تحلیل تأثیرگذاری سیاست های توسعه کشاورزی بر شاخص های توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: شهرستان رودسر)
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی روستایی و عشایری
الهام مشک بید
1
,
تیمور آمار
2
,
محمد باسط قریشی
3
1 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
2 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
3 - استادیار گروه جغرافیا، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
مقدمه: با توجه به نقش‌های متعددی که روستاییان در فرایند توسعه ملی به ویژه در زمینه تأمین مواد غذایی دارند، توسعه پایدار این نواحی اهمیت زیادی دارد.
هدف: این پژوهش، با هدف بررسی میزان تأثیرگذاری اقدامات بخش کشاورزی در توسعه پایدار روستایی در شهرستان رودسر انجام شد.
روش‌شناسی تحقیق: پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و مبنای روش آن توصیفی - تحلیلی است. در این پژوهش ابتدا میزان برخورداری 195 روستای نمونه از انواع سیاست‌های بنیادین و حمایتی به صورت کیفی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه ارزیابی شد. سپس وضعیت روستاهای نمونه براساس شاخص‌های توسعه پایدار بررسی گردید. جامعه آماری پژوهش حاضر روستاهای دارای سکنه‌ی شهرستان رودسر است. مطابق با آخرین آمار جمعیتی استان گیلان در سال 1395، شهرستان رودسر دارای 395 روستای دارای سکنه است. بنابراین اندازه نمونه با استفاده از فرمول کوکران و در سطح خطای 5 درصد برابر با 195 روستا خواهد بود. این اندازه نمونه براساس سهم نسبی روستاهای هر دهستان توزیع شده‌است.
قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر شهرستان رودسر است.
یافته ها: یافته ها نشان داد جامعه روستایی در شهرستان رودسر از لحاظ بعد اجتماعی نسبت به ابعاد اقتصادی و زیست محیطی با نمره میانگین 998/2 از پایداری بیشتری برخوردار است. براساس نتایج حاصل از مدلسازی رگرسیون خطی چند معیاره، در زمینه متغیر اشتغال، سیاست مکانیزاسیون کشاورزی با ضریب 456/0 بیشترین تأثیرگذاری را داشت. مکانیزاسیون کشاورزی، مدیریت منابع آب، بازاریابی و آموزش و ترویج بر اشتغال جامعه روستایی تأثیرگذار بودند. در خصوص متغیر وابسته درآمد، یکپارچه سازی اراضی روستا، مکانیزاسیون کشاورزی و قیمت گذاری محصولات کشاورزی به ترتیب بیشترین تأثیرگذاری را داشتند. یکپارچه سازی اراضی روستایی و مدیریت منابع آب کشاورزی به ترتیب 1/41 درصد و 9/28 درصد قدرت پیش بینی متغیر وابسته تولید را داشتند. قیمت‌گذاری، بازاریابی و آموزش و ترویج بیشترین تأثیرگذاری را بر متغیر پیوند با اقتصاد بازار داشتند. مکانیزاسیون کشاورزی تا حدود 54 درصد بر ثبات جمعیت روستایی تأثیرگذار بود. آموزش و ترویج تنها سیاست تأثیرگذار بر کیفیت محیط بود. یکپارچه‌سازی اراضی روستا، مدیریت منابع آب و توزیع نهاده‌های کشاورزی نیز بر منابع طبیعی روستا تأثیرگذار بودند.
نتایج: نتایج پژوهش نشان داد که اتخاذ سیاست‌های مناسب روی بهره‌وری کل عوامل تولید بخش کشاورزی اثرات مثبت دارد. در واقع تعیین سیاست‌های مناسب و اثرگذار بنیادین و حمایتی در بخش کشاورزی، می‌تواند منجر به افزایش توان تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان این بخش در تولید و مصرف محصولات کشاورزی گردد و بدین ترتیب می‌تواند بر بهره‌وری بخش کشاورزی تأثیرات مثبتی را بر جای گذارد و درنهایت توسعه پایدار اقتصادی را برای روستاها منجر خواهد شد.
Introduction: Given the numerous roles that villagers play in the national development process, especially in the field of food supply, the sustainable development of these areas is of great importance.
Research Aim: This research aimed to investigate the effectiveness of agricultural sector measures in sustainable rural development in Rudsar County.
Methodology: The present study is applied in terms of its purpose and its method is descriptive-analytical. In this study, first, the level of access of 195 sample villages to various basic and supportive policies was assessed qualitatively using the questionnaire technique. Then, the status of the sample villages was examined based on sustainable development indicators. The statistical population of the present study is the inhabited villages of Rudsar County. According to the latest population statistics of Guilan Province in 2016, Rudsar County has 395 inhabited villages. Therefore, the sample size using the Cochran formula and at a 5 percent error level will be equal to 195 villages. This sample size is distributed based on the relative share of villages in each rural district.
Studied Area: The geographical scope of the present study is Rudsar County.
Results: The findings showed that the rural community in Rudsar County is more stable in terms of social dimension than economic and environmental dimensions with an average score of 2.998. Based on the results of multi-criteria linear regression modeling, in the field of employment variable, agricultural mechanization policy had the most impact with a coefficient of 0.456. Agricultural mechanization, water resources management, marketing, and education and extension were effective on rural community employment. Regarding the dependent variable of income, rural land integration, agricultural mechanization, and agricultural product pricing were respectively the most effective. Rural land integration and agricultural water resources management had 41.1 percent and 28.9 percent of the predictive power of the dependent variable of production, respectively. Pricing, marketing, and education and extension had the most impact on the link variable with the market economy. Agricultural mechanization had an impact on the stability of the rural population by about 54 percent. Education and extension was the only policy that had an impact on environmental quality. Rural land integration, water resources management, and agricultural input distribution also had an impact on the natural resources of the village.
Conclusion: The results of the study showed that adopting appropriate policies has positive effects on the productivity of total factors of production in the agricultural sector. In fact, determining appropriate and effective fundamental and supportive policies in the agricultural sector can lead to increasing the ability of producers and consumers of this sector to produce and consume agricultural products, and thus can have positive effects on the productivity of the agricultural sector and ultimately lead to sustainable economic development for villages.
