اثر ترکیب های مختلف هورمونی بر ماده زایی توده های تره ایرانی در محیط درون شیشه ای

محورهای موضوعی : زیست شناسی سلولی تکوینی گیاهی و جانوری ، تکوین و تمایز ، زیست شناسی میکروارگانیسم

محمد جواد شکوری ¹ ( شهریار، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهریار، معاونت آموزشی )
محمد رضا حسندخت ² ( گروه باغبانی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، کرج، ایران )
سپیده کلاته جاری ³ ( گروه باغبانی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران )
کامبیز لاریجانی ⁴ ( گروه شیمی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران )
فائزه قناتی ⁵ ( گروه علوم گیاهی-دانشکده علوم زیستی- دانشگاه تربیت مدرس )

تاریخ دریافت : 1397/06/10 تاریخ پذیرش : 1397/08/02 تاریخ انتشار : 1398/03/01

کلید واژه: باززایی, رویان زایی, به‌نژادی, کشت گل,

چکیده مقاله :

سبزی تره ایرانی در زنجیره غذایی مردم ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار است و توده‌های زیادی از آن با ویژگی‌های متفاوت در مناطق مختلف ایران کاشته و سازگاری یافته اند. لذا به منظور به‌نژادی در این سبزی، آزمایشی به ‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاٌ تصادفی با سه تکرار و در هفت توده منتخب انجام پذیرفت. از ترکیب های مختلف تنظیم‌کننده‌ رشد 2,4-D به غلظت‌های صفر، 2، 4 میلی‌گرم بر لیتر و BA با غلظت صفر، 2، 4 میلی‌گرم بر لیتر در محیط کشت‌ها استفاده گردید. تیمارها بر چتر گل های باز نشده انجام شد و درصد رویان‌زایی، درصد باززایی، درصد بقا، درصد شیشه‌ای شدن، درصد کالوس‌زایی ریزنمونه ها و تعداد گیاهان هاپلوئید مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد توده شادگان در محیط کشت حاوی4 میلی گرم در لیتر BA و 2 میلی گرم در لیتر 2,4-D دارای بیشترین درصد رویان‌زایی(81/12%) و درصد باززایی(6/12%) بود. در توده اراک بیشترین درصد کالوس زایی (51/0%) و در توده شادگان کمترین (16/0%) میزان مشاهده شد. از مجموع 42525 گل کشت شده، 1001 رویان(35/2 %) و 972 باززائی(1/97 %) و 946 گیاه (5/94%) بقا یافتند. در مجموع هفت گیاه هاپلوئید به دست آمد که بیشترین تعداد هاپلوئیدی مربوط به توده گیلان به تعداد 4 گیاه از مجموع 6075 گل کشت شده و در محیط کشت دارای4 میلی گرم در لیتر BA و 2 میلی گرم در لیتر2,4-D بود.

چکیده انگلیسی:

Persian leek (Allium ampeloprasum) has a special place in Iraninan's food chain. Many accessions by different characteristics have been cultivated and adapted in different regions of Iran. In order to investigate the breeding of this vegetable, an experiment was conducted in a randomized complete block design in three replications. For this purpose, 7 accessions of Persian leeks were selected. Various growth regulator componds2, 4 D at 0, 2 and 4 mg/lit and BA with 0, 2 and 4 mg/l were used in culture medium. The treatments were done on unopened flowers' umbrella and embryogenesis, regeneration and callus percentages of micro samples and the number of haploid plants were measured. The results indicated that Shadegan accessions in culture medium including 4 mg/l BA and 2 mg/l D-4,2 had the highest Percentage of embryogenesis (12.81 %) and regeneration (12.6%). The highest percentage of callus (0.51%) and lowest percentage of callus (0.16%) have been observed in arak and shadegan accession, respectively. Out of 42525 flowers cultivated, 1001 embryo (2.35%), 972 regenerate (97.1%) and 946 plants (94.5%) have survived. Eventually, seven haploid plants were observed. The highest number of haploid was observed in culture medium with 4 mg /liters BA and 2 mg/liters 2.4.D. in Guilan accession.