تاثیر کاربرد گوگرد و تیوباسیلیوس در بهبود خصوصیات مرفوفیزیولوژیکی گندم (Triticum aestivum L.) در اراضی خوزستان
محورهای موضوعی : زراعتفاطمه موسوی 1 , سید کیوان مرعشی2* 2 , تیمور بابایی نژاد 3
1 - 1- دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
2 - 2- استادیار گروه زراعت، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
3 - 3- استادیار گروه خاکشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران.
کلید واژه: شاخص سطح برگ, سرعت رشد محصول, واژه‌های کلیدی: ارتفاع بوته,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی اثر اصلاح کننده‌های اسیدی در اراضی با pH بالا بر بهبود خصوصیات مرفوفیزیولوژیکی گندم آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. فاکتورهای مورد مطالعه شامل مقادیر سولفات گوگرد در سه سطح به صورت (صفر، 250 و 500 کیلوگرم در هکتار) و مقادیر کود زیستی تیوباسیلوس در سه سطح (صفر، پنج و 10 کیلوگرم در هکتار) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که اثر مقادیر کود گوگردی و باکتری تیوباسیلوس بر وزن خشک کل، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، سرعت فتوسنتز خالص و ارتفاع بوته در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار بود. اثر متقابل کاربرد کود گوگردی و تیوباسیلوس بر وزن خشکل کل در سطح احتمال یک درصد و بر ارتفاع بوته در سطح احتمال پنج درصد معنی‌دار و بر سایر صفات معنی‌دار نبود. بیشترین سرعت رشد محصول با 5/12 و 6/11 گرم در متر مربع در روز به ترتیب در شرایط مصرف 500 کیلوگرم در هکتار کود گوگردی و 10کیلوگرم در هکتار تیوباسیوس و کمترین آن به ترتیب با 7/9 و 6/10در عدم کاربرد کود گوگردی و عدم کاربرد تیوباسیلیوس حاصل شد. بیشترین ارتفاع بوته با 3/94 سانتی‌متر در شرایط کاربرد 500 و 10 کیلوگرم در هکتار کود گوگردی و تیوباسیلوس و کمترین آن با 6/74 در عدم کاربرد کود گوگردی و تیوباسیلوس مشاهده شد. نتایج کلی آزمایش نشان داد که کاربرد کود گوگردی و تیوباسیلوس در اراضی کشاورزی در اراضی با pH بالا باعث بهبود ویژگی‌های فیزیولوژیکی و مرفولوژیکی گندم شد که می‌تواند مورد توجه محققین و زارعین قرار گیرد.
In order to investigate the effect of acid modifiers in lands with high pH on improving morpho-physiological characteristics of wheat, a factorial experiment was conducted in a randomized complete block design with three replications. The factors included, sulfur sulfate in three levels (0, 250 and 500 kg ha-1) and thiobacillus in three levels (0, 5 and 10 kg ha-1). The results showed that the effect of sulfur fertilizer and thiobacillus bacteria on total dry weight, leaf area index, crop growth rate, net assimilation rate and plant height were significant at 1% probability level. The interaction between sulfur and thiobacillus fertilizers on total dry weight was significant at 1% probability level and on plant height at 5% probability level and was not significant for other traits. The maximum crop growth rate were obtained by 12.5 and 11.6 g m-2 under 500 kg ha-1 sulfur fertilizer and 10 kg ha-1 thiobacillus, respectively and the minimum by 9.7 and 10.6 were under non-application of sulfur fertilizer and non-application of thiobacillus. The maximum plant height (94.3 cm) was observed under application of 500 and 10 kg ha-1 of sulfur and thiobacillus fertilizer and the minimum by 74.6 was under non-application of sulfur fertilizer and thiobacillus. In general, the results of experiment showed that the application of sulfur fertilizer and thiobacillus bacteria in lands with high pH improved morpho-physiological characteristics of wheat, which could be interest to researchers and farmers.
- اخوان، ز. و فلاح نصرت آباد، ع. 1392. تاثیر گوگرد و مایه تلقیح تیوباسیلوس بر pH خاک، وزن خشک و قابلیت جذب فسفر در کلزا. مجله الکترونیک مدیریت خاک و تولید پایدار، 3 (1): 13-1.
2- بشارتی، ح. و ملک زاده، ط. 1394. تأثیر گوگرد و تیوباسیلوس بر رشد و جذب برخی عناصر غذایی گیاه سویا در چند چهار خاک آهکی با ظرفیت بافری متفاوت. نشریه پژوهشهای خاک (علوم خاک و آب )، 29 (2): 16-1.
3- بی نام. 1395. شرکت فناوری زیستی مهر آسیا.
4- بی نام. 1396. وزارت جهاد کشاورزی، معاونت برنامه ریزی و اقتصادی، دفتر آمار و فنآوری اطلاعات.
5- چقازردی، ح.ر.، محمدی، غ. و بهشتی آل آقا، ع. 1392. ارزیابی اثر گوگرد و کود دامی بر خصوصیات رشد گیاه ذرت(سینگل کراس 704 ) و اسیدیته خاک. نشریه پژوهشهای زراعی ایران، 11(1): 170-162.
6- خادم, ا.، گلچین، ا. و زارع، ا. 1393. تأثیر کودهای دامی و گوگرد بر میزان جذب عناصر غذایی توسط ذرت
(Zea mays L). پژوهش های کاربردی زراعی، 27(103): 11-2.
7- خاوازی، ک.، جهاندیده مهجن آبادی، ح. و تقی پور، ف. 1397. تأثیر کاربرد گوگرد، باکتری تیوباسیلوس و فسفر بر عملکرد و جذب عناصر غذایی گندم در یک خاک آهکی. نشریه مدیریت خاک و تولید پایدار، 8(2): 41-23.
8- دورودیان، ح. ر. 1387. بررسی امکان تغییر فسفر قابل جذب خاک‌های آهکی و اثر آن بر عملکرد ذرت. دانش نوین کشاورزی، 6 (18) : 35-27.
9- رحیمیان، ز. 1390. اثر گوگرد و تیوباسیلوس به همراه ماده آلی بر صفات کمی و کیفی کلزا. فصلنامه علمی پژوهشی فیزیولوژی گیاهان زراعی، 3(12): 27-19.
10- سید شریفی، ر. و حیدری سیاه خلکی، م. 1394. تاثیر کود های بیولوژیک بر شاخص های رشدی و سهم فرایند انتقال مجدد ماده خشک در عملکرد دانه گندم. مجله پژوهشهای گیاهی، 28(2): 343-326.
11- فلاح، ع. ر.، مومنی، س. و شریعتی، ش. 1393. بررسی اثرات کودهای زیستی باکتری‌های محرک رشد و کود نیتروژنه بر پارامترهای کمی و کیفی گندم. تحقیقات کاربردی خاک، 2(1): 114-103.
12- قبادی، م.، جهان بین، ش.، اولیایی، ح.، مطلبی فرد، ر. و پرویزی، خ. 1392. تأثیر کودهای زیستی فسفر بر عملکرد و جذب فسفر در سیب زمینی. نشریه دانش آب و خاک، 23(2): 138- 125.
13- طریق الاسلامی، م.، ضرغامی، ر.، مشهدی اکبر بوجار، م.، اویسی، م. 1391. تأثیر تنش خشکی و مقادیرکود نیتروژن بر شاخص های فیزیولوژیک ذرت دانه ای. مجله زارعت و اصلاح نباتات، 8(1): 174-161.
14- معتمد، ا. 1385. تاثیر مقادیر مختلف گوگرد بر خواص کمی و کیفی گندم رقم پیشتاز. مجله نهال و بذر، 2: 276– 273.
15- ملکوتی، م. 1378. روش جامع تشخیص و ضرورت مصرف بهینه کودهای شیمیایی، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس. تهران. 154 ص.
16- نوربخش، ف.، بهدانی، م.، جامی الاحمدی، ع. و محمودی، س.1393. ارزیابی اثر تلفیقی کاربرد گوگرد با تیوباسیلوس بر عملکرد کیفی وخصوصیات مورفولوژیک گلرنگ. نشریه بوم شناسی کشاورزی، 6(1): 59-51.
17- Ahmad, G., Jan, A., Arif, I. and Arif, M. 2006. Phenology and physiology of canola as affected nitrogen and sulfur fertilization. Agronomy Journal, 5 (4): 555-562.
18- Amanullah, S., Fahad Bashir, A., Qahar, A. and Shah, S. 2015. Interactive effects of nitrogen and sulfur on growth, dry matter partitioning and yield of maize. Pure and Applied Biology, 4(2): 164-170.
19- Besharaty, H., Khavazi, K. and Saleh-Rastin, N. 2001. Evaluation of some carriers for thiobacillus inoculants used along with sulphur to increase uptake of some nutrients by corn and improve its performance. Plant Nutrition, 672-673.
20- Cao, H., Zhang. L. and Melis, A. 2000. Bioenergetic and metabolic processes for the survival of sulfur-deprived Dunaliella salina (Chlorophyta). Journal of Applied Phycology, 13: 25-35.
21- Erdem, H., Torun, M.B., Erdem, N., Yazıcı, A., Tolay, I., Gunal, E. and Ozkutlu, F. 2016. Effects of different forms and doses of sulfur application on wheat. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 4(11): 957-961.
22- Fazili, I.S., Jamal, A., Ahmad, S., Masoodi, M., Khan, J.S. and Abdin, M.Z. 2008. Interactive effect of sulfur and nitrogen on nitrogen accumulation and harvest in oilseed crops differing in nitrogen assimilation potential. Journal of Plant Nutrition, 31(7): 1203-1220.
23- Ferreira, R. and Teixeira, A. 2005. Sulfur starvation in Lemna leads to degradation of ribulose-bisphosphate carboxylase without plant death. Journal of Biological Chemistry, 267: 7253-7257.
24- Karimizarchi, M., Aminuddin, H., Khanif, M.Y. and Radziah, O. 2014. Elemental sulfur application effects on nutrient availability and sweet maize response (Zea mays L.) in a high pH soil of Malaysia. Malaysian Journal of Soil Science, 18: 75-86.
25- Khan, N., Jan, A., Ijaz, I., Khan, A. and Khan, N. 2002. Response of canola to nitrogen and sulfur nutrition. Asian Journal of plant sciences, 5(1): 516-518.
26- Metwali, M. Ehab-Manal, R., Tarek, H. and Bayoumi, E.Y. 2010. Agronomical traits and biochemical genetic markers associated with salt tolerance in wheat cultivars (Triticum aestivum L.). Australian Journal of Basic and Applied Sciences, 5(5): 174-183.
27- Muhammad, A.R., Yang Feng, L., Iqbal, N., Manaf, A., Bin Khalid, M., Rehman, S., Wasaya, A., Ansar, M., Billah, M., Yang, F. and Yang, W. 2018. Effect of sulphur application on photosynthesis and biomass accumulation of sesame varieties under rain fed conditions. Agronomy, 8(149):1- 16.
28- Qahar, A. and Ahmad, B. 2016. Effect of nitrogen and sulfur on maize hybrids yield and post-harvest soil nitrogen and sulfur. Sarhad Journal of Agriculture, 32(3): 239-251.
29- Ravi, S., Channal, H.T., Hebsur, N.S. and Dharmatti, P.R. 2010. Effect of sulphur, zinc and iron nutrition on growth, yield, nutrient uptake and quality of safflower (Carthamus tinctorius L.). Karnataka Journal of Agricultural Science, 21(3): 382-385
