تعیین نوع تخلخل با استفاده از لاگ انحراف سرعت در سازند داریان میدان گازی پارس جنوبی

محورهای موضوعی : Engineering geology

رقیه اصلانی ¹ , علی کدخدائی ² , رحیم مهاری ³ , اشکان اسدی ⁴

1 - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
2 - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم طبیعی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
3 - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران
4 - معاونت اکتشاف و بهره برداری، شرکت نفت و گاز پارس، عسلویه، ایران

تاریخ دریافت : 1399/06/02 تاریخ پذیرش : 1399/06/02 تاریخ انتشار : 1391/12/11

کلید واژه: میدان پارس جنوبی, سازند داریان, نمودار نوترون, نمودار صوتی, نمودار چگالی,

چکیده مقاله :

میدان پارس جنوبی، به عنوان یکی از بزرگترین منابع هیدروکربنی جهان در آبهای خلیج فارس و در فصل مشترک ایران و قطر قرار دارد. سازند داریان یکی از مخازن نفت شناخته شده این میدان است که از توالیهای آهک، شیل و مارن تشکیل شده است. از مهمترین فرایندهای دیاژنزی تأثیرگذار بر رخسارهها، میتوان میکرایتی شدن، انحلال، سیمانی شدن، تراکم و شکستگی را نام برد. انحلال به عنوان مهمترین فرایند دیاژنتیکی، باعث افزایش کیفیت مخزنی سازند داریان شده است. تخلخل کل در این سازند، تقریبا 20 تا 25 درصد است. پرشدگی شکستگیها باعث از بین رفتن بیشتر تخلخلها و در نهایت کاهش کیفیت مخزن میشوند. هر چند که این شکستگیهای باز مانده، خود باعث افزایش تراوایی و کیفیت مخزن هستند. تخلخل، کمیتی اساسی برای محاسبات حجمی مخزن و توصیف فابریک سنگ و شامل نمودارهای نوترون، چگالی و نمودار صوتی است. این تخلخلها، ممکن است به طور دقیق معادل یکدیگر و یا معادل تخلخل واقعی نباشند. این امر با توجه به این حقیقت است که ابزارهای نمودارگیری، تخلخل را اندازه نمیگیرند، بلکه بعضی از فعل و انفعالات فیزیکی به وجود آمده در چاه محاسبه و سپس به تخلخل تبدیل میگردند. امروزه به کمک این نمودارها میتوان نوع تخلخل را در مخازن تعیین کرد. به کمک نمودار انحراف سرعت که از تلفیق نمودار صوتی با نمودار نوترون- چگالی به دست میآید، میتوان اطلاعاتی راجع به انواع تخلخل غالب در سنگهای کربناته به دست آورد. در ابتدا، لاگ انحراف به صورت مصنوعی تهیه شده و سپس بر اساس مقادیر و میزان انحراف به سمت چپ یا راست، نوع تخلخل مشخصگردیده است. در این مطالعه و تحقیق، به منظور ارزیابی کارایی این روش در تعیین نوع تخلخل، نتایج به دست آمده با تخلخلهای حاصل از مقاطع نازک مقایسه شدهاند. بررسیها نشان میدهدکه تخلخلهای شناسایی شده توسط این نمودار، به طور کامل با تخلخلهای به دست آمده از مطالعه مقاطع نازک مطابقت دارند. بنابراین نمودار انحراف سرعت در کنار دیگر نمودارها، ابزار مناسبی جهت تعیین نوع تخلخل در سنگهای کربناته به شمار میرود. در این تحقیق از اطلاعات دو چاه (Spo1, Spo2)، در سازند داریان از میدان پارس جنوبی استفاده شد. این سازند، در چاههای مورد مطالعه از جنس کربنات با لیتولوژی غالباً آهکی با میان لایههای شیلی است.