تجزیه و تحلیل محتوی گسترش روشهای تحقیق در علوم کتابداری و اطلاع رسانی یا روش تجزیه و تحلیل محتوی

محورهای موضوعی : دانش شناسی

حجت الله حسن لاریجانی ¹ (دکترای کتابداری و اطلاع رسانی و عضو هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران شمال، دانشکده علوم انسانی، گروه کتابداری و اطلاع رسانی)

تاریخ دریافت : 1386/02/10 تاریخ پذیرش : 1386/06/10 تاریخ انتشار : 1387/06/01

کلید واژه: روش شناسی تحقیق, علوم کتابداری و اطلاع رسانی, روش تجزیه و تحلیل محتوا,

چکیده مقاله :

از روش تجزیه و تحلیل محتوی به جهت رفع ابهام از متون استفاده می شود.در واقع، بررسی روابط بین پدیده های اجتماعی، اقتصادی – سیاسی، فرهنگی و بیش از آن حتی پدیده های طبیعی از طریق مطالعه موردها انجام می گیرد. این گونه مطالعات و حاصل آنها بصورت متون یا تک نگاشتها از طریق روش شناسی تجزیه و تحلیل مطالعات موردی یا تحقیق به رساله های مفرده انجام می گیرد. مطالعات موردی و تجزیه و تحلیل محتوای آنها به جهت تعیین حجم داده های اولیه بکار رفته در آنهاست، تا تولید اطلاعات نو از طریق آنها امکانپذیر گردد. در روش شناسی تجزیه و تحلیل محتوی، دو هدف اساسی پیگیری و ردگیری می شود: 1- تعیین میزان کارآمدی مطالب به منظور انطباق آنها با مجموعه های مقاصد آموزشی 2- تعیین تناسب محتوای متون با تواناییهای ذهنی در این مقاله با روش سندی و کتابخانه ای کوشش شده تا روش تجزیه و تحلیل محتوا تعریف و تجدید شود و شیوه هایی که منجر به تعیین قابلیتها ، توانمندی ها و نظریه های پژوهشگران می شود، شناسایی و ارائه گردد. از سوی دیگر، در کنار اهداف اصلی روش شناسی تجزیه و تحلیل محتوا، به بهره گیری نهادها و سازمانها و اشخاص حقیقی از طبقه بندی، تلخیص و تفسیر محتوای سخنرانیها، نوشته های اشخاص و یا اعلامیه ها و نشریات عمومی و خصوصی (سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) به منظور پی بردن به تمایلات، خط مشی ها و نظریات و عقاید گویندگان ، نویسندگان اشاره میشود.

چکیده انگلیسی:

Content analysis is a methodology for studing the content to identifying specified characteristics of messages. The method of content analysis enables the researcher to large amounts of textual information and systematically identify its properties. In this methodology two aims are predicted. 1)evaluating content capability to match the educational collection . 2)suitability of texts with mental ability . This article tries to define content analysis and introduce the ways in which researcher can provide a meaningfal reading content. Content analysis can also involve any kind of communication content analysis(speech, written text, interviews, journals, discussions, lectures, …).