نقش واسطه‌ای تاب‌‌‌آوری در رابطة بین الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش پیشرفت

محورهای موضوعی : روان‌شناسی بالینی

زکیه سالاری سلاجقه ¹ , نوشیروان خضری مقدم ² , محمدحسین موسوی‌نسب ³

1 - کارشناسی ارشد روان‌شناسی تربیتی
2 - استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان
3 - استادیار دانشگاه شهید باهنر کرمان

تاریخ دریافت : 1396/09/19 تاریخ پذیرش : 1396/09/19 تاریخ انتشار : 1396/07/01

کلید واژه: انگیزش پیشرفت, تاب‌آوری, الگوهای ارتباطی خانواده,

چکیده مقاله :

هدف این پژوهش تعیین نقش واسطه‌ای تاب‌آوری در رابطة بین الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش پیشرفت بود. بدین منظور 370 نفر از دانشجویان کارشناسی دانشگاه فرهنگیان کرمان با روش نمونه‌برداری خوشه‌ای انتخاب شدند و به پرسشنامة انگیزش پیشرفت هرمنس (1970)، مقیاس تاب‌آوری (کانر و دیویدسون، 2003) و پرسشنامة الگوهای ارتباطی خانواده (فیتزپاتریک و ریچی، 1994) پاسخ دادند. برای تحلیل داده‌ها از تحلیل مسیر و آزمون t استفاده شد. نتایج نشان داد که همنوایی با تاب‌آوری رابطة منفی معنادار دارد و تاب‌آوری و همنوایی بر انگیزش پیشرفت اثر مستقیم دارند. این نکته نیز آشکار شد که تاب‌آوری در رابطة بین همنوایی و انگیزش پیشرفت نقش واسطه‌ای دارد. هم‌چنین تاب‌آوری پسران بیش از دختران بود، اما در زمینة الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش پیشرفت تفاوتی بین پسران و دختران دیده نشد.

چکیده انگلیسی:

The objective of this study was to examine the mediating role of resilience in the relationship between family communication patterns and the achievement motivation. For this purpose, 370 BA students of Kerman Farhangian University were selected by cluster sampling method and responded to Hermens’ Achievement Motivation Questionnaire (1970), Resilience Scale (Connor & Davidson, 2003), and Family Communication Patterns Questionnaire (Fitzpatrick & Ritchie, 1994). For data analysis, path analysis and t-test were used. The results showed that conformity has a significant negative correlation with resilience, and resilience and conformity have direct effects on the achievement motivation. The findings revealed that resilience has a mediating role in the relationship between conformity and motivation. Additionally, resilience is higher among males compared to females, but in the area of family communication patterns and motivation, no differences were found among females and males.

منابع و مأخذ:

بلالی، ر. و آقایوسفی، ع. ر. (1390). اثربخشی برنامۀ‌ آموزش والدین بر کاهش مشکلات رفتاری کودکان. فصلنامه روان‎شناسی کاربردی، 4(20)،73 - 59.

مشهدی، ع.، حسنی، ج.، برعرفان، ز.، نجفی‎گل، پ. و دانشور، ش. (1392). ویژگی‌های روان‌سنجی نسخه‌ پیش‌دبستانی سیاهه‌ درجه‌بندی رفتاری کنش‌وری اجرایی (فرم معلم). فصلنامۀ روان‎شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 10(38)، 137 - 123.

یوسفی، ف. (1377). هنجاریابی مقیاس راتر به منظور بررسی مشکلات رفتاری و عاطفی دانش‌آموزان دختر و پسر ابتدایی شیراز. مجله‌ علوم انسانی و اجتماعی دانشگاه شیراز، 13(1و2)، 192 -172.

Bradley, R., McCraty, R., Atkinson, M., Tomasino, D., Daugherty, A., & Arguelles, L. (2010). Emotion self-regulation, psycho physiological coherence, and test anxiety: Results from an experiment using electrophysiological measures. Applied Psycho­physiology & Biofeedback, 35(4), 261-283.

Carlton, M. P. (2000). Motivation and school readiness in kindergarten children. Dissertation Abstracts International, 60(11), 3899A.

Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning (2003). Safe and sound:An educational leader’s guide to evidence-based social and emotional learning programs. Chicago: Author.

Ciarrochi, J., Wilson, C. J., Deane, F. P., & Rickwood, D. (2003). Do difficulties with emotions inhibit help-seeking in adolescence? The role of age and emotional competence in predicting help-seeking intentions. Counselling Psychology Quarterly, 16(2), 103-120.

Decety, J. (2009). The social neuroscience of empathy. Cambridge, MA: MIT Press.

Dennis, J. M., Phinney, J. S., & Chuateco, L. I. (2005). The role of motivation, parental support, and peer support in the academic success of ethnic minority first-generation college students. Journal of College Student Development, 46(3), 223-236.

Elias, M. J., & Arnold, H. (2006). The Educator’s Guide to Emotional Intelligence and Academic Achievement. Thousand Oaks, CA: Corwin Press.

Eisenberg, N. (2006). Social, emotional, and personality development. In W. Damon & R. M. Lerner, Handbook of child psychology (6th Ed.). New York: Wiley.

Epstein, M. H. (2004). Behavioral and EmotionalRating Scale–2nd ed.: A strength-based approachto assessment. Austin, TX: PRO-ED.

Greenberg, M. T. (2006). Promoting resilience in children and youth: Preventive interventions and their interface with neuroscience. Annals of the New York Academy of Science, 1094 (1), 139-150.

Guerra, N.G., & Bradshaw, C. P. (2008). Linking the prevention of problem behaviors and positive youth development: Core competencies for positive youth development and risk prevention. New Directions for Child and Adolescent Development, 122, 1 - 17.

Gullone, E., Hughes, E. K., King, N. J., & Tonge, B. (2010). The normative development of emotion regulation strategy use in children and adolescents: A 2-year follow-up study. Journal of Child Psychology and Psychiatry, 51(5), 567-574.

Howes, C., & Smith, E.W. (1995). Relations among child care quality, teacher behavior, children’s play activities, emotional security, and cognitive activity in child care. Early Childhood Research Quarterly, 10 (4), 381-404.

Izard, C. E., Fine, S., Schultz, D., Mostow, A., Ackerman, B., & Youngstrom, E. (2001). Emotions knowledge as a predictor of social behavior and academic competence in children at risk. Psychological Science, 12(1), 18-23.

Jacobsen, T., & Hofmann, V. (1997). Children’s attachment representations: Longitudinal relations to school behavior and academic competency in middle childhood and adolescence. Developmental Psychology, 30 (4), 703-710.

Kline, R. B. (2010). Principles and practice of structural equation modeling. New York: Guilford Press.

LeBuffe, P. A., Shapiro, V. B., & Naglieri, J. A. (2009). The Devereux Student Strengths Assessment (DESSA). Lewiscille, NC: Kaplan Press.

Mattanah, J. F., Ayers, J. F., Brand, B. L., Brooks, L. J., Quimby, J. L., & McNary, S. W. (2010). A social support intervention to ease the college transition: Exploring main effects and moderators. Journal of College Student Development, 51 (1), 92-108.

Mayer, J. D., Salovey, P., & Caruso, D. R. (2004).Emotional intelligence: Theory, findings, and implications. Psychological Inquiry, 15(3), 197-215.

Nickerson, A. B., & Fishman, C. (2009).Convergent and divergent validity of the Devereux student strengths assessment. School Psychology Quarterly, 24 (1), 48-59.

O’Neil, R., Welsh, M., Parke, R. D., Wang, S., & Strand, C. (1997). A longitudinal assessment of the academic correlates of early peer acceptance and rejection. Journal of Clinical Child Psychology, 26 (3), 290-303.

Payton, J., Weissberg, R. P., Durlak, J. A., Dymnicki, A.B., Taylor, R. D., Schellinger, K. B., et al. (2008). The positive impact of social and emotional learning for kindergarten to eighth-grade students: Findings from three scientific reviews. Chicago: Collaborative for Academic, Social, and Emotional Learning.

Reynolds, C. R., & Kamphaus, R. W. (2004). BehaviorAssessment System for Children—2nd ed.manual. Circle Pines, MN: AGS.

Steinberg, L. (2012). Should the science of adolescent brain development inform public policy? Issues in Science and Technology, 28 (3), 67-78.