بررسی درصد روغن و محتوای اسیدهای چرب در برخی ژنوتیپ‌های گیاه کور در مناطق جنوبی ایران

محورهای موضوعی : زراعت

زهرا زنگنه ¹ , حسینعلی اسدی قارنه ²

1 - گروه علوم باغبانی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
2 - گروه علوم باغبانی، واحد اصفهان (خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

تاریخ دریافت : 1401/02/09 تاریخ پذیرش : 1401/04/09 تاریخ انتشار : 1401/05/01

کلید واژه: اسید اولئیک, اسید پالمیتیک, اسیدهای چرب اشباع, اسیدهای چرب غیراشباع,

چکیده مقاله :

کور با نام علمی Caparis spinosa L. گیاهی علفی و چند ساله متعلق به خانواده Capparidaceae است. گونه‌های مختلف جنسCaparis از گیاهان ارزشمندی هستند که به‌عنوان دارو، غذا و همچنین چاشنی مورد استفاده قرار می گیرند. این مطالعه به‌منظور بررسی درصد روغن و محتوای اسیدهای چرب برخی ژنوتیپ‌های مختلفکور انجام شد. استخراج روغن و شناسایی اسیدهای چرب به‌ترتیب به‌وسیله دستگاه سوکسله و گاز کروماتوگرافی انجام شد. درصد روغن در ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از 10/21 درصد (ژنوتیپ دشت ارژن) تا 70/29 درصد (ژنوتیپ نورآباد) متفاوت بود. در روغن بذر 12 اسید چرب متفاوت شناسایی شد.بیشترین مقادیر اسیدهای چرب اشباع متعلق به اسید پالمیتیک(C16:0) و اسید استئاریک(C18:0) بود. همچنین اسیدهای لینولئیکC18:1(n-6)، اولئیک C18:1(n-9)و پالمیتولئیک(C16:1) مهم‌ترین اسیدهای چرب غیراشباع بودند. بالاترین مقادیر اسید لینولئیک (74/46 درصد)،پالمیتولئیک (93/2 درصد) و اولئیک (92/37 درصد) به‌ترتیب در ژنوتیپ‌های نورآباد، کاسکان و دریاچه پریشان مشاهده شد. بیشترین و کم‌ترین مقادیر مجموع اسیدهای چرب غیراشباع نیز به‌ترتیب در ژنوتیپ‌های سعادت‌شهر و قلعه‌سفید اندازه‌گیری شدند. به‌طور کلی بر اساس نتایج به‌دست آمده، بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه تنوع قابل توجهی از نظر درصد روغن و ترکیب اسیدهای چرب مشاهده شد. روغن بذر کور، به دلیل دارا بودن مقادیر قابل توجهی اسیدهای چرب غیراشباع که اثرات مهمی در سلامتی انسان دارند، می‌تواند به عنوان یک منبع روغن گیاهی مورد توجه قرار گیرد.

چکیده انگلیسی:

Caper (Caparis spinosa L.) is a herbaceous and perennial plants belonging to the Capparidaceae family. The different species of Caparis are valuable plants which have used as a medicine, food and spices. This research was conducted for evaluation of oil percent and fatty acids composition of some caper genotypes in several regions of south Iran. Oil extraction and determination of fatty acids were done by Soxhlet and Gas Chromatography, respectively. The oil percent in studied genotypes varied from 21.10% (Dashte-arzhan genotype) to 29.70% (Noor Abad genotype). In caper seed oils, 12 different fatty acids were identification. The highest amounts of saturated fatty acids were related to palmitic (C16:0) and stearic acids (C18:0). Also, linoleic acid C18:2(n-6), oleic acid C18:1(n-9) and plmitoleic acid (C16:1) were the main unsaturated fatty acids. The highest amount of linoleic acid (46.74%), palmitoleic acid (2.93) and oleic acid (37.92%) were observed in Noorabad, Kaskan and Parishan genotypes, respectively. The highest and the least value of unsaturated fatty acids were measured in Saadat-shahr and Ghaleh-sefid genotypes. In over all, according to obtained results, there are noticeable variation were observed among caper genotypes in terms of oil percent and fatty acid components. Seed oils of caper due to possess noticeable unsaturated fatty acids, which are important role on human health can be consideration as plants oil resources.