی

تاریخ دریافت : 1394/03/10 تاریخ پذیرش : 1394/03/10 تاریخ انتشار : 1393/01/01

کلید واژه: سبک‎های فرزندپروری ادراک‌شده, ترس از ارزشیابی منفی, نوجوانان تیزهوش و عادی,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر تعیین رابطه بین ابعاد سبک‌های فرزندپروری و ترس از ارزشیابی منفی و شناخت تفاوت ‌این رابطه بین دختران نوجوان تیزهوش و عادی بود. بدین منظور بر اساس یک پژوهش زمینه‌یابی، نمونه‌ای متشکل از 137 دختر دبیرستانی (34 نفر تیزهوش؛ 103 نفر عادی) توسط نسخه کوتاه مقیاس ترس از ارزشیابی منفی (FNES-B؛ لیری،1983) و پرسشنامه ادراک از شیوه‌های فرزندپروری (PSQ؛ شفر،1965) مورد بررسی قرار گرفتند. داده‌ها توسط روش همبستگی و آزمون z مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته‌ها نشان دادند: 1) بین مؤلفه مهار سبک‌های فرزندپروری و ترس از ارزشیابی منفی همبستگی مثبت وجود دارد ،2) بین مؤلفه محبت با ترس از ارزشیابی منفی همبستگی معنادار وجود ندارد، 3) درگروه نوجوانان عادی، بُعد مهار با ترس از ارزشیابی منفی رابطه معناداری نداشت، در حالی که ‌این رابطه در گروه دانش‌آموزان تیزهوش مثبت و معنادار بود، 4) محاسبه آزمون z تفاوتی را در‌ این همبستگی بین دو گروه نشان نداد. در مجموع، یافته‌های پژوهش نشان دادند هر چه اعمال مهار بر فرزندان بیشتر باشد حساسیت آنها نسبت به ارزشیابی‌های منفی دیگران افزایش می‌یابد و ‌این اثر در مورد فرزندان تیزهوش بارزتر است.

چکیده انگلیسی:

the aim of this study was to determine the relationship between parenting styles dimensions and fear of negative evaluation and to examine the differences between gifted and normal adolescent girls in these relations. In a survey study, the Fear of Negative Evaluation Scale-Brief Form (Leary, 1983)) and Parenting styles Questionnaire (Schaefer,1965) were administered to 137 female high school students (34 gifted, 103 normal). The data were analyzed by correlation coefficient and z test. Results indicated that 1) there was a positive correlation between control dimension of parenting style and fear of negative evaluation, 2) no significant correlation was observed between warmth dimension and fear of negative evaluation, 3) in normal adolescents group, the control dimension had no significant relation with fear of negative evaluation, but this relation was positive and significant for gifted student group, 4) the z-test indicated no difference between the two groups. The findings suggested that the more control over the children, the more they will be sensitive to negative evaluation of others and this is more salient for gifted children.