تحلیل کاربری اراضی بافت قدیم سکونتگاه های شهری(مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرکرمانشاه)
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ایلیلا موسوی دارامرودی 1 , مجید شمس 2 , نوذر قنبری 3
1 - استادیار گروه جغرافیا، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاداسلامی، کرمانشاه، ایران
2 - استاد گروه جغرافیا، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران
3 - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
کلید واژه: کاربری زمین, بافت قدیم, توسعه پایدار شهری,
چکیده مقاله :
در مدیریت شهری جدیدِ دنیا، فعالیت های هسته مرکزی کلانشهرها و بخصوص بافت قدیم شهر در کانون توجه مدیریت و برنامه ریزی قرار دارد.این روندِ بازگشتی یا توسعه‌ی درونی، شهرها را هر چه بیشتر به توسعه پایدار شهری نزدیک می‌کند. در این پژوهش سعی بر آن بوده ، ضمن تحلیل وضعیت کاربری اراضی وضع موجود بافت مرکزی شهر کرمانشاه، الگوی مناسب توزیع فضایی کاربری اراضی در راستای توسعه پایدار شهری تبیین گردد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و در انجام آن از روش تحقیق تحلیلی- توصیفی استفاده شده است. اطلاعات مورد نیاز تحقیق با استفاده از روش کتابخانه ای و فیش برداری، پرسشنامه و مشاهده میدانی جمع آوری گردید. جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات از روشهای آماری توصیفی و نیز مدل SWOT استفاده شده که بر مبنای نتایج حاصل از تحلیل عوامل چهارگانه تکنیک SWOT، محدوده مورد مطالعه دارای 5 نقطه قوت، 6 نقطه فرصت، 7 نقطه ضعف و 7 نقطه تهدید می باشد. ماتریس SWOT بر مبنای امتیاز نهایی شاخص ها چهارگانه (قوت، ضعف، فرصت و تهدید) ترسیم شده که بر مبنای آن می توان در یک رویکرد ساختاری، فرصت ها و تهدیدهای کلیدی خارجی را با ضعف ها و قدرت های داخلی مقایسه نمود و الگوی توسعه کاربری اراضی سازگار با موقعیت داخلی و خارجی را تبیین نمود.
The activities of central part of big cities particularly the old texture of the city have been given special attention by managers and planners in recent urban management. This retro process or internal development leads to more urban sustainable development of cities. The aim of this study was to analyze the current statues of land use in central texture of Kermanshah. Moreover, the study tried to determine an appropriate pattern of spatial land use distribution in accordance with urban sustainable development. The study is an applied one and its methodology is the analysis-descriptive. The related information was collected through library method and note taking, a questionnaire, and field trips observation. Descriptive statistics along with SWAT model were used to analyze the data. The analysis of the data based on SWOT revealed that the area of the study has five strength points, six opportunity points, seven weak points, and seven threat points. The matrix of SWOT was drawn based on final score of four indexes (strength, weakness, opportunity, and threat). Based on this matrix in a structural approach, the key external opportunity and threat can be compared with internal weakness and strength to determine land use development pattern compatible with external and internal situation.
1. احدنژاد، محسن، قاسمی، اکرم و کاظمی، لیلا، 1393، استفاده از الگوی استراتژی توسعه شهری در برنامهریزی کاربری فضای سبز(مطالعه موردی: منطقه یک شهر زنجان)،فصلنامه جغرافیا و برنامهریزی شهری چشمانداز زاگرس، سال ششم، شماره19، صص 21-7.
2. پورمحمدی، محمدرضا، 1387، برنامهریزی کاربری اراضی شهری، چاپ چهارم. انتشارات سمت، تهران.
3. سعیدنیا، احمد، 1382، کتاب سبز شهرداریها، جلد ششم: ساخت و سازهای شهری، انتشارات سازمان شهرداریهای کشور، تهران.
4 . شیعه، اسماعیل،1391، مقدمهای بر مبانی برنامهریزی شهری، مرکز انتشارات دانشگاه علم و صنعت ایران.
5. حیدری،جهانگیر و سلیمانی، محمد،1392،توسعه درون شهری با تأکید بر نوسازی بافت های فرسوده،انتشارات آذرخش.
6. زیاری،کرامتاله،1381،برنامهریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات دانشگاه یزد.
7. گلکار، کوروش، 1384، راﻫﻨﻤﺎی اﻧﺠﺎمﻣﺮﺣﻠﻪﺳﻨﺠﺶ وﺿﻌﯿﺖ ﺑﻪ روش"ﺳﻮآت"SWOT (مناﺳﺐﺳﺎزی ﺗﮑﻨﯿﮏﺗﺤﻠﯿﻠﯽﺳﻮآتﺑﺮایﮐﺎرﺑﺮد درﻃﺮاﺣﯽﺷﻬﺮی)، ﻧﺸﺮﯾﻪﻋﻠﻤﯽـﭘﮋوﻫﺸﯽﺻﻔﻪ، شماره،41، ص 65-44.
8. رضویان، محمد تقی،1381، برنامهریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات منشی.
10. مهدیزاده، جواد، 1379، برنامهریزی کاربری زمین، تحول در دیدکاهها و روشها، فصلنامه مدیریت شهری، سال اول، شماره 4، صص 79-70.
11. مهدیزاده، جواد، 1379، برنامهریزی کاربری زمین از دیدگاه توسعه پایدار، مهندسین مشاور فرنهاد، نشریه جستارهای برنامه ریزی و طراحی شهری، تهران، 1379،ص1.
12. میرکتولی،جعفر، 1389، مقدمهای بر برنامهریزی عرضه زمین شهری، انتشارات مختومقلی فراغی با همکاری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
13. مرکز مطالعات برنامهریزی شهری، 1381، سرانه کاربریهای خدمات شهری، جلد اول- مطالعات نظری و تجارب جهانی، انتشارات سازمان شهرداریهای کشور.
14. موسوی دارامرودی، لیلا، 1393،فرصتها و چالشهای توسعهای در بافت قدیم شهر(نمونه موردی بافت قدیم شهر کرمانشاه)، رساله دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر.
15. Gallion A. B. &S., 1984, Eisner, The urban pattern, City planning and Design, PBC, Delhi. 1984.p.21.
16.Dayson , R. G., 2004, Strategic Development and SWOT Analysis at the University of War Wick, European Journal of Operational Research:152(3)631-640.
17.Hussey,David, Strategy and panning john Wiley Sons, NewYork,1991,pp.16-18.
18. Roberts T Peter and Sykes, Hugh.,2000, Urban Regeneration, SAGE Publication, London: p. 320.
19. Wang, k, J., Hon G, WC., 2011, competitive advantage analysis and strategy for mutation of airport city development the case of Taiwan Transport policy, 18(1): 276- 288.
_||_