مطالعه رابطه میان تعارضات خانوادگی و رفتارهای تهاجمی نوجوانان

محورهای موضوعی : علوم اجتماعی

بیژن خواجه نوری ¹ , رودابه دهقانی ²

1 - دانشیار بخش جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد‌‌‌ جامعه شناسی دانشگاه شیراز

تاریخ دریافت : 1396/02/03 تاریخ پذیرش : 1396/02/03 تاریخ انتشار : 1394/03/01

کلید واژه: نوجوانان, داراب, شیراز, تعارضات خانوادگی, رفتارهای تهاجمی,

چکیده مقاله :

رفتارهای نوجوانان و علل و نتایجی که برای فرد و محیط پیرامون ببار می‌آورند، از مسائل بسیار حساس در جامعه‌شناسی به شمار می‌آیند و بطور دقیق مورد توجه قرار می‌گیرند. تحقیق حاضر به بررسی تعارضات خانوادگی و اثر آن بر رفتارهای تهاجمی نوجوانان پرداخته است. در این تحقیق جهت تنظیم چارچوب نظری از نظریه‌های ناکامی و یادگیری اجتماعی استفاده شده است. داده‌های تحقیق با استفاده از روش پیمایشی و با تهیه پرسشنامه خود گزارشی در شهر شیراز و داراب جمع آوری و اطلاعات مربوط به 1250 دانش آموز دختر و پسر مشغول به تحصیل است. جهت انتخاب نمونه از روش نمونه‌گیری تصادفی چند مرحله‌ای استفاده شده است. تحلیل آماری این بررسی نشان می‌دهد که هم در کل جمعیت و هم به تفکیک شهر‌های داراب و شیراز رابطه معنی‌دار مثبتی بین متغیر‌های تعارضات والدین، تعارضات والدین با فرزندان در خانه و خارج از خانه با رفتارهای تهاجمی نوجوانان وجود دارد. در نهایت نتایج با استفاده از نرم افزار لیزرل مدل تحقیق مورد آزمون قرار گرفت و نتایج نشان داد که متغیرهای محل سکونت (شیراز)، جنسیت (مرد)، درآمد خانواده (به عنوان متغیرهای زمنیه ای) و تعارضات خانوادگی می‌توانند 53 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبین کنند. در مجموع مطالعه حاضر وجود رابطه بین روابط خانوادگی و رفتارهای تهاجمی نوجوانان را تأیید می کند و بر اهمیت نقش و رفتار خانواده در ارتقای بهداشت روانی نوجوانان دختر و پسر تأکید می کند.

چکیده انگلیسی:

Adoloscences' behaviours and the causes and effects that have for him/her and others are of the most important problems in sociological studies. This study investigates the relationship between family conflicts and reggressive behaviours of adoloscences. This research has used frustration theory and learning theory. The research method was survey and questionnaire has been used to collect data from 1250 students of Shiraz and Darab city, which has been selected by multiple random sampling. Analysis of data showed that there is significant relationship between parental conflicts, parent-child conflict in and out of the hme with reggressive behaviours of children. Ultimately, Lisrel program was used to examine the research method. The results showed that gender, place of residence (shiraz), family income, and family conflicts can interpret 53% of the dependent's variable changes. Generally speaking, this research emphasize the importance of the role of family in shaping adoloscences' behaviours and their mental health.  

منابع و مأخذ:

1- آهنگرانزابی، الف.، شریفی درآمدی، پ. و فرج زاده، رباب (1390). «رابطه سبک‌های فرزندپروری والدین با پرخاشگری نوجوانان شهرستان شبستر»، مجله پژوهش‌های علوم شناختی و رفتاری، سال اول، شماره 1، صص. 8-1.

2- اتکینسون، ر.ل.، اتکینسون، ر.س.، هیگارد، ا.ر. (1372). زمینه روانشناسی، ترجمه محمدنقی براهنی و همکاران، تهران: انتشارات رشد.

3- احمدی، ح. (1382). روانشناسی اجتماعی، شیراز: دانشگاه شیراز.

4- ارونسون، ا. (1370). روانشناسی اجتماعی، تهران: انتشارات رشد.

5- برازجانیان، م. (1380).«بررسی عوامل اقتصادی واجتماعی مؤثر بر پرخاشگری نوجوانان دبیرستانی». پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز.

6- شفیعی، ح. و صفاری نیا، م. (1390). «خودشیفتگی، عزت نفس و ابعاد پرخاشگری در نوجوانان»، فرهنگی مشاوره و روان درمانی، سال دوم، شماره 6، صص. 146-121.

7- عارفی م. (1378). «بررسی پرخاشگری ارتباطی و رابطه آن با سازگاری عاطفی- اجتماعی دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر شیراز»، پایان نامه کارشناسی ارشد جامعه‌شناسی، دانشگاه شیراز.

8- کاپلان، سادوک (1384). خلاصه روانپزشکی، ترجمه نصرت ا... پورافکاری، انتشارات شهر آب، جلد اول.

9- کاهنی، س. حسن آبادی، م. سعادتجو، ع. (1379). «بررسی اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و بزهکاری نوجوانان گروه سنی 19- 12 سال در خانواده‌های گسسته و پیوسته». اسرار، مجله دانشکده علوم پزشکی و خدمات بهداشتی، درمانی سبزوار، سال هفتم، شماره چهارم، صص 28 - 22.

10- گلچین، م. (1381). «تمایل به پرخاشگری در نوجوانان ونقش خانواده»، مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی – درمانی قزوین، شماره21، صص41 – 36.

11- موسوی غ. و همکارانش، «ارتباط پرخاشگری والدین با معدل آخرین سال تحصیلی دانش آموزان مقطع ابتدایی»، انتشارات دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، دوره یازدهم، شماره چهارم، صص37- 33.

12- Ahadi, S., Hejazi, M., Entesar Foumany, G. (2014). “The relationship between parenting styles and adoloscent’s identity aggression”, Indian Journal of Fundamental and Applied Life Sciences, Vol. 4, pp. 1171-1178.

13- Buehler, C. & J.M. Gerard (2002). "Marital Conflict, Ineffective Parenting, and Children's and Adolescents' Maladjustment", Journal of Marriage and Family, Vol. 64, No. 1, pp. 78-92.

14- Catalano, R.F., J.D. Hawkins, M.L.Berglund, J.A. Pollard, & M.W. Arthur (2002). "Prevention science and Positive youth Development: Competitive or Cooperative Framework?", Journal of Adolescent Health, Vol. 31, pp. 230-239.

15- Gottman, J. M., & Katz, L. E (1989). "Effects of Marital Discord on Young Children's Peer Interaction and Health", Developmental Psychology, Vol. 25, pp. 373-381.

16- Grych, J. H., & Fincham, F. D. (1990). "Marital conflict and Children’s Adjustment: A Cognitive-Contextual Framework", Psychological Bulletin, Vol, 108, pp. 267 – 290.

17- Davies, P. T., & Cummings, E. M. (1998). "Exploring Children's Emotional Security as a mediator of the Link between Marital Relations and Child Adjustment", Child Development, Vol. 69, pp. 124-139.

18- Dodge, K.A., Bates, J.E. & Petit, G.S. (1990). “Mechanisms in the Cycle of Violence”, Science, Vol. 21, 1678-1683.

19- Erel, O., & Burman,B . (1995). "Interrelatedness of Marital Relations and Parent- Child relations: A Meta-Analytic Review", Psychological Bulletin, Vol. 118, pp. 106-132.

20- Esfandyari, B., Baharudin, R. & L. Nowzari (2009). "The Relationship between Interparental Conflicts and Externalizing Behavior Problems among Adolescents", European Journal of Social Sciences, Vol.12, No.1, pp.120-125.

21- Fauber, R., Forehand, R., Thomas, A., & Wierson, M. (1990). "A Mediational Model of the Impact of Marital Conflict on Adolescent Adjustment in Intact and Divorced Families: The Role of Disrupted Parenting", Child Development, Vol. 61, pp.1112-1123.

22- Fomby, P. & A.J. Cherlin (2007). "Family Instability and Child Well-Being", American Sociological Review, Vol. 72, No. 2, pp. 181-204.

23- Gerard, J.M. & C. Buehler (2004). "Cumulative Environmental Risk and Youth Problem Behavior", Journal of Marriage and Family, Vol. 66, No. 3, pp. 702- 720.

24- Grych, J.H. , Raynor, S.R. & G.M. Fosco (2007). "Family Processes that Shape the Impact of Interparental Conflict on Adolescents", Journal of Family Studies, vol.13, no.1, pp.649-665.

25- Grych, J. H., Seid, M., & Fincham, E D. (1992). "Assessing Marital Conflict from the Child's Perspective: The Children's Perception of Interparental Conflict Scale", Child Development, Vol. 63, pp. 558-572.

26- Harold,G . T., Fincham, ED., Osborne, L. N., & Conger, R. D. (1997). "Mom and Dad are at it Again: Adolescent Perceptions of Marital Conflict and Adolescent Distress", Developmental Psychology, Vol. 33, pp. 333-350.

27- Hart, C. H., Ladd, G.W., & Burleson, B.R. (1990). “Children’s expectations of the outcomes of social strategies: Relations with Sociometric Status and Maternal Disciplinary Styles”, Child Development, Vol. 61, 127-137.

28- Huesman, L.R. (1988). "An Information-Processing Model for the Development Aggression", Aggressive Behavior, Vol. 14, pp. 13-24.

29- Jenkins, J. M., & Smith, M. A. (1990). "Factors Protecting Children Living in Disharmonious Homes: Maternal Reports", Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, Vol. 29, pp. 60 – 69.

30- Mcclain,A.L.(1993)."Parental Conflict and Adolescent Problem Behavior in Juvenile Delinquents: A Case for Family Therapy", Texas Woman's University,(PH.D. thesis).

31- Moqaddas, A.A.(2008)."Social Classes and Styles of Family Problem Solving among Shirazi Couples",Iranian Journal of Sociolgy, Vol.2, No.1, pp.19-23.

32- Paryor, J.E. ,et al, (2007)." Adolescents' Perceptions of Parental Conflict: The Ownside of Silence", Journal of Family Studies, Vol.13, No.1, pp.72-77.

33- Pettit, G. S., Harrist, A. W., Bates, J. E., & Dodge, K. A. (1991). “Family interaction, social cognition and children's subsequent relations with peers at kindergarten”, Journal of Social and Personal Relationships, Vol. 8(3), pp. 383- 402.

34- Roche, C. (2009). "Family Conflict and Aggression among Latino Youth" (PH.D Dissertation), Department of Psychology, Georgia State University.

35- Schneider, R., et al. (2007). "Children's Expectations of Parent-Child Communication Following Interparental Conflict: Do Parents Talk to Children about Conflict?", J Fam Viol, No.22, pp.407-412.

36- Weiss, B., Dodge, K., Bates, J. & Pettit, G. (1992). “Some consequences of early harsh discipline: Child aggression and a maladaptive social information processing style”, Child Development, Vol. 63, pp. 1321-1335.