بررسی جابه‌جایی واجی در زبان ایرانی میانه و ایرانی جدید

محورهای موضوعی : اسطوره

محمدرضا احمدخانی ¹ (استادیار دانشگاه پیام نور ورامین)

تاریخ دریافت : 1394/03/04 تاریخ پذیرش : 1394/03/04 تاریخ انتشار : 1387/07/01

کلید واژه: جابه‌جایی, واجی, واکه, همخوان, هجا,

چکیده مقاله :

جابه‌جایی واجی ـ فرایندی که در آن ترتیب واج‌ها معکوس می‌شود ـ موضوع مطالعات بسیاری بوده است. جابه‌جایی واجی می‌تواند منظم یا غیرمنظم باشد. این فرایند در حوزۀ واج‌شناسی، مطالعۀ همزمانی را به مطالعۀ در زمانی پیوند می‌دهد. هدف این مقاله، بررسی جابه‌جایی واجی در زبان فارسی معاصر و نیز به طور درزمانی در زبان پهلوی (ایرانی میانه) و فارسی معاصر است. پس از مقدمه، ماهیت فرایند جابه‌جایی واجی از دیدگاه‌های مختلف بررسی و سپس به انواع این فرایند اشاره می‌شود. در بخش اصلی مقاله، داده‌های زبان فارسی و پهلوی بررسی می‌شود. تحلیل داده‌ها نشان می‌دهد که در زبان فارسی، جابه‌جایی واجی در چارچوب نظریۀ بهینگی به منظور رعایت اصل آرایش رسایی، قانون برخورد هجایی و محدودیت عدم آغازه هجایی پیچیده، انجام می‌پذیرد