مدیریت بحران در کتابخانه ها مطالعه موردی: کتابخانه‌های تابعه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

محورهای موضوعی : دانش شناسی

جواد بشیری ¹ , فاطمه ذبیحی فریدیان ²

1 - مربی پژوهشی مرکز فناوری اطلاعات و اطلاع‌رسانی کشاورزی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران
2 - کارشناس ارشد مؤسسه آموزش عالی علمی- کاربردی، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، تهران

تاریخ دریافت : 1396/02/20 تاریخ پذیرش : 1396/05/21 تاریخ انتشار : 1396/10/01

کلید واژه: مدیریت بحران, کتابخانه‌ها, سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی, حوادث و بلایای طبیعی, حوادث غیر طبیعی,

چکیده مقاله :

هدف: این پژوهش باهدف بررسی مدیریت بحران در کتابخانه‌های مؤسسات و مراکز تحقیقاتی تابعه سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی در مواجه با بلایای طبیعی و غیرطبیعی انجام شده است. روش: این پژوهش به‌ روش پیمایشی – توصیفی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل 104 کتابخانه تخصصی مؤسسات و مراکز تحقیقاتی تابعه سازمان است. با توجه به محدود بودن جامعه آماری از جامعه نمونه استفاده نشده است. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه‌ای حاوی 44 پرسش باز استفاده‌ شده که توسط مدیران کتابخانه‌های مؤسسات و مراکز تحقیقاتی تکمیل شده ‌است. به‌منظور تأیید پایایی ابزار پژوهش (پرسشنامه‌)، با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS عدد آلفای کرونباخ محاسبه و عدد (783%) به دست آمد. برای تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده، از آمار توصیفی (فراوانی و درصد) استفاده شده است. یافته‌ها:نتایج حاصله نشان می‌دهد که 44% ساختمان کتابخانه‌ها، در مقابل بلایای طبیعی از شرایط مناسبی برخوردارند. 54% در برابر زلزله و 68% در برابر طوفان مقاومت دارند. 86% کتابخانه‌ها، به هیچ‌گونه سیستم اعلام‌خطر و هشداردهنده مجهز نیستند. بیش از 90% کتابخانه‌ها فاقد راه‌های خروج اضطراری و بیش از 92% از کتابخانه فاقد پوشش بیمه هستند. 35% از کارکنان دوره‌ کامل یا اولیه آموزش اطفای حریق را فراگرفته‌اند. نتیجه‌گیری: به‌طورکلی 94% از کتابخانه‌ها برای مقابله با بحران و مقابله با بلایای طبیعی و غیرطبیعی هیچ برنامه مدونی ندارند و مدیریت بحران در آن‌ها ضعیف است.

چکیده انگلیسی:

Purpose: The main purpose of this research is the determining safety and crisis management in the libraries of institutes and research centers affiliated of agricultural research, education and extension organization. Methodology: In This study descriptive survey method was used. Data collected from the questionnaire and descriptive statistics were used to analyze the data. The population consisted of 104 special libraries of institutes and research centers affiliated of AREEO. Due to the nature of the study, data analysis and descriptive statistics were used to design charts from Excel. In this study due to the limited population of the sample is not used. Findings: According to the results, 44 percent of the libraries’ buildings in the affiliated of AREEO against of the natural disasters have appropriate conditions. 54 percent of libraries are strength against the earthquake and 68 percent against to hurricane. 86% of libraries are not equipped with any alarm system. More than 90 percent of the libraries lacked emergency exits and over 92 percent have no insurance coverage. 35 percent of staff completed primary fire training and 65 percent of staff had not any education. 94 percent of libraries do not have any plan to deal with the crisis. Conclusion: The results showed that the theory of planned behavior has been effective regarding the

منابع و مأخذ:

اشمن، جان (1380). برنامه‌ریزی مقابله با حوادث در کتابخانه‌ها و مراکز اطلاع‌رسانی. ترجمه مریم خسروی. تهران: مرکز اطلاعات و مدارک علمی ایران.

پور اسد، علی (1386). بررسی شرایط ایمنی در کتابخانه­های عمومی استان آذربایجان غربی، پایان­نامه کارشناسی ارشد،آذربایجان غربی.

توکلی هدایت ،توکلی مهدی(1390).مدیریت بحران با رویکردی بر واحدهای صنعتی همراه سی دی [کتاب] .تهران :آتی نگر.

حسینی، مازیار (1388). مدیریت بحران. تهران: نشر شهر.

شعبانی، احمد؛ مرجانی، عباس (1386). ایمنی کتابخانه­های تابعه سازمان آستان قدس رضوی از دیدگاه مسئولان. مدیریت اطلاعات، 4 (2)، 223-230.

محسنیان، سمیه سادات (1388). مدیریت بحران در آرشیوها موزه‌ها (گنجینه‌ها). گنجینه ‌اسناد. سال نوزدهم (دفتر دوم)، تابستان.

محمدی، صغری (1392). بررسی وضعیت مدیریت بحران در کتابخانه‌های عمومی منطقه 10 شهر تهران. پایان‌نامه کارشناسی ارشد رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی، دانشگاه خوارزمی.

نیکنام، مهرداد (1371). مسائل ایمنی کتاب و کتابخانه: پیش‌گیری از وقوع آتش­سوزی، پیام کتابخانه، 6(4)،  37-42.

نیکنام، مهرداد (1381). بررسی وضعیت حفاظت و نگهداری مواد کتابخانه‌های ایران. فصلنامه کتاب، 13 (4)، 30- 53.

 

Aziagba, Philip; Edet, Glory T. (2008). International Perspectives: Disaster-Control Planning for Academical Libraries in West Africa. Available online 23 April 2008.www.alastore.ala.org/‎

Matthews, Graham and Feather, John.(editors) (2007). Disaster management for libraries and archive. England. Ashgate.

Mc comb, Mark (2004). Library security.   

Sanferancisco: RLSINC. From: www. Librisdesign.org/

Morris, Jhon (2008). Managing the library fire risk berkely. Berkeley, Calif. University of california. http://trove.nla.gov.au/work/8633419?selectedversion=NBD235820.

Varlamoff, Marie Therese & Plassard, Marie France (2004). Survey on disaster planning in national libraries. World Library and Information Congress: 70th IFLA General Conference and Council (22-27 August 2004, Buenos Aires, Argentina). http:/www.ifla.org/IV/ifla70/prog04.htm

Willard. J. (2005). Materials Research Series, Preservation 101c:An Internet Course on paper Conservation 1999. Marriott library. National Center for Preservation Technology and Training. NCPTT. From www.ncptt.nps.gov/products