مطالعه رشد کمی و کیفی تولیدات علمی حوزه‌های تخصصی بهداشت حرفه‌ای: با تأکید بر حوزه علوم ورزشی
محورهای موضوعی : دانش شناسیموسی یمین فیروز 1 , حسین ادبی 2 , مسعود یمین فیروز 3
1 - دکتری علم اطلاعات و دانش شناسی، گروه آموزش عمومی دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی بابل
2 - پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
3 - کارشناس ارشد مدیریت ورزشی، واحد پژوهش و آموزش شهرداری آمل
کلید واژه: رشد کمی, رشد کیفی, بهداشت حرفه‌ای, علوم ورزشی,
چکیده مقاله :
هدف: این پژوهش با هدف مطالعه رشد کمی و کیفی تولیدات علمی حوزه های تخصصی بهداشت حرفه ای(چهار گرایش) با تاکید بر حوزه علوم ورزشی انجام شده است. روش پژوهش: این مطالعه با استفاده از شاخص های کمی و کیفی پایگاه اطلاعات Scimagojr (SJR)، به تحلیل مدارک علمی کشور ایران در چهار حوزه؛ علوم ورزشی، مدیریت اطلاعات سلامت، فیزیوتراپی و ورزش درمانی و بهداشت حرفه ای(حوزه های تخصصی بهداشت حرفه ای) از ابتدای سال 1996 تا پایان سال 2016 میلادی پرداخته است و تولیدات این چهار حوزه را با یکدیگر از لحاظ کمی(تعداد مقالات چاپ شده) و از لحاظ کیفی(شاخص هرش) مقایسه کرده است. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد طی بازه زمانی 2016- 1996 بیشترین تولیدات علمی کشور ایران در حوزه های مورد بررسی مربوط به حوزه علوم ورزشی(864 مدرک علمی) و کمترین تولیدات علمی نیز مربوط به حوزه علمی بهداشت حرفه ای(99 مدرک علمی) بوده است که کشور ایران را در حوزه علوم ورزشی در رتبه سی و یکم جهان، سوم منطقه خاورمیانه و ششم آسیا قرار داده است. شاخص هرش این حوزه نیز 39 گزارش گردید که نشان از کیفیت پایین مقالات منتشر شده می باشد. نتیجه گیری: نتایج پژوهش نشان داد که کشور ایران در حوزه های مورد بررسی بویژه حوزه علوم ورزشی از لحاظ کمی و کیفی مقالات تولید شده در جایگاه مناسبی قرار ندارد و میانگین میزان استناد دریافت شده توسط هر مقاله در علوم ورزشی نسبتاً کمتر از میزان کل استناد ایران و کمتر از نیمی از نرخ جهانی است.
Objective: At present, scientific research and production are considered as one of the main infrastructures of any country's development, and the number of articles published in prestigious journals of the world as well as received citations as well as the quality of articles are among the main criteria for measuring scientific production. Methods: This study used quantitative and qualitative indicators of Scimagojr (SJR) database for analyze the scientific evidence of Iran in four areas: Sport Sciences, Health Information Management, Physiotherapy, Sports Therapy and Professional Health (Professional Health Care Professionals) from the beginning of 1996 to the end of 2016, and the products of these four areas are: They compare each other quantitatively (number of published articles) and qualitatively (Hirsch index). Results: The results of the research showed that during the period of 1996-2016, the most scientific productions in Iran were in the field of sports science (864 scientific degrees) and the lowest scientific output was related to the scientific field of professional health (99 scientific degrees). The country has ranked Iran in the thirty-first place in the world of science, third in the Middle East and sixth Asia. Hirsh in this area was also reported 39, which indicates the poor quality of published articles. Conclusion: The results of this study showed that the country of Iran in the studied areas, especially the sports field, is not in a decent position in quantitative and qualitative terms of the articles produced and the average citation received by each article in the sports science is relatively less than the total citations of Iran and less half of the global rate.
ابراهیمی، س.؛ حیاتی، ز. (1387). کمیت و کیفیت تولید علم در دانشگاههای ایران. فصلنامه اندیشههای نوین تربیتی، 4 (3)، 105-126.
حمیدی، ع.؛ انصافی، ا.ر.؛ و عصاره، ف. (1387). پیمایش تحلیلی و ساختار نگاشتی از تولیدات علمی در حوزه کتابسنجی، علمسنجی، اطلاع سنجی و وب سنجی در پایگاه وب آوساینس در طول سالهای 1990-2005. فصلنامه کتابداری و علوم اطلاع رسانی، 42 (2)، 161-182.
حیدری، غ. (1388). علم و سنجش: مفهوم علم در علمسنجی. کتاب ماه، 154، 77-72.
سبزواری، ن.؛ جلالی دیزجی، ع.؛ مومنی، ع. (1394). نگاشت تولیدات علمی حوزه اعتیاد در پایگاه وب آو ساینس در سالهای 2008-2013. مطالعات دانش شناسی، 2، 109-126.
سجادی، س.ن. و همکاران. (1394). بررسی وضعیت تولیدات علمی اعضای هیات علمی دانشکده تربیت بدنی دانشگاه تهران طی سالهای 1383 تا نیمه اول 1389. مدیریت ورزشی، 27، 500-487 .
شریفی، و.، و دیگران (1383). سه دهه پژوهش ایرانیان در سلامت روانی: یک مطالعه علمسنجی. پیشرفتهایی در علم شناختی، 5 (2)، 16-1.
مکی زاده، ف.، و دیگران (1396). بررسی روند تولیدات علمی و تحلیلی ساختار شبکه هم تالیفی در حوزه نانو فناوری ایران. رهیافت، 65، 66-51.
یمینی فیروز، م.؛ یمین فیروز، م.؛ ادبی فیروزجاه، ح. (1395). سهم تولیدات علوم ورزشی ایران در خاورمیانه، آسیا و جهان. مجله علمسنجی کاسپین، 3 (2)، 37-30.
یمینی فیروز، م. (1393). بررسی رشد کمی و کیفی تولیدات علمی ایران در زمینه علوم ورزشی: مطالعهای در ISI. مجله علمسنجی کاسپین، 1 (1). 32-28.
Andrade, A., Dominski, F. H. & Coimbra, D. R. (2017). Scientific production on indoor air quality of environments used for physical exercise and sports practice: Bibliometric analysis. Journal of Environmental Management, 196, 188-200.
Bookstein, A. (1994). Scientometrics: new opportunities. Scientometrics, 30 (2-3), 455-460.
Falavigna, A. et al. (2017). Thirteen Years of Scientific Production on Medline by Spine Surgeons in Latin America, Africa, Oceania, and Asia. Global Spine Journal, 5 (58), 245-263.
Salado-Font, S. M., et al. (2017). Bibliometric analysis of the scientific production as regards statin use for ophthalmological symptoms of myasthenia gravis. Archivos de la Sociedad Española de Oftalmología, 99 (9), 425-436.
_||_