شناسایی و اولویت بندی ابعاد مدیریت منابع انسانی سبز در صنعت نفت در راستای تحقق توسعه پایدار

محورهای موضوعی : مطالعات رفتاری در مدیریت

مژده نصیرزاده ¹ , غلامرضا معمارزاده طهران ² , قنبر امیرنژاد ³ , فواد مکوندی ⁴ , سیروس کرراهی مقدم ⁵

1 - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت دولتی، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.
2 - دانشیار، گروه مدیریت دولتی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار، گروه مدیریت دولتی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - استادیار گروه مدیریت دولتی،واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران .
5 - استادیار، گروه مدیریت دولتی، واحد مسجد سلیمان، دانشگاه آزاد اسلامی، مسجد سلیمان، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/05/28 تاریخ پذیرش : 1401/05/28 تاریخ انتشار : 1391/07/01

کلید واژه: توسعه پایدار, آموزش سبز, مدیریت سبز, مدیریت محیطی,

چکیده مقاله :

امروزه سازمان ها و صنایع گوناگون با هدف بقا و دستیابی به توسعه پایدار سعی در پیاده سازی صحیح مدیریت سبز دارند. با توجه به اینکه مدیریت منابع انسانی سبز یکی از ارکان اساسی مدیریت سبز است، پژوهش حاضر با هدف شناسایی و اولویت بندی ابعاد آن انجام شده است. این پژوهش از نوع کاربردی بوده و گردآوری داده ها در دو مرحله انجام شد. ابتدا با استفاده از ادبیات پژوهش و نظر 20 نفر از خبرگان که با نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، ابعاد مدیریت منابع انسانی سبز شناسایی شد. سپس 11 بعد تأیید شده بصورت مقایسه زوجی نسبت به هر بعد و با بهره گیری از نرم افزار اکسپرت چویس مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج ارزیابی بیان گر این مطلب بود که بعد آموزش سبز با درصد وزنی 145/0 بیشترین اولویت و بعد حمایت سبز با درصد وزنی 021/0 کمترین اولویت را دارند. درجه ناسازگاری برابر با 007/0 بود که نشان دهنده سازگاری قابل قبول مقایسات زوجی است. نتایج این پژوهش به پیاده سازی تدریجی منابع انسانی سبز با توجه به اهمیت و اولویت هریک از ابعاد آن ومتناسب با برنامه ریزی های سازمان کمک می نماید.

چکیده انگلیسی:

Many organizations and industries try to implement green management properly with the aim of survival and achieving sustainable development. Green human resource management is one of the basic pillars of green management. This study was conducted with the aim of identifying and prioritizing its dimensions. The research is applied. Data collection was done in two stages. First, using the research literature and the opinions of 20 experts who were selected by purposive sampling, the dimensions of green human resource management were identified. Then, 11 approved dimensions were examined as a pairwise comparison to each dimension using Expert Choice software. The results of the evaluation showed that the green education dimension with a weight percentage of 0.145 has the highest priority and the green support dimension with a weight percentage of 0.021 has the lowest priority. The degree of incompatibility was 0.007, which indicates the acceptable compatibility of pairwise comparisons. The results of this study help the gradual implementation of green human resources according to the importance and priority of each dimension and in accordance with the planning of the organization.

منابع و مأخذ:

1. بورقانی فراهانی، سهیلا، فتوت، بنفشه، خادم، مریم (1396). اثرات عوامل منابع انسانی سبز بر عملکرد محیطی سازمانهای تولیدی (مورد مطالعه: شرکت‌های پتروشیمی منطقه عسلویه و ماهشهر). نشریه مدیریت فردا، سال 16، شماره 52، 40-29.


2. ترکیان، فرامرز، قادری، سپیده، اصفهانی، محمد مهدی، شریفی، علی، مشحون، فرهاد (1393). انتخاب بهترین گزینه برای تصفیه فاضلاب پژوهشگاه صنعت نفت با تکیه بر فرایند تحلیل سلسله مراتبی و نرم افزار اکسپرت چویس. نشریه آب و فاضلاب، شماره 2، 121-114.


3. توکلی­نژاد، حسن، جزنی، نسرین، معمارزاده طهران، غلامرضا، افشارکاظمی، محمد­علی (1395)، شناسایی و اولویت­بندی عوامل مؤثر در نگهداشت کارکنان، فصلنامه پژوهش­های مدیریت منابع انسانی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، سال 8، شماره 4، 155-185.


4. دهقانی، مسعود، یعقوبی، نورمحمد، موغلی، علیرضا، وظیفه، زهرا (1397). ارائه مدل جامع عوامل مؤثر بر استقرار اثربخش مدیریت دانش. فصلنامه رهیافتی نو در مدیریت آموزشی. سال 10، شماره 1، 132-109.


5. رجب‌پور، ابراهیم، افخمی اردکانی، مهدی (1399). رابطه بین مدیریت منابع انسانی سبز و زنجیره تأمین سبز. مدیریت منابع انسانی در صنعت نفت، سال 11، شماره 44، 342-317.


6. سیدجوادین، سید رضا، روشندل اربطانی، طاهر، نوبری، علیرضا (1395). مدیریت منابع انسانی سبز یک رویکرد سرمایه گذاری و توسعه پایدار. فصلنامه علمی پژوهشی دانش سرمایه­گذاری، سال 5، شماره 20، 327-297.


7. فرخی، مجتبی، نصراصفهانی، علی، صفری، علی، محمدی، مهدی (1399). تأثیر مدیریت منابع انسانی سبز بر مشروعیت اجتماعی با نقش میانجی مسئولیت اجتماعی، نشریه مدیریت فردا، سال 19، شماره 64، 134-121.


8. محتشم، سید سجاد، اسماعیل پور، رضا، رمضانیان، محمد رحیم (1395). بررسی تأثیر مدیریت کیفیت بر مدیریت محیطی و زنجیره تأمین سبز و اثر آن بر عملکرد سبز (مورد بررسی شرکت پارس خزر)، نشریه مدیریت فردا، سال 15، شماره 48، 200-191.


9. Aggarwal, S. &Sharma, B. (2015). Green HRM: need of the hour. International Journal of Management and Social Science Research Review, 1(8), 63-70.


10. Ahmad, S. 2015. Green Human Resource Management: Policies and practices. Cogent Business & Management, 2(1), 1-13.


11. Arulrajah, A.A and Opatha, H. H. D. N. P. (2016). Analytical and Theoretical Perspectives on Green Human Resource. Published by Canadian Center of Science and Education, International Business Research; 9 (12), 1913-9012.


12. Dangelico, R.M. (2014). Improving firm environmental performance and reputation: The role of employee green teams‏, Business Strategy and the Environment, 24(8), 735-749‏


13. Fayyazi, M., Shahbazmoradi, S. and Afshar, Z. (2015). Investigating The Barriers Of The Green Human Resource Management Implementation In Oil Industry, Management Science Letters Journal, 5(1), 101-108.


14. Gholami, H., Rezaei, G., Saman, M. Z. M., Sharif, S. and Zakuan, N. (2016). State-of-the-art green HRM system: Sustainability in the sports center in Malaysia using a multi-methods approach and opportunities for future research. Journal of Cleaner Production, 124, 142–163.


15. Guerci, M., Longoni, A. and Luzzini, D. (2016). Translating stakeholder pressures into environmental performance – the mediating role of green HRM practices. The International Journal of Human Resource Management, 27 (2), 262-289.


16. Hauser, M., Nussbeck, F.W. and Jonas, K. (2013), The impact of food-related values on food purchase behavior and the mediating role of attitudes: a Swiss study. Psychology & Marketing, 30 (9), 765-778.


17. Humphrey-Murto, S., Varpio, L., Gonsalves, C., & Wood, T. J. (2017). Using consensus group methods such as Delphi and Nominal Group in medical education research. Medical Teacher, 39(1), 14–19.


18. Huo W., Li, X., Zheng,, Liu, Y. and Yan, J. (2020). Commitment to Human Resource Management of the Top Management Team for Green Creativity, Journal of Sustainability, 12(3), 1008-1111.


19. Jackson, S.E. and Schuler, R.S. (2003). Managing Human Resources through Strategic Partnerships(Eighth edition), Cincinnati university: South-Western Publishing company.


20. Longoni, A., Luzzini, D. and Guerci, M. (2018). Deploying environmental management across functions: the relationship between green human resource management and green supply chain management. Journal of Business Ethics, 151 (4), 1081-1095.


21. Mandip,G. (2012). Green HRM: People Management Commitment to Environmental Sustainability, Research Journal of Recent Sciences, 1, 244-252


22. Masri, H. and Jaaron A. (2017). Assessing green human resources management practices in Palestinian manufacturing context: An empirical study, Journal of Cleaner Production, 143, 474-489.


23. Mishra P. (2017). Green human resource management: A framework for sustainable organizational development in an emerging economy, International Journal of Organizational Analysis, Emerald, 25(5), 762-788.


24. Molina Azorin, J.F., Claver Cortes, E., Lopez Gamero, M.D.and Tari, J.J. (2009). Green management and financial performance: a literature review, Journal of Management Decision, Vol. 47, 7, pp. 1080-1100. 


25. Nobari, A.R., Seyed javadin,, Roshandel Arbatani,T. and Rahnamay,F. 2018. Environmental concerns and green human resource management: A metasynthesis, Iranian Journal of Plant Physiology, 8 (4), 2573-2576.


26. Ramus, C.A. (2002). Encouraging innovative environmental actions: what companies and managers must do. Journal of World Business, 37, 151–164.


27. Rani, R. and mishra, K. (2014). Green HRM: practices and strategic implementation in the organizations, International Journal on Recent and Innovation Trends in Computing and Communication, 2(11), 3633-3639.


28. Renwick, D.W., Redman, T., and Maguire, S. (2013), Green human resource management: a review and research agenda, International Journal of Management Reviews, 15(1), 1-14.


29. Shaban, S. (2019). Reviewing the Concept of Green HRM (GHRM) and Its Application Practices (Green Staffing) with Suggested Research Agenda: A Review from Literature Background and Testing Construction Perspective. International Business Research Journal, 12(5), 86-94.


30. Shah, (2019). Green human resource management: Development of a valid measurement scale, Business Strategy and the Environment Journal, 28 (5), 771-785.


31. Sharmin, S. (2015). Green HRM: An Innovative Approach to Environmental Sustainability. AIMS International Journal of Management, 1 (12), 143-


32. Siyambalapitiya, J., Zhang, X. and Liu, X. (2018). Green human resource management: a proposed model in the context of Sri Lanka’s tourism industry, Journal of Cleaner Production, 201, 542-555.


33. Tang, G., Chen, Y., Jiang, Y., Paillé, P., Jia, J. 2018. Green human resource management practices: scale development and validity. Asia Pacific Journal of Human Resources. 56(1): 33-51.


34. Venkatesh, J., Ta, L. and Bhatt, V., (2014). Sustainable Development and the Role of HRM: An Empirical Study of the IT Sector in India, International Journal of Innovative Research in Science, Engineering and Technology, 3(8),15495–15500.


35. Zutshi, A. and Sohal, A. (2004). Environmental management system adoption by Australasian organisations: part 1: reasons, benefits and impediments. Technovation, 24(4), 335-357.