اثر سن نشا و تراکم گیاه بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (Oryza sativa L.) در استان هرات- افغانستان
محورهای موضوعی : زراعتحمیدالله ناصری 1 , سیدمحسن نبوی کلات2* 2 , رضا صدرآبادی حقیقی 3
1 - 1- دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران
2 - 2- دانشیار، گروه علوم کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران
3 - 3- استاد، گروه علوم کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، مشهد، ایران
کلید واژه: عملکرد دانه, ضرایب همبستگی, واژه‌های کلیدی: اجزای عملکرد, درصد دانه پوک,
چکیده مقاله :
به منظور مطالعه اثر سن نشا و تراکم گیاه بر عملکرد و اجزای عملکرد برنج (رقم صدری) آزمایشی مزرعه ای در مرکز تحقیقات کشاورزی اردوخان استان هرات افغانستان (طول جغرافیایی "49 '11 °62 و عرض جغرافیایی "35 '20 °34) در سال زراعی 97-1396 انجام شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده (اسپلیت پلات) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 3 تکرار انجام شد. سن نشا در سه سطح شامل (20، 30 و 40 روز) به عنوان عامل اصلی وتراکم کاشت درچهار سطح شامل (13، 17، 22 و 33 گیاه در متر مربع) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر سن نشا بر تعداد پنجه درگیاه، تعداد دانه درخوشه و عملکرد دانه و اثر تراکم گیاه بر تمام صفات جز وزن هزار دانه معنی دار بود. اثر متقابل دو عامل بر هیچ یک از صفات تاثیر معنی دار نداشت. مقایسه میانگین صفات نشان داد، بیش ترین تعداد دانه در خوشه و عملکرد دانه در هکتار در سن نشای 30 روز به دست آمد. همچنین بیش ترین تعداد پنجه درگیاه، تعداد پنجه بارور، تعداد دانه در خوشه و درصد دانه پوک در تراکم 13 گیاه در متر مربع و بالاترین عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت و عملکرد دانه در هکتار در تراکم 33 گیاه در مترمربع حاصل شد. بر اساس ضریب همبستگی ساده صفات، عملکرد دانه دارای همبستگی مثبت و معنی دار با عملکرد بیولوژیک، تعداد پنجه بارور در گیاه و تعداد دانه در خوشه بود.
In order to study effect of seedling age and plant density on yield and yield components of rice (Sadri cultivar), a field experiment was conducted at the Ordukhan Agricultural Research Center, Heart Province - Afghanistan (Geographical longitude: 62°11'29" east and geographical latitude: 34°20'35" north) during the cropping season 2017-2018. The experiment was laid out in complete block design with three replications. Seeding ages with three levels (20, 30 and 40 days) were considered as main plots and plant densities with four levels (13, 17, 22 and 33 plants/m2) were allocated as sub plots. Analysis of variance showed that the effect of seedling age on number of tillers per plant, numbers of grains per panicle and grain yield was significant. The plant density had significant effect on all traits (expect, 1000grains weight). Interaction of two factors had no significant effect on any of the traits. The means comparison showed that the highest of number grains per panicle and grain yield were obtained for 30 days seedling age. Also, the highest of number of tiller per plant, number of fertile tiller per plant, number of grains per panicle and percent of unfilled grain were obtained by 13 plants per m2. But the highest biological yield, harvest index (HI) and grain yield obtained by 33 plants per m2. Based on simple correlation coefficient of traits, grain yield had significant positive correlation with biological yield, number fertile tiller per plant and number grains per panicle.
