ارزیابی عملکرد کتابخانه های دانشگاهی شهر سمنان بر اساس استاندارد ایزو 11620
محورهای موضوعی : دانش شناسیمنیره مؤذن 1 , داریوش مطلبی 2 , مهردخت وزیرپور کشمیری 3
1 - کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی-مدیریت اطلاعات، مدیر داخلی کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی سمنان کتابخانه مرکزی، دانشگاه علوم پزشکی سمنان، سمنان، ایران
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد یادگار امام شهرری
3 - مشاور دبیرکل و عضو هیات امنایی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور
کلید واژه: عملکرد کتابخانه&lrm, دانشگاهی, استاندارد ایزو 11620, کتابخانه&lrm, های دانشگاهی سمنان,
چکیده مقاله :
هدف: هدف پژوهش حاضر شناسایی عملکرد کتابخانه‌های دانشگاهی شهر سمنان بر اساس استاندارد ایزو 11620 است. روش پژوهش: این پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش انجام، پیمایشی است. جامعه آماری، کتابداران کتابخانه‌های دانشگاهی شهر سمنان شامل 29 نفر است. برای سنجش عملکرد کتابخانه، از پرسشنامه محقق ساخته ـ براساس استاندارد ایزو 11620 ـ به عنوان ابزار گردآوری داده ها استفاده شد و برای آزمون فرضیه از آزمون‌های t استیودنت یک نمونه‌ای، تحلیل واریانس یک طرفه و دانکن استفاده شد، نرم افزار آماری مورد استفاده SPSS ویرایش 22 بوده است. یافته‌ها: عملکرد کتابخانه‌های دانشگاهی شهر سمنان از منظر منابع و زیرساختها با میانگین89/1، پایین تر از سطح متوسط است. عملکرد کتابخانه‌های دانشگاهی شهر سمنان از منظرکاربرد با میانگین 67/2، پایین تر از سطح متوسط است. همچنین از منظر کارآمدی با میانگین 18/2، عملکرد کتابخانه‌های دانشگاهی پایین تر از سطح متوسط است. کتابخانه‌های دانشگاهی شهر سمنان تنها از منظر پتانسیل ها و توسعه با میانگین 27/3، بالا تر از سطح متوسط بوده است. نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که میزان عملکرد کتابخانه‌های دانشگاهی شهر سمنان بر اساس استاندارد 11620 پایین تر از سطح متوسط است. آزمون فرضیه برای مقایسه عملکردها در ابعاد مختلف استاندارد نشان داد که از نظر عملکرد در شاخص منابع دسترسی و زیرساخت، کاربرد یا استفاده، و پتانسیل‌ها و توسعه تفاوت معناداری بین عملکرد کتابخانه‌های مورد بررسی وجود نداشت و عملکرد کتابخانه‌ها در زمینه منابع دسترسی و زیرساخت، کاربرد و پتانسیل‌ها و توسعه بین هر سه دانشگاه یکسان و ضعیف است.
Purpose: The main purpose of this study is to identify of the function of Semnan universities libraries based on ISO 11620. Methodology: Survey was used as a research method and population of research was librarians of Semnan University includes 29 people. Research made questionnaire (based on the ISO 11620) was used for gathering data. And to test the hypotheses was used Student's t-tests a sample, one-way analysis of variance and Duncan. Findings: Finding showed the performance of Semnan university libraries in terms of resources and infrastructure, with an average of 89/1, is below the average level. The performance in terms of application with an average of 67/2 is lower than the average level. Also in terms of the effectiveness of academic libraries field lower than the average level is 18/2. Semnan university libraries only in terms of potential and development are have been higher than average level (with average of 27.3). Conclusion: The results showed that the performance of academic libraries in the city of Semnan based on ISO 11620 is lower than the average level. The standard hypothesis tests to compare the performance of different aspects revealed that in term of performance index access resources and infrastructure, application or use, and potential and development libraries investigated were no significant differences between the performances. And the library functions in the field of access resources and infrastructure, applications and potential development between the three universities is the same and weak.
آخشیک، س. (1389).خلاصه مباحث روش های تحقیق و آمار. تهران: نشر کتابدار، 1389.
ابراهیمی،ک. (1387). مقایسه نیروی انسانی، مجموعه، فضا و بودجه کتابخانه مرکزی و کتابخانه‌های دانشکده ای دانشگاه علوم پزشکی تبریز با استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران و استانداردهای انجمن کتابخانه‌های دانشگاهی و پژوهشی (ACRL). پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی تبریز.
ابراهیمی، ک.؛ حبیبی، ش.؛ کلبخانی، ع. (1389). مجموعه های کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی تبریز در مصاف با دو استاندارد. فصلنامه کتاب، 3 (83)،164-177.
احمدی، ن.؛ رسولی آزاد، م.؛ رضاحسینی، ه .( 1390). تعیین و تشریح وضع موجود کتابخانه‌های دانشگاهی شهرستان خمین از نظر شاخص های موجود در استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران و مقایسه وضع موجود با وضع مطلوب. پژوهش اجتماعی ،10(4) ، 63 - 76 .
اسفندیاری، ع.؛ باب الحوایجی، ف. (1388). کیفیت سنجی عملکرد کتابخانه‌های دانشگاهی: رویکردی متن پژوهانه. کتابداری و اطلاع رسانی، 12(1)، 78-49.
اکبری، ع. ( 1381 ). بررسی وضعیت کتابخانه‌های منطقه پنج و مقایسه آن‌ها با استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات اهواز.
بنی اقبال، ن. (1387). الگوی توسعه کتابخانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال براساس استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی،48، 213-240.
تعاونی، ش. (1381). استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. تهران: کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
جلالی، ب. (1385). بررسی وضعیت کتابخانه‌های دانشگاه رازی، علوم پزشکی، و دانشگاه آزاد اسلامی کرمانشاه و مقایسه با استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 17(3)، 39-50.
چشمهسهرابی، م.؛ اکبری، م.؛ افخنیا، ا.(1389). استانداردهای طراحی در کتابخانه‌های مرکزی دانشگاهی شهراصفهان. مجله مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 22 (3)، 6-23.
حاجیها، ع. (1388). رویکردى به جایگاه ویژه کتابخانه‌هاى دانشگاهى. ماهنامه اطلاع یابى و اطلاع رسانى، 26، 59-78.
حریری، ن.؛ مصفا، ن. (1390). ارزیابی عملکرد کتابخانه های وابسته به دانشگاه آزاد الامی واحد علوم تحقیقات تهران بر اساس مدل سیرز. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه، 56، 116-132.
حسینی، ع.؛ کوهی رستمی، م. (1389). ارزیابی مجموعه های کتابخانه‌های دانشگاه‌های جامع با استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 3 (83)، 40-59.
حیدری، ا. (1383). کارآفرینی دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی. اطلاعات سیاسی – اقتصادی، 203 و 204، 182 – 191.
زابلی، ص.؛ سلیماننژاد، ع.؛ زابلی، ر. (1394). ارزیابی عملکرد کتابخانه‌های دانشکده‌ای دانشگاه علوم پزشکی شهر کرمان بر اساس مدل امتیازی متوازن. نشریه پژوهش های سلامت محور، 1، 47-59.
شعبانی، ا.؛ نظام‌آبادی؛ف.؛ سعادت، ر. (1388). ارزیابی مجموعه کتابخانه‌های دانشگاهی شهر اراک و مقایسه آن بااستانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. تحقیقات کتابداری و اطلاعرسانی دانشگاهی، 49، 138-115.
ذاکر شهرک، م.؛ اباذری، ز. (1391). ارزیابی عملکرد کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در ایران با استفاده از مدل تعالی بنیاد کیفیت اروپا EFQM و ارائه مدل پیشنهادی ایجاد کتابخانه بینالمللی کودکان و نوجوانان. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی ، 59، 129-149.
صرافپور، س. (1389). ارائه شاخصهای ارزیابی عملکرد کتابخانه‌های تخصصی ایران با رویکرد کارت امتیازی متوازن و استفاده از آن در ارزیابی کتابخانه مرکزی شرکت ملی گاز ایران. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
قاسمی، ع. (1392). شاخص عملکرد کتابخانه‌ها: BS ISO 11620:2008. تهران: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، موسسه انتشارات کتاب نشر.
شایان مهر، ع. ( 1377 ). دایر ه المعارف تطبیقى علوم اجتماعى. (ج 1). تهران: کیهان.
طبسی، ع. (1382). مقایسه وضعیت موجود کتابخانه‌های دانشگاهی زاهدان با استاندارد کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 14( 2)، 52-58.
عصاره، ف.؛ نصیرى، م. (1383). مقایسه کتابخانه‌های واحدهای دانشگاهی منطقه شش دانشگاه آزاد اسلامی با استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهی، 42، 77-98.
عطایی، ا. ( 1381 ). ارزیابی نیروی انسانی کتابخانه‌های دانشگاهی شهر تهران براساس پیش‌نویس استاندارد کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. تحقیقات اطلاع رسانی و کتابخانه های عمومی، 46و 47، 59-64.
فرداصفهانی، ف.، میرحسینی، ز. (1391). تحلیل وضعیت کتابخانه‌های دانشگاه علوم پزشکی تهران با استفاده از استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران. نظام ها و خدمات اطلاعاتی ،2 ( 1 )، 55 - 68 .
فرج پهلو، ع.؛ آخشیک،س. (1389). سنجش کیفیت عملکرد کتابخانه های دانشگاهی شهید چمران اهواز با استفاده از مدل EFQM . کتابداری و اطلاعرسانی، 48، 31-48.
مسعودی، ف. (1393). کاربرد شاخصهای عملکرد کتابخانه بر اساس استاندارد ایزو 11620. نقد کتاب اطلاعرسانی و ارتباطات، 1و2، 13-20.
مومنی، م. (1388). مقایسه کتابخانه‌های دانشگاهی شهر سمنان با استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال.
منصوری، ح.؛ نجاتی آجی بیشه، م. (1388). اجرا و پیاده سازی مدل sears: ابزاری نوین جهت ارزیابی عملکرد کتابخانه‌های دانشگاهی. کتابداری و اطلاع رسانی، 47، 233-264.
میرغفوری، ح.؛ مکی، ف. (1386)، ارزیابی سطح کیفیت خدمات کتابخانه‌های آموزشی با رویکرد LibQUAL (مورد: کتابخانه‌های دانشگاه یزد). کتابداری و اطلاعرسانی، 37، 40-51.
نبیزاده کیوی، س.؛ مومنی، ع.؛ ملکی، ر. (1392). ارزیابی عملکرد اداره کل اطلاعرسانی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران براساس مدل کارت امتیازی متوازن. فصلنامه مطالعات ملی کتابداری و سازماندهی اطلاعات، 96، 6-23.
نصیرى، م.؛ عصاره، ف. (1383). مقایسه کتابخانه‌های واحدهای دانشگاهی منطقه شش دانشگاه آزاد اسلامی با استانداردهای کتابخانه‌های دانشگاهی ایران. تحقیقات کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاهیۀ،42، 77-98.
Ashoor, M. S. J. (2003). University libraries in Saudi Arabia: its presentand future (in Arabic). Riyadh: Mars Publishing House.
Bellini, P. (2004). The trial application of the IS0 11620: library performance indicators at the Library of the University of Trento, Italy, Fifth Northumbria, 48-57.
Khan, B. & Tripathi, T. (2014). Performance Audit of Some Selected University Libraries in West Bengal: A Framework for Evaluation. Asian Journal of Multi disciplinary Studies, 7(2), 116-130.
Kyrillidou, M. and Persson, A.C(2008). The new user in Sweden:A LibQual study at lund university. Library Performance Measurement and Metrics. 7(1), 45-53.
Ogundip, e. (1982). Personal standards for university libraries, Library Science, 9, 20- 29
Thompson,B.; Kyrillidou, M. C.(2007). Library user service disires: A LibQual+ Study. The Library Quartery. 1(78).
_||_