مدلسازی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای در بورس اوراق بهادار تهران

محورهای موضوعی : فصلنامه اقتصاد محاسباتی

زهرا کریمی ¹ , زهرا فرشادفر ²

1 - گروه حسابداری، دانشکده علوم انسانی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران
2 - استادیار اقتصاد، گروه علوم اقتصادی، دانشکده علوم انسانی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران،

تاریخ دریافت : 1401/02/11 تاریخ پذیرش : 1401/02/11 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه:

چکیده مقاله :

شناخت عوامل موثر بر تعیین پورتفوی بهینه از مسائل فراروی همه سرمایه گذاران در بازار سرمایه است. پژوهش حاضر پژوهشی کاربردی است که هدف از انجام آن تبیین الگوی بهینه قیمت گذاری پرتفوی در بورس اوراق بهادار تهران است. برای این منظور سه الگوی قیمت گذاری R-CAPM ، الگوی فاما و فرنچ و الگوی کرهات با استفاده از دو روش پرتفوی نمایشگر و روش داده های تابلویی در دوره زمانی سال های 0931 تا 0933 با حجم نمونه 071 شرکت فعال در بورس اوراق بهادار تهران با استفاده از روش فیلترینگ مورد آزمون قرار گرفتند. برای انجام این پژوهش داده ها به دو گروه تقسیم شدند. داده های گروه اول برای تشکیل پرتفوی ها و تخمین مدل ها مورد استفاده قرار گرفتند و داده های دسته دوم برای انتخاب الگوی بهینه در داخل پرتفوی ها کنار گذاشته شدند. به منظور انتخاب الگوی بهینه از معیارهای MAD, MSE, RMSE, MAPE استفاده شده است. نتایج گویای آن است که پرتفوی های حاوی شرکت های بزرگ بازده کمتری نسبت به پرتفوی های دارای شرکت های کوچک دارند . عامل مومنتوم در پرتفوی های حاوی شرکت های برنده اثر مثبتی بر بازده داشته و در پرتفوی های حاوی شرکت های بازنده اثر منفی بر بازده دارد و در نهایت می توان گفت که در پرتفوی های ایجاد شده توان توضیح دهندگی الگوی کرهات نسبت به الگوی R-CAPM و الگوی فاما و فرنچ در دوره زمانی مورد مطالعه در بیان رابطه بین ریسک و بازده در بورس اوراق بهادار تهران بهتر است.

چکیده انگلیسی:

Knowing effective factors on optimum portfolio assignment is one of the mainissues facing finance market investors. Therefore, the present empirical study aimsto assign optimum portfolio pricing pattern in Tehran Stock Exchange. Hence, RCAPM,Fama and French and Carhat pricing pattern were studied. A combination oftwo methods (panel data and apparent portfolio) were used for 2012-2020. Datasample consisted of 176 active companies in Tehran Stock Exchange. Initially, datawere divided into two groups: the first group used for portfolio making and modelestimation and the second group used for optimum portfolio assignment. Foroptimum assignment MAD, MSE, RMSE, MAPE index were used. Resultsindicated that portfolio comprising big companies had a negative effect oninvestment return, while portfolio comprising small companies had positive return.Momentum factor of portfolio comprising winning companies was positive while inportfolio comprising losing companies was negative. Finally, it can be concludedthat in Tehran Stock Exchange Carhat pricing pattern has better performancecompered to RCAPM or Fama and French pricing pattern during the mentionedperiod.

منابع و مأخذ:

• احمدزاده، الهام، ) 2199 (، بررسی استراتژیهای شتاب و معکوس در بورس اوراق بهادار تهران ،پایان
  نامۀ کارشناسی ارشد، واحدعلوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
   اشراق نیای جهرمی،عبدالحمید، کامیار نشوادیان، ) 2199 (، آزمایش مدل سه عاملی فاما و مرنچ در
  - . بورس اوراق بهادار تهران، مجله شریف، شماره 19 ، ص: 19 10
   ایوانی، فرزاد،) 2199 (، بررسی رابطه بین بازده سهام عادی و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام
  در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، . پایان نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید
  بهشتی، تهران، ایران.
   پورحسن، سمیه، ) 2199 (، بررسی و تبیین درجه اهرم اقتصادی برای سنجش ریسک سیستماتیک و
  ارتباط آن با بازده در صنعت شیمیایی و دارویی و صنعت سیمان و کانی، پایان نامه کارشناسی
  ارشد،واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
   رباط میلی، مژگان، ) 2199 (، مقایسه عملکرد مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای و مدل سه عاملی
  فاما و فرنچ در پیش بینی بازده مورد انتظار در بورس اوراق بهادار تهران، پایان نامه کازشناسی ارشد،
  دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
   رهنمای رودپشتی، فریدون، امیرحسینی، زهرا، ) 2195 (، تبیین قیمت گذاری دارایی سرمایه ای،
  مقایسه تطبیقی مدل ها " - . بررسی های حسابداری و حسابرسی ، دوره 29 ، شماره 91 ، ص: 15 99
   رهنمای رودپشتی، فریدون،نیکو مرام، هاشم، علی مردانی، علی، ) 2199 (، بررسی و مقایسه قدرت
  بتا در مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه CAPM و متغیر های مطرح شده در مدل فاما و فرنچ جهت
  - . تبیین بازده سهام، مجله دانش و پژوهش حسابداری، شماره 19 ، ص: 129 195
   صادقی، محسن، فدایی نژاد، محمد اسماعیل، ) 2199 (، بررسی سودمندی استراتژی های مومنتوم و
  . معکوس در بورس اوراق بهادار تهران ، مجله پیام مدیریت ،شمارة 29 و 29
   صادقی شریف، جلال، تالانه، عبدالرضا، عسگری راد ،حسین ) 2150 (، اثر عامل مومنتوم بر توان
  توضیحی الگوی سه عاملی فاما و فرنچ شواهدی از بورس اوراق بهادار تهران، مجله دانش حسابداری،
  - . سال چهارم، شماره 21 ، ص: 90 95
   عباسی، ابراهیم، غزلجه، غفار، ) 2152 (، آرمون تاثیر الگوی سه عاملی فاما وفرنچ در پراکندگی بازده
  - . سبد سهام، مجله دانش حسابداری، شماره 22 ، ص: 290 292
   علیزاده، الناز، ) 2199 (، تحلیل ریسک سهام با استفاده از مدل های چندعاملی در بورس اوراق بهادار
  تهران با تاکید بر مدل کرهارت، پایان نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه الزهرا، تهران، ایران.
   فلاح پور، سعید، ابوترابی، رسول، ) 2151 (، رابطه بین بازده روزانه سهام انفرادی و بالاترین قیمت 91
  - . هفته گذشته در بورس اوراق بهادار تهران، فصلنامه بورس اوراق بهادار، شماره 11 ، ص:


• فرشادفر، زهرا، خلیلی عراقی، منصور، ) 2159 (، بررسی اثر قابلیت نقدشوندگی سهام بر بازده پرتفوی
  با استفاده از الگوی پنج عاملی قیمت گذاری آربیتراژ، فصلنامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، سال
  - . نهم، دوره 15 ، ص: 205 59
   فرشادفر، زهرا، ) 2159 (، بررسی رابطه بین نرخ ارز به عنوان یکی از متغیر های کلان اقتصادی و بازده
  اضافی سهام با استفاده از مدل APT )مطالعه موردی شرکت های صادر کننده پذیرفته شده در بورس
  - . اوراق بهادار تهران(، فصلنامه دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، سال دهم، شماره 11 ، ص: 201 95
   مجتهد زاده، ویدا، طارمی، مریم، ) 2199 (، آزمون مدل سه عاملی فاما و فرنچ در بورس اوراق بهادار
  تهران جهت پیش بینی بازده سهام، مجله پیام مدیریت، شماره 29 و 29 ، زمستان 91 و بهار 99 ، ص:
  - .211 205
   موسوی کاشی، زهره ) 2199 ، بررسی تاثیر اندازه شرکت بر بازده سرمایه گذاری در شرکت های پذیرفته
  شده در بورس اوراق بهادار، دانشکده امور اداری، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران