رمز و رمزگرایی با تکیه بر ادبیات منظوم عرفانی

محورهای موضوعی : اسطوره

محمدرضا نصر اصفهانی ¹ ( استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان )
حافظ حاتمی ² ( دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان )

تاریخ دریافت : 1394/03/04 تاریخ پذیرش : 1394/03/04 تاریخ انتشار : 1388/07/01

کلید واژه: رمز, رمزگرایی, گونه‌های رمز, رمز عرفانی و رمزگشایی عرفانی,

چکیده مقاله :

تلاش برای بیان تعریفی مستقل از رمز و تبیین آن به عنوان تصویری خیالی جدای از دیگر صور خیال، برای هر پژوهشگر آثار ادبی و عرفانی بایسته و شایسته است. از سوی دیگر، طرح این موضوع نیز برجسته و با اهمیت است که رمز در عین رابطة بسیار فشرده با کنایه، استعارة مصرّحه، تمثیل رمزی، اضافة سمبلیک، کهن‌الگو، تشبیه تمثیل و نوع ادبی فابل، تصویری جدای از اینهاست. لزوم توجّه شعرا و نویسندگان به رمز، تاریخچه و انواع آن، اشاره به رمز و اشتقاق آن در دیگر زبان‌ها و اشاره‌ای کوتاه به رمز در گونه‌های ادب حماسی، غنایی، انتقادی و سیاسی و فرهنگی به عنوان مدخلی برای ورود به رمزعرفانی، موضوعاتی هستند که این مقاله در پی تفسیر و تبیین آنها است.کوتاه سخن آنکه در این پژوهش تلاش بر این است که سیر گذر نمادهای شناخته شدة عرفانی نامی، هرچند کوتاه و مختصر، بیشتر بررسی و به آن توجه شود و بنابراین، پژوهش پیش رو، بر یک یا دو عارف خاص متمرکز نیست.

چکیده انگلیسی:

  Symbolism is the art of representing something by symbols and symbol is an outward sign of an inward meaning. In the case of Sufism, it is a series of linguistic figures which express the relation of man and God, a collection of images that are God's objective manifestation. The present article shows the relationship of rhetoric figures (irony, metaphor and etc.) to symbol and the place of symbol in epic and lyric poetry, and tries to indicate the role of symbol and symbolism in mystical poetry.