بررسی تحلیلی و تطبیقی نخستین زیستگاه و هبوط انسان در کتاب مقدس با دیگراسطوره‏های خاورمیانه

حیدری, حسن; بهاری, علی

کد مقاله : 512654 بازدید : 231 صفحه: 57 - 92

20.1001.1.20084420.1394.11.38.3.1

نوع مقاله: پژوهشی

بررسی تحلیلی و تطبیقی نخستین زیستگاه و هبوط انسان در کتاب مقدس با دیگراسطوره‏های خاورمیانه

محورهای موضوعی : اسطوره

حسن حیدری ¹ (دانشیار ادیان و عرفان دانشگاه کاشان)
علی بهاری ² (دانش آموخته کارشناسی ارشد ادیان و عرفان دانشگاه کاشان)

تاریخ دریافت : 1394/04/02 تاریخ پذیرش : 1394/04/02 تاریخ انتشار : 1394/03/01

کلید واژه: اسطوره‌های بین‌النهرین, عدن, دیلمون, کتاب مقدس, هبوط از بهشت,

چکیده مقاله :

آدمیان از دیرباز، خاستگاه و گوهر خود را برتر از عالم مادی موجود می‌دانسته‌‌اند. اعتقاد به این باور که نیاکان بشر جایگاهی بهشتی داشته و در نتیجه گناه، به این خاکدان درافتاده‌اند، در غالب اسطوره‌ها و ادیان کهن بازتاب دارد و یکی از عناصر اصلی انسان‌شناسی ادیان قدیم و زنده را تشکیل می‌دهد. این مقاله به مرور و تحلیل داستان آفرینش، ویژگی‌های نخستین زیستگاه آدم و حوا (عدن) و علت هبوط آنان در کتاب مقدس می‌پردازد و آنها را با باورهای اسطوره‌های کهن‌تر خاورمیانه، از جمله اسطوره‌های بین‌النهرین، ایران و مصر مقایسه می‌کند؛ همچنین رهیافت‌های روان‌شناسانه و اسطوره‌ای اندیشمندانی چون کمبل، فروید،یونگ،تیلیش و جان‌گری در تفسیر اسطوره‌های هبوط بیان می‌شوند. این بررسی تطبیقی نشان می‌دهد که در کتاب مقدس و اسطوره‌های بین‌النهرین عناصر و نمادهای مار، درخت، زن، گناه، هبوط (اخراج) از پردیس و اجتناب خدا/خدایان از شراکت انسان در اوصاف الوهیت، به‌ویژه دارا بودن علم، قدرت و حیات جاودان نقش مهم و مشابهی داشته‌اند.

چکیده انگلیسی:

From way back, man has believed that he has a higher origin, higher than the material world. According to most myths and religions and as a constituent element of old and modern anthropology, the ancestor of man used to reside in paradise, but as a result of sin, they fell in the earth. The present article attempts to consider the story of Creation, descriptions of habitat of Adam and Eve (Aden), the reason of their fall according to Bible, and to compare them with the old mythical beliefs of Middle East, especially the myths of Mesopotamia, Egypt and Iran. Also, the psychological and mythical views of Campbell, Freud, Jung, Tillich and John Gray are noticed. This comparative study shows that the symbols of snake, tree, woman, sin, fall from the paradise and preventing man from having divine attributes, especially science, power, and eternal life, have a similar function in the myths of Bible and Mesopotamia.

منابع و مأخذ:

الیاده، میرچا. 1382. اسطوره، رؤیا، راز. ترجمة رؤیا منجم. چ3. تهران: علم.

ـــــــــــ. 1385. رساله در تاریخ ادیان. ترجمة جلال ستاری. چ3. تهران: سروش.

اوشیدری، جهانگیر. 1371. دانشنامه مزدیسنا.تهران: مرکز.

بلان، یانیک. 1384. پژوهش در ناگزیری مرگ گیل‌گمش. ترجمة جلال ستّاری. چ2. تهران: مرکز.

بلک، جرمی و آنتونی گرین. 1385. فرهنگ‌نامه خدایان، دیوان و نمادهای بین‌النهرین باستان. ترجمة پیمان متین. ج2. تهران: امیرکبیر.

بهار، مهرداد. 1387. پژوهشی در اساطیر ایران. چ7.تهران: آگاه.

بیرلین، ج، ف. 1386. اسطوره‌های موازی. ترجمة عباس مخبر. تهران: مرکز.

دوبوکور،مونیک.1387.رمزهای زنده جان. ترجمة جلال ستّاری. چ3. تهران: مرکز.

کریمر، ساموئل. 1340. الواح سومری. ترجمة داود رسائی. تهران: شرکت سهامی افست.

کمبل، جوزف. 1386 . قدرت اسطوره. ترجمة عباس مخبر. چ4. تهران: مرکز .

کوک، راجر. 1387. درخت زندگی. ترجمة سوسن سلیم‌زاده و هلینا مریم قائمی. تهران: جیحون.

گری، جان. 1378.اساطیر خاور نزدیک. ترجمة باجلان فرخی. تهران: اساطیر.

گریمال، پی‌یر. 1385. اساطیر جهان. ترجمة مانی صالحی علامه. ج3. تهران: مهاجر.

_________.1387. اسطوره‌های بابل و ایران باستان. ترجمة ایرج علی‌آبادی. چ4. تهران: علمی و فرهنگی.

گیمن، دوشن. 1376.دین ایران باستان. ترجمةرؤیا منجم. تهران: فکر روز.

وارنر، رکس. 1386. دانشنامه اساطیر. ترجمة ابوالقاسم اسماعیل‌پور. تهران: اسطوره.

وولف، دیوید، ام.1386. روان‌شناسی دین. ترجمة محمد دهقانیتهران: رشد.

ویو، ژ. 1387. اساطیر مصر. ترجمة ابوالقاسم اسماعیل‌پور. چ4. تهران: کاروان.

هوک، ساموئل.1372. اساطیر خاورمیانه. ترجمة علی‌اصغر بهرامی و فرنگیس مزداپور.چ2. تهران: روشنگران و مطالعات زنان.

هینلز، جان. 1386 . شناخت اساطیر ایران. ترجمة ژاله آموزگار و احمد تفضلی. چ11. تهران: چشمه.

Refrences

Bahār, Mehrdād. (2008/1387SH). Pazhouheshi Dar Asātire Irān. 7^th ed. Tehran: Āgāh.

Beaucorps, Monique (2008/1387SH). Ramzhā-ye Zendeh Jān ( de Les symboles vivants).Tr. by Jalāl Sattāri. 3^rd ed.Tehran: Markaz.

Bierlein, J. F.(2007/1386SH). Ostoureh-hā-ye Movāzi (Parallel myths). Tr. by Abbās Mokhber.Thehran: Markaz.

‎Black, Jeremy & Anthony Green. (2006/1385SH). Farhangnāmeh Khodāyān, Divān Va Nemādhā-ye Beyn-onnahreyn Bastān (Gods, demons, and symbols of ancient Mesopotamia: an illustrated dictionary). 2^nd ed. Tr. by Peymān Matin. Tehran: Amirkabir.

Blanc, Yannick. (2005/1384SH). Pazhouhesh Dar Nāgoziri-ye marg-e Gil Gamesh. (Enquete Sur La Mart De Gilgamesh ). 2^nd ed. Tr. by Jalāl Sattāri. Tehrān: Markaz.

Campbell, Joseph. (2007/1386SH). Ghodrat-e Ostoureh (‎The Power of myth). 4^th ed. Tr. by 'Abbās Mokhber. Tehran: Markaz.

Chevalier, Jean & Gheerbrant Alain. (2009/1388SH). Farhang-e Nemādhā (‎Dictionnaire des symboles: mythes, reves, coutumes).Tr. by Soudābeh Fazā'eli. Thehrān: Jeyhoon.

Cook, Roger. (2008/1387SH). Derakht-e Zendegi (The tree of life: symbol of the centre). Tr. by Sousan Salim Zādeh & Helinā Maryam Ghā'emi. Thehrān: Jeyhoon.

Eliade, Mircea. (2003/1382SH). Ostoureh, ro'yā, rāz (Myths, Dreams, Mysteries). 3^rd ed. Tr. by Ro'yā Monajjem. Tehran: Elm.

ـــــــــــــــــــــــــــ .(2004/1385SH). Resāleh Dar Tārikh-e Adyān ( Traite d'histoire des religions).3^rd ed. Tr. by Jalāl Sattari. Tehran: Soroush.

Gray, John. (2008/1387SH). Asātir-e Khavar-e Nazdik (‎Near Eastern mythology). Tr. by Bājelān Farrokhi. Thehrān: Asātir.

Grimal, Pierre. (2006/1385SH). Asātir-e Jahān (‎Mythologies de la mediterraee au Gange). Vol. 3. Tr. by Māni Sālehi ̓Allāmeh. Thehrān: Mohājer.

ـــــــــــــــــــــــــــــــ .(2008/1387SH). Ostoureh-hā-ye Bābel va Irān-e Bāstān (Alain ‎Contes et legendes De Babylone et De Perse). Tr. by Iraj Ali Ābādi.4th ed. Thehrān: Sherkat-e Enteshārāt-e Elmi va Farhangi.

Guillemin, Jacques Duchesne (1997/1376SH). Dine Irān-e Bāstān (‎Religion of ancient Iran). Tr. by Royā Monajjem.Thehran: Fekr-e Rooz.

Hāfez, Shams-oddin Mohammad. (2005/1384SH). Divān. With the effort of Mohammad Ghazvini & Dr. Ghāsem Ghani. Tehran: Negārān.

Hinnells, John Russell. (2007/1386SH). Shenākht-e Asātir-e Irān (Persian mythology).4^th ed. Tr. by Zhāleh Āmoozegār & Ahmad Tafazzoli. Thehrān: Cheshmeh.

Hooke, Samuel Henry. (1993/1372SH). Asātir-e Khavarmiyāneh. (Middle Eastern mythology). 2^nd ed. Tr. by Ali Asghar Bahrāmi & Farangis Mazdāpoor. Tehran: Rowshangarāa.

Ketāb-e Moghaddas(The Bible) (old translation). (2004/1983SH). Irān: Anjomane Ketābe Moghaddas-e Irān.

Kramer, Samuel Noah. (1961/1340SH). Alvāh-e Soumeri (‎From the tablets of Sumer). Tr. by Dāvoud Rasā'ei. Thehrān: Sherkat-e Sahāmi Ofset.

Oshidari, Jahangir. (2007/1386SH) Daneshnāmeh Mazd-e yasnā. 4^th ed. Thehrān: Nashr-e Markaz.

Sha'bānlou, 'Ali Rezā. (2012/1391SH). “Bāztāb-e ostoureh āfarinesh-e Zurvāni dar dāstān-e akvān-e div”. Mytho-Mystic Literature Quarterly Journal of Islamic Azad University. Spring. Year 8. No. 26.

Vieu, J .(2008/1387SH). Asātir-e Mesr (The Myths of Egypt).4^th ed. Tr. by Abolghasem Esmā'eilpoor.Tehran: Kārvān.

Warner, Rex. (1997/1376SH). Daneshnāmeh Asātir (Encyclopedia of world mythology).Tr. by Abolghāsem Esmā'eil-pour. Thehrān: Ostoureh.

Wulff, David M. (2007/1386SH) Ravānshenāsi-ye Din (The psychology of religion). Tr. by Dr. Mohammad Dehghāni .Tehran: Roshd.

_||_