تأثیر رهبری پدرسالارانه بر جو اخلاقی با میانجی‌گری تفویض اختیار و هویت سازمانی در ادارات کل آموزش و پرورش استان‌های شمالی کشور

محورهای موضوعی : مطالعات رفتاری در مدیریت

سعید طیبی ¹ , سامره شجاعی ² , محمودرضا چراغعلی ³

1 - گروه مدیریت دولتی، واحد علی آبادکتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آبادکتول، ایران
2 - گروه مدیریت ، واحد علی آباد کتول، دانشگاه آزاد اسلامی، علی آباد کتول، ایران‌
3 - گروه مدیریت، دانشگاه گلستان، گرگان، ایران‌

تاریخ دریافت : 1401/06/02 تاریخ پذیرش : 1401/06/02 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: هویت سازمانی, تفویض اختیار, جو اخلاقی, رهبری پدرسالارانه,

چکیده مقاله :

جو اخلاقی بسیار بااهمیت است، چراکه تثبیت‌کننده رفتارهای صحیح اینگونه رفتارها با تأثیرگذاری بر رابطه بین رهبران پدرسالارانه و کارکنان در مقایسه با سایر رویکردهای رهبری، منجر به ارتباط بهتر بین کارکنان با رهبران می‌شود؛ بنابراین چنین روابطی مبتنی بر اخلاق می‌تواند به ایجاد یک جو اخلاقی در سازمان‌های آموزشی کمک کند. از اینرو، هدف از این پژوهش بررسی تأثیر رهبری پدرسالارانه بر جو اخلاقی با میانجی‌گری تفویض اختیار و هویت سازمانی است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر روش همبستگی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری می‌باشد. جامعه آماری متشکل از کارکنان ادارات کل آموزش و پرورش استان‌های شمالی کشور (استان گلستان، مازندران و گیلان) به تعداد 3301 نفر می‌باشد. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و مدل‌یابی معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و Smart-PLS استفاده شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که روابط مستقیم بین متغیرها معنادار است. همچنین، نقش میانجی تفویض اختیار و هویت سازمانی در بین رهبری پدرسالارانه بر جو اخلاقی تأیید گردید. می‌توان گفت که رهبری پدرسالارانه در کنار تفویض اختیار و هویت سازمانی نقش سازنده در جو اخلاقی خواهند داشت.

چکیده انگلیسی:

Ethical climate is very important, because stabilizing the correct behaviors of such behaviors by influencing the relationship between patriarchal leaders and employees compared to other leadership approaches, leads to better communication between employees and leaders; Thus, such ethical relationships can help create an ethical atmosphere in educational organizations. Therefore, the purpose of this study is to investigate the effect of patriarchal leadership on the moral climate mediated by delegation of authority and organizational identity. This research is applied in terms of purpose and correlation method based on structural equation model. The statistical population consists of 3301 employees of the general education departments of the northern provinces of the country (Golestan, Mazandaran and Gilan provinces). Descriptive statistics and structural equation modeling using SPSS and Smart-PLS software were used to analyze the data. The results of path analysis showed that direct relationships between variables are significant. Also, the mediating role of delegation of authority and organizational identity among patriarchal leadership on the moral climate was confirmed. It can be said that patriarchal leadership, along with delegating authority and organizational identity, will play a constructive role in the moral atmosphere.

منابع و مأخذ:

• اکرادی، احسان، صدفی موسوی، سیده ساناز. (1397). بررسی نقش میانجیگر قرارداد روانشناختی در رابطه بین رهبری پدرسالار و تمایل به ترک شغل، فرهنگ مشاوره و روان درمانی، 9(35)، 99-116.


• الوانی، سیدمهدی؛ زاهدی، شمس السادات (1394) مباحث ویژه مدیریت دولتی، تهران ، انتشارات سمت.


• ایزدی، بهزاد، محمودیان، عابد. (1396). نقش رهبری خدمتگزار در ایجاد جو اخلاقی در سازمان های ورزشی با میانجی گری اعتماد و عدالت سازمانی. فصلنامه علمی - پژوهشی مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 4(4)، 61-70.


• رحیم نیا، فریبرز، نیکخواه فرخانی، زهرا (1390). تاثیر جو اخلاقی سازمان بر هویت سازمانی و تمایل به ترک خدمت فروشندگان . اخلاق در علوم و فنّاوری; ۶ (۴) :۸۵-۹۵.


• رضائیان، علی.(1395). مبانی سازمان و مدیریت، تهران، انتشارات سمت، چاپ یازدهم.


• زمانی کوتنایی، زهره، یزدانی چراتی، جمشید، هاشمی امره ائی، میترا، وفائی نژاد، محمد (1395). بررسی ارکان تفویض اختیار و ارتباط آن با رضایت شغلی کارکنان معاونت توسعه مدیریت و منابع دانشگاه علوم پزشکی. مجله مهندسی فرآیندها; ۳ (۴) :۱-۱۲


• سلیمانی، الهام؛ آهنچیان، محمدرضا اصغرپور ماسوله، احمدرضا (1392) نقش هویت سازمانی در پیش بینی رفتار شهروندی سازمانی در دانشگاه علوم اسلامی رضوی و دانشگاه خیام مشهد، علوم اجتماعی (فردوسی مشهد) سال دهم، شماره 2، 127-147.


• سید نقوی، میرعلی، حسین پور، داوود، ولدی آلاشتی، رضا. (1397). بررسی نقش ابعاد جو اخلاقی بر ضابطه‌گریزی به نفع سازمان. فصلنامۀ علمی مطالعات منابع انسانی، 8(1)، 1-24.


• شجاعی، سامره، صادقی، منصوره، صالحی راد، صالح. (1397). بررسی رابطه بین رهبری پدرسالارانه با عملکرد کارکنان و رفتارهای شهروندی سازمانی با نقش میانجی اعتماد در بین دبیران دبیرستان متوسطه اول پسرانه شهرستان کلاله. تحقیقات مدیریت آموزشی، 9(35)، 61-82.


• قلاوندی، حسن؛ و مرادی، زهرا. (1394). تحلیل رابطۀجواخلاقی سازمان،هویت سازمانی وسکوتسازمانی. فصلنامه اخلاق در علوم و فنّاوری، سال دهم گروه علوم تربیتی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه ارومیه.


• کریمی، مریم؛ شجاعی، سامره (1394) بررسی رابطه بین رهبری پدرسالارانه و آوای کارکنان با تاکید بر نقش تعدیل کننده تسهیم دانش کارکنان شعب بانک صادرات استان گلستان، دوره 3، شماره 2 (پیاپی 10)، صفحه 21-40.


• مرادی، مرتضی؛ روستایی، ساناز (1394) بررسی اثر جامعه پذیری بر جو اخلاقی، تعهد، هویت و رفتار شهروندی سازمانی، پژوهشنامه مدیریت تحول، سال هفتم، شماره 14، 130-153.


• مهدی زاده، مهران، اسدزاده منجیلی، سحر، طالقانی، محمد. (1398). تبیین اثرات به کارگیری سبک های رهبری پدرسالارانه و اصیل در سازمان های دولتی و غیردولتی؛ مبتنی بر مقایسه تطبیقی. مجله توانمندسازی سرمایه انسانی، 2(2)، 127-144.


• یزدانی، حمیدرضا، قرآنی، سید فرامرز، نیکخواه کیارمش، روح‌ا...، کاملی، علیرضا. (1398). نقش میانجی مبادلۀ رهبر ـ عضو در ارتقای نوآوری فردی از رهگذر رهبری پدرسالارانه. فصلنامۀ علمی مطالعات منابع انسانی، 9(3)، 51-76.


• Appelbaum, Yves,(2010) "The Reasons Behind Non-Ethical Behaviour in Business and Entrepreneurship", Journal of Business Ethics, 2005, V.60.


• Ariffin, HF. (2014). Measuring organizational commitment through its relationship with organizational identity, organizational citizenship behavior and organizational employer branding. Malaysia: University Malaya.


• Arsezen-Otamis, P., Arikan-Saltik, I., & Babacan, S. (2015). The Relationship Between Paternalistic Leadership and Business Performance in Small Tourism Businesses: The Moderating Role of Affective Organizational Commitment. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 207, 90-97. doi:https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.10.150


• Chen, H.-Y. and H.S.-R. Kao, (2009) Chinese paternalistic leadership and non-Chinese subordinates' psychological health. The international journal of human resource management. 20(12): p. 2533-2546.


• Cheng, M.-Y., & Wang, L. (2014). The Mediating Effect of Ethical Climate on the Relationship Between Paternalistic Leadership and Team Identification: A Team-Level Analysis in the Chinese Context. Journal of Business Ethics, 129(3), 639–654. doi:10.1007/s10551-014-2189-5


• Elci, M. and Alpkan, L. (2009). The impact of perceived organizational ethical climate on work satisfaction. Journal of Business Ethics. 84: 297-311.


• Gumusluoglu, L., Karakitapoglu Aygun, Z., & Hu, C. (2018). How Do Paternalistic Leaders Shape Ethical Climate Across Cultures? Academy of Management Proceedings, 2018(1), 11476. doi:10.5465/AMBPP.2018.11476abstract


• Irawanto, D.W., P.L. Ramsey, and D.C. Tweed, (2012) Exploring paternalistic leadership and its application to the Indonesian public sector. International Journal of Leadership in Public Services. 8(1): p. 4-20.


• Joshi, M. (2008). Organizational identity and top executives' information seeking behavior. A dissertation submitted in partial fulfillment of the requirements for the degree of sector of philosophy in business administration. University of Delhi.


• Kline, j. (2005).ethics for international business. Rout ledge, London.


• Lee, JK. Park, N, Kim, H. (2014). The effect of change in organizational identity on knowledge creation by mobile R&D workers in M&As. Journal of Organizational Change Management; 27(1): 41-58.


• Liberman, L. (2014). The impact of a Paternalistic Style of Management and Delegation of Authority on Job Satisfaction and Organizational Commitment in Chile and the US. Innovar, 24(53), 187–196. doi:10.15446/innovar.v24n53.43944 (https://doi.org/10.15446/innovar.v24n53.43944)


• McClaren, N., (2000) Ethics in personal selling and sales management: A review of the literature focusing on empirical findings and conceptual foundations. Journal of Business Ethics. 27(3): p.285-303


• Öge, E., Çetin, M., & Top, S. (2018). The effects of paternalistic leadership on workplace loneliness, work family conflict and work engagement among air traffic controllers in Turkey. Journal of Air Transport Management, 66, 25-35. doi:https://doi.org/10.1016/j.jairtraman.2017.10.003


• Okpara, O. John, W. (2008). The impact Ethical climate on job satisfaction, and commitment in Nigeria. Journal of Management Development. 9. 54-63.


• Pellegrini, E. K., Scandura, T. A., Jayaraman, V. (2010). Cross-cultural generalizability of paternalistic leadership: An expansion of leader–member exchange theory (LMX), Group and Organization Management, Vol.35, PP. 391-420.


• Satish, P. Deshpande.(2008). Impact of emotional intelligence, ethical climate, and behavior peers on ethical behavior of nurses. Journal of Business Ethics, 33. 59-65.


• Saygili, M., Özer, Ö., & Karakaya, P. Ö. (2020). Paternalistic Leadership, Ethical Climate and Performance in Health Staff. Hospital Topics, 98(1), 26-35. doi:10.1080/00185868.2020.1726848


• Schwepker CH(2009), Ethical climate's relationship to job satisfaction, organizational commitment, and turnover intention in the salesforce. J Bus Res;54(1):39–52.


• Shi, X., Yu, Z., & Zheng, X. (2020). Exploring the Relationship Between Paternalistic Leadership, Teacher Commitment, and Job Satisfaction in Chinese Schools. Frontiers in Psychology, 11. doi:10.3389/fpsyg.2020.01481


• Ünler, E., & Kılıç, B. (2019). Paternalistic Leadership and Employee Organizational Attitudes: The Role of Positive/Negative Affectivity. SAGE Open, 9(3), 215824401986266. doi:10.1177/2158244019862665


• Van Aswegen, A. S., & Engelbrecht, A. S. (2009). The relationship between transformational leadership, integrity and an ethical climate in organisations. South African Journal of Human Resource Management, 7(1), Art. #175, 9 pages.


• Wang YD, Hsieh HH. (2011) Toward a better understanding of the link between ethical climate and job satisfaction: A multilevel analysis. Journal of Business Ethics. 1;105(4):535-45.


• Wu, M., X. Huang, and S.C. Chan, (2012) The influencing mechanisms of paternalistic leadership in Mainland China. Asia Pacific Business Review. 18(4): p. 631-648.


• Wu, Y.-C., & Tsai, P. J. (2012). Multidimensional Relationships between Paternalistic Leadership and Perceptions of Organizational Ethical Climates. Psychological Reports, 111(2), 509–527. doi:10.2466/01.17.PR0.111.5.509-527