ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام مختلف لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris L.) تحت شرایط تنش کم آبی

محورهای موضوعی : زراعت

مهدی ضیائی نسب ¹ , علی رحمتی منصور آباد ²

1 - گروه کشاورزی، دانشکده کشاورزی و علوم پایه، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن،ایران
2 - دانش آموخته گروه ژنتیک و به نژادی گیاهی، دانشکده کشاورزی و علوم پایه، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران

تاریخ دریافت : 1401/08/28 تاریخ پذیرش : 1401/10/25 تاریخ انتشار : 1401/11/01

کلید واژه: عملکرد, تجزیه به مولفه های اصلی, لوبیا چیتی, شاخص های تحمل, تشتک تبخیر,

چکیده مقاله :

به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris L.)، تحت تنش کم آبی، آزمایشی در سال 1396 در شهرستان دماوند در قالب طرح کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. بطوریکه تنش کم آبی (A)، بعنوان عامل اصلی، شامل سه سطح: شاهد، تنش ملایم و تنش شدید و رقم (B)، بعنوان عامل فرعی، شامل 6 رقم لوبیا چیتی (غفار، F16 پایه بلند، Ks21492،Ks21495، Ks21558 وKs22102) در نظر گرفته شد. صفات تعداد غلاف در بوته، طول غلاف، تعداد دانه در غلاف، وزن صددانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه در بوته و شاخص برداشت اندازه گیری شد و شاخص های تحمل تنش کم آبی محاسبه گردید. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس، اثر تنش کم آبی روی همه صفات مورد مطالعه به استثناء صفات وزن صددانه و عملکرد بیولوژیک معنی دار بود. همچنین بین ارقام مورد بررسی از لحاظ کلیه صفات مورد مطالعه، اختلاف معنی دار در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. نتایج مقایسه میانگین تیمار ها نشان داد، رقم Ks 21495 با داشتن بیشترین مقادیر از صفات تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف، از بیشترین عملکرد دانه برخوردار بود. بر اساس نتایج بدست آمده، شاخص های تحمل تنش (STI)، میانگین هارمونیک (HARM)، میانگین هندسی بهره وری (GMP) و شاخص بهره وری متوسط (MP) بعنوان مناسب ترین شاخص ها، برای غربال ارقام متحمل به تنش بودند.

چکیده انگلیسی:

In order to evaluate the yield and yield components of pinto bean varieties (Phaseolus vulgaris L.), under water stress, an experiment was conducted in 2016 in Damavand city in the form of a split plot design based on a randomized complete block design with 3 replications. So that water stress (A), as the main factor, includes three levels: control, mild stress and severe stress and variety (B) was considered as a subfactor, including 6 varieties of pinto beans (Ghaffar, F16, Ks21492, Ks21495, Ks21558 and Ks22102). The traits of number of pods per plant, length of pods, number of seeds per pod, weight of 100 seeds, biological yield, yield of seeds per plant and harvest index were measured and indices of drought stress tolerance were calculated. According to the results of analysis of variance, the effect of water deficit stress was significant on all studied traits, except for the traits of weight of 100 seeds, biological yield. Also, there was a significant difference between the investigated varieties in terms of all the studied traits at the probability level of 1%. The results of comparing the mean treatments showed that Ks 21495 had the highest seed yield with the highest values of the number of pods per plant and the number of seeds per pod. Based on the obtained results, mean productivity (MP), geometric mean productivity (GMP), harmonic mean (HARM) and stress tolerance index (STI) indices were the most appropriate indices for the strain-tolerant varieties.