واکاوی مولفه‌های تاثیرگذار بر بهبود حس تعلق شهروندان در پارک‌های حاشیه رودخانه اروند رود

محورهای موضوعی : معماری و شهرسازی و سکونتگاههای انسانی

محمدحسین رضاپناه ¹ (دانشجوی دکتری، گروه معماری، دانشکده معماری، واحد امارات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
وحید قبادیان ² (استادیار گروه معماری، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
مهدی خاک زند ³ (دانشیار گروه معماری، واحد تهران، دانشگاه علم و صنعت، تهران، ایران.)

تاریخ دریافت : 1402/07/20 تاریخ پذیرش : 1402/09/18 تاریخ انتشار : 1402/09/18

کلید واژه: مکان, پارک, حس تعلق, اروند رود, حاشیه رودخانه,

چکیده مقاله :

مقدمه در میان محیط‌های طبیعی رودخانه‌های شهری، به عنوان فضاهای پنهان، فرصت‌هایی در جهت ایجاد حس تعلق و بهبود فضای شهری هستند که بی‌توجه رها شده‌اند و با توجه به کمبود فضاهای سبز و باز در شهرها و به رغم پتانسیل‌های فراوانی که دارند؛ استفاده کامل و درخوری از آن‌ها نمی‌شود. حاشیه اروندرود یکی از این محیط هاست که با وجود امکانات زیاد متاسفانه به دلیل شرایط جنگی و وضعیت اقتصادی دارای مشکلات زیادی است. لذا در این پژوهش نویسندگان با تاکید بر این فضای شهری، به دنبال راهکاری برای استفاده بهینه از این فضا هستند. هدف پژوهش هدف تحقیق، واکاوی مولفه‌های تاثیرگذار بر بهبود حس تعلق شهروندان در پارک‌های حاشیه رودخانه اورند رود ایران است. روش شناسی تحقیق پژوهش حاضر با استفاده از روش تحقیق کیفی- کمی و شیوه گردآوری اطلاعات به صورت مطالعات کتابخانه‌ای و میدانی با استفاده از ابزار پرسشنامه و آماره کای اسکوئر همراه با روش تحلیل محتوا انجام پذیرفته است.قلمروجغرافیایی پژوهشمحدوده مورد مطالعه این تحقیق، حاشیه رودخانه اروند است که با وسعت 37 هزار هکتار و جمعیتی برابر 382 هزارنفر در جنوب غرب استان خوزستان واقع شده و شامل بخش‌هایی از شهرستان‌های آبادان و خرمشهر است که محدوده‌های شهری آبادان، خرمشهر و مینوشهر در آن قرار می‌گیرد. یافته ها و بحث یافته ها نشان می دهد که مولفه‌های کالبدی و زیست‌محیطی این مناطق بیشترین تاثیر را بر حس تعلق مردم دارند. این نوع از تاثیرگذاری در محورهای1 و2 دارای بالاتری درصد است. ضمن آنکه محور دو به دلیل همجواری با رودخانه از دو جهت از دیدگاه افراد، مناسب ترین محور است. این در حالی است که محور 3 به دلیل تناسبات کوچک و عدم برخورداری از پوشش گیاهی متنوع و مناسب، کمترین تاثیر را بر حس تعلق شهروندان این محور دارد. به طور کلی بررسی‌ها نشان داد که مولفه‌های زیست محیطی، اجتماعی، عملکردی و کالبدی در محور 1 بیشترین حس تعلق را ایجاد کرده‌اند. این در حالی است که همین مولفه‌ها در دیگر محورهای مورد سنجش درصد پایین‌تری را در رابطه با ایجاد حس تعلق به خود اختصاص داده‌اند.نتایج -نتایج این تحقیق نشان می دهد که از میان چهار عامل(کالبدی، عملکردی، اجتماعی و زیست محیطی)، ویژگی‌های کالبدی عناصر این محدوده در نخستین درجه اهمیت به لحاظ بهبود حس تعلق به شهروندان و افراد گذری قرار دارند. سپس ارتباط کالبد این عناصر و عملکرد آن‌ها است که بر حس تعلق شهروندان اثر گذاشته است.

چکیده انگلیسی:

Introduction Arvandrud has many facilities, but due to the war and economic conditions, it has many problems. Therefore, in order to solve the problems of Arvand River, the main goal of the research is to analyze the factors affecting the improvement of citizens' sense of belonging in the parks along the Orand River in Iran.Methodology The current research, using the qualitative-quantitative research method and the method of collecting information in the form of library and field studies, using the questionnaire tool and chi-square statistic along with the content analysis method, investigates the factors affecting the improvement of citizens' sense of belonging in the parks along the Arvand River. the payment. Based on this, Arvand River axis was divided into four areas and then each area was analyzed separately.Geographical area of research The study area of this research is the edge of the Arvand River, which is located in the southwest of Khuzestan province with an area of 37 thousand hectares and a population of 382 thousand people, and includes parts of Abadan and Khoramshahr cities, where the urban areas of Abadan, Khoramshahr and Minoushahr are located.Results and discussion The results showed that the physical and environmental components of these areas have the greatest impact on people's sense of belonging. This type of influence in axes 1 and 2 has a higher percentage. Besides, axis two is the most suitable axis from people's point of view due to its proximity to the river from two directions. Meanwhile, axis 3 has the least impact on the sense of belonging of the citizens of this axis due to its small proportions and lack of diverse and suitable vegetation. In general, the studies showed that the environmental, social, functional and physical components in axis 1 created the greatest sense of belonging. This is despite the fact that the same components have assigned a lower percentage in relation to creating a sense of belonging in other measured axes. Conclusion The results showed that among the four factors (physical, functional, social and environmental), the physical characteristics of the elements of this range are in the first degree of importance in terms of improving the sense of belonging to citizens and transient people. Then, it is the physical connection of these elements and their function that has affected the sense of belonging of the citizens.