بهبود خدمات جنبی در کتابخانه‌های عمومی استان اصفهان از دیدگاه کاربران بر اساس عوامل جمعیت شناختی

محورهای موضوعی : دانش شناسی

ابراهیم ملایی ¹ , احمد شعبانی ² , رقیه قضاویی آدریانی ³

1 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان
2 - استاد گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان
3 - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه اصفهان

تاریخ دریافت : 1393/01/16 تاریخ پذیرش : 1393/04/22 تاریخ انتشار : 1394/12/01

کلید واژه: استان اصفهان, کتابخانه‌های عمومی, عوامل جمعیت شناختی, کاربران, نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور, خدمات جنبی,

چکیده مقاله :

هدف: هدف از این پژوهش بهبود خدمات جنبی در کتابخانه‌های عمومی استان اصفهان از دیدگاه کاربران بر اساس عوامل جمعیت شناختی است. روشپژوهش: روش پژوهش از نوع پیمایشی - توصیفی است. جامعه آماری کلیه اعضای کتابخانه‌های عمومی استان اصفهان وابسته به نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور هستند که تعداد 459 نفر با استفاده از نمونه گیری خوشه‌ای به عنوان نمونه آماری برگزیده شدند. برای نیل به اهداف تحقیق از پرسش‌نامه محقق ساخته بر اساس رهنمودهای ایفلا/یونسکو استفاده گردید که پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر با 96/0 محاسبه گردید. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از آمار توصیفی و آمار استنباطی، از آزمون‌های t، تحلیل واریانس یک راهه و آزمون آل. اس.دی استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد از میان عوامل جمعیت شناختی بر حسب جنسیت اختلاف مشاهده شده بین میانگین نمرات مؤلفه‌های بهبود خدمات جنبی معنادار نبود. بر حسب وضعیت تأهل فقط اختلاف مشاهده شده بین میانگین نمرات مؤلفه خدمات برون کتابخانه‌ای (001/0) معنادار بود. بر حسب سن (001/0)، سطح تحصیلات (001/0) و وضعیت شغلی (001/0) در هر سه مؤلفه بهبود خدمات جنبی تفاوت معناداری وجود دارد و برحسب سابقه استفاده از خدمات کتابخانه در دو مؤلفه خدمات برون کتابخانه‌ای (006/0) و برگزاری برنامه‌های قصه گویی (039/0) تفاوت معناداری وجود دارد. نتیجه‌گیری: در رابطه با عامل جمعیت شناختی میزان تحصیلات، کاربران در تمامی مقاطع تحصیلی نظرات مثبتی در رابطه با سه مؤلفه خدمات جنبی ابراز داشتند. در خصوص دو مؤلفه خدمات برون کتابخانه‌ای و برگزاری برنامه‌های قصه گویی بین نظرات پاسخ‌گویان بر اساس سابقه استفاده از خدمات کتابخانه تفاوت وجود دارد.

چکیده انگلیسی:

Purpose: This research aimedatimproving peripheral services in public libraries of Isfahan province from the views of users based on demographic factors. Methodology: The research method is descriptive survey. The research data were collected by a questionnaire developed based on IFLA and UNESCO guidelines. The population included all the members (210000) of the public libraries located in five regions of the province. A population size of 459 individuals was selected using a cluster sampling. Findings: Among the demographic characteristics, gender differences have been observed between mean components scores improved public library services in the province were no significant. The only difference observed between marital status scores were significant component library outreach services. Based on age and education level and employment status of each component in the improvement of public library service were significant. Based on years of using the library services of library services in library outside services of library services and storytelling events there is a significant difference among public libraries in Isfahan. Conclusion: Men and women share similar opinions expressed relative to the research questions. With regard to demographic factors, education level, users at all levels of school expressed positive comments regarding the three components of peripheral services.        

منابع و مأخذ:

آبانگاه، ر. (1390). خدمات جنبی و ترویج کتابخوانی در کتابخانه‌های عمومی، بازیابی 10 دی، 1390، از: www.boushehrpl.ir

بیرانوند، ع (1390). کتابخانه‌های عمومی و توسعه فرهنگی، بازیابی 10 دی، 1390، از:
 www. pnu. ac. ir/portal/file/showfile. aspx?id…

علیزاده جدیدی، م. و قاضی‌زاده، ی. (1390). بررسی میزان رضایت مراجعان کتابخانه‌های عمومی مرکزی استان مازندران از ارائه خدمات به مراجعه کندگان. فصلنامه ارتباط علمی، 19 (1).

فتاحی، ر. (1383). پاسخ به تغییر: برنامه‌ریزی و مدیریت توسعه خدمات برون کتابخانه‌ای در مراکز اطلاع‌رسانی تخصصی. ارائه شده به هشتمین همایش کتابداران سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، اصفهان. (زیر چاپ) بازیابی 10 دی، 1390، www.iranisheh.com/showthrea. php?t=27370.

مرادپور، ر. و مهوش، م. (1390). میزان رضایت‌مندی استفاده‌کنندگان کتابخانه‌های عمومی استان خراسان شمالی از فضا و معماری کتابخانه‌ها . تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی، 17 (3)، 401-381.

معدنی‌پور، ع. (1388). بررسی میزان رضایت مراجعان از خدمات کتابخانه عمومی بقیه الله هیو با توجه به امکانات، منابع اطلاعاتی موجود، شیوه‌های ارائه خدمات و رفتار کارکنان، بازیابی 10 دی، 1390، از:
 http://mohajer235.blogfa.com/post-14.aspx

میرحسینی، ز. (1373). نقش کتابخانه‌های عمومی در توسعه فرهنگ کتابخوانی. پیام کتابخانه، 4 (1 و 2)، 27-22.
هاشمی، ا. (1382). بررسی میزان رضایت اعضاء از خدمات کتابخانه‌های مساجد کشور زیرپوشش دبیرخانه ستاد عالی هماهنگی و نظارت بر کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد کشور. پایان نامه کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال، تهران.

Andrew,P. (2008). Parental perceptions of music in storytelling sessions in a public library. Early childhood journal. 35 (5), 473-478.

Fedorowicz, M. (2007). An evaluation of the American models of public library service for disabled users for Poland. Turkish librarianship, 21 (1), 29-44.

Fontenot, M. (2007). A "Typical" Year in Outreach Services at Louisiana State University Middleton Library. Louisiana Libraries, 69 (3), 3-5.

Gill, Ph. (2012). The public library service: the IFAL/UNESCO guidelines for development. Ritrieved October 5, 2012, from http://www.ifal.org/publications

Landoni, M.; Hanlon, G, (2007). E-book reading groups: interesting with ebooks in public library. Electronic Library, 25 (5), 599-612.