واکاوی نگاره های تعلیمی _ تربیتی تشویق و تنبیه در آثار سعدی
محورهای موضوعی : شاهنامه
مهدی ممتحن
1
(دانشیار زبان و ادبیات عرب دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت)
کلید واژه: سعدی, تنبیه, ادب تعلیمی, تشویق,
چکیده مقاله :
توجه به لزوم اخلاق و عوامل تربیت از دیرباز مورد عنایت فرزانگان بوده و شعرای ما نیز از ابتدا به این مسأله دقت نظر داشته‌اند. از رودکی به عنوان پدر شعر فارسی گرفته تا کسایی و ناصرخسرو، سنایی، نظامی و دیگران و در این میان سعدی به این مسأله توجهی ویژه مبذول داشته است و دو اثر مهم سعدی: بوستان و گلستان به خوبی این واقعیت را نشان می‌دهد تا حدی که این دو را نامه اخلاقی نام نهاده‌اند.با توجه به اینکه دو اصل تشویق و تنبیه،از بُن لایه‌ها و اساس هر تعلیم و تربیتند، در این مقاله به بررسی این دو و ویژگی آنها در آثار سعدی پرداخته شده است.
Considering the importance of ethics and training agents has been the case of attention of scholars for a long time. At the beginning, our poets have carefully considered this issue, too. From Rudaki as the father of Persian poetry to Kasaee and Nasir Khosrow , Sanaee, Nezami and others. Meanwhile Sa’adi has paid special attention to this issue. Sa’adi’s two important works namely Golestan and Busetan, show this reality well to the extent that these two are named the ethical letters. Given that the two principles of rewarding and punishing are the foundation and the bedrock of every kind of pedagogy, therefore, in this article, these two, their functions, features and characteristics have been examined in the works of Saadi.
1- اتیکنسون، ریتا ال.( 1385). زم‍ی‍ن‍ة روانشناسی ه‍ی‍ل‍ک‍ارد. م‍ت‍رج‍م‍ان م‍ح‍م‍دن‍ق‍ی براهنی...(و دیگران). تهران: رشد.
2- اوحدی مراغه‌ای، رکن الدین.( 1362 ). دی‍وان. تصحیح ام‍ی‍راح‍م‍د اش‍رف‍ی. تهران: پیشرو.
3- دهخدا، علی اکبر .( 1377 ).لغت‌نامه. زیر نظر محمد معین. جعفر شهیدی. تهران: روزنه.
4- خوانساری، ب‍ارع ج‍م‍ال‌ال‍دی‍ن محمد .( 1340 ). ش‍رحی بر غ‍رر ال‍ح‍ک‍م و درر ال‍ک‍ل‍م. تهران: دانشگاه تهران.
5- خوئی نژاد، غلامرضا .(1383). روش‌های پژوهش در علوم تربیتی. تهران: مرکز امور توانبخشی نابینایان کشور رودکی.
6- رزمجو، حسین .(1369). شعر کهن فارسی در ترازوی نقد اخلاق اسلامی، جلد اول. مشهد: آستان قدس رضوی.
7- زمانی، مصطفی .(1381 ). شرح جامع مثنوی معنوی. تهران: اطلاعات.
8- سعدی، مصلح الدین .(1368 ).گلستان. به تصحیح غلامحسین یوسفی. تهران: سهیل.
9- -------------- .(1378). بوستان. به تصحیح رضا انزابی نژاد. بوستان سعدی. تهران: جامی.
10- -------------- .(1378 ). ک‍ل‍ی‍ات سعدی: با م‍ق‍اب‍ل‍ه و تصحیح از روی ن‍س‍خ‍ه چ‍اپ‍ی ف‍روغ‍ی. تهران: ام‍ی‍رم‍س‍ت‍ع‍ان.
11- سنایی، مجدود بن آدم .(1387 ). حدیقه الحقیقه و شریعه الطریقه. تهران: نگاه.
12- شهیدی، جعفر .( 1376 ). نهج البلاغه. تهران: علمی و فرهنگی.
13- غزالی، محمد بن محمد .(1361 ). کیمیای سعادت. تهران: علمی و فرهنگی.
14- مصباح، علی.(1375). روانشناسی رشد با نگرش اسلامی. تهران: س‍ازم‍ان م‍طال‍ع‍ه و ت‍دوی‍ن ک‍ت‍ب علوم ان‍س‍ان‍ی دان‍ش‍گ‍اه‍ه‍ا (س‍م‍ت).
15- مطهری، مرتضی .(1367). تعلیم و تربیت در اسلام. تهران: صدرا.
16- مولوی، جلال الدین .( 1385). فیه م‍اف‍ی‍ه. بر اساس ن‍س‍خة اس‍ت‍اد ب‍دی‍ع‌ال‍زم‍ان ف‍روزان‍ف‍ر/ به ک‍وش‍ش زی‍ن‍ب ی‍زدان‍ی. تهران: فردوس.
17- وشمگیر، عنصرالمعالی،کیکاوس بن اسکندر .(1389 ). قابوسنامه. گردآوری. رحمت الله رضایی. تهران: خلاق.
18- هیلگارد، ارنست روپیکوت.(1367 ). نظریه‌های یادگیری.ترجمه محمد تقی براهنی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
19- یلمه‌ها، احمدرضا .( 1390). «بررسی تطبیقی اشعار فردوسی و حافظ». فصلنامة پژوهشنامة ادبیات تعلیمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان. سال سوم. شمارة یازدهم، صص: 175- 153.
Refrences:
1-Etickenson, Rita.l.2006, Hilgar psychology context, trandlators: Mohamad nagi Barahimi.Tehran: Roshd.
2- Ohadi Maraghei, Rokn-Al-Din 1983, Ohadi maraghei complete collection with naser Hiri in troduction .Editor: Amir Ahmad Ashrafi, Tehran, Pishro.
3- Dehkhoda, Ali Akbar 1998, a dictionary, superrised by Mohammad Moein jafar shahidi, Tehran: Rozne.
4- Khansari, Bare jamal_Al_Din Mohammad 1961, description on Gherar Al_Heham and Dore _Al _kelam, Tehran: Tehran University
5- Khoei_Nejad, Gholam reza 2004, methods of research on Training sciences Tehran.blinds rehibilation center, Roodaki.
6- Razmjoo, Hossein, Persian old poem in Islamic critique scale, Mashhad Astan Qods razavi
7 - Zamani, M.. (1381). A comprehensive description of the Masnavi. Tehran: Etellaat.
8- Saedi, Mosleh_Al_Din 1989, Golestan, Edition by Gholam Hossein yousefi , Tehran, Soheil.
9- Saedi, Mosloh_Ah_ Din 1999, Boostan, Edition by Reza Enzabi Nejad
10 - Saadi, Mosleh Din. (1378). Generalities of Saadi: the comparrison and Corrected from the print version Foroughi. Tehran: Amirmostaan.
11- Sanaei, majdodebn Adam, 2009, nahj_Al _balagha, tenth edition, Tehran, scientifical and cultural;
12- Shahidi, jafar, 1997, Nahj_al_Balagha, Tehran, scientifical and cultural
13- Ghazali, Mohammad _ebn_ Mohammad, 1982 ,kimiaye saadat,Tehran :scientifical and cultural.
14-Mesbah,Ali,1996 ,Growth psychology with Islamic attitude ,Tehran,universities ,human sciences book collection and study organization
15--Motahari ,Morteza,1988,training and teaching in Islam,Tehran sudra.
16- Molavi, jala_aldin,2006, Fihe _Ma_fihe based on version of professor Badi zaman foroozanfar attemted by zeinab yazdani
17-Vashmgir Onsor _Al_ Maali, Keikavoos _ebn_AAlexander ,2010,qaboosnama,collection,Rahmat_Allah rezaei,Tehran,khallaq.
18- Hilgard, Ernest, Ropick out, 1988, learning theories,translated by Ahmad Taqi Baraheni,University publication center
19-Yalameha,Ahmad Reza,2011,Ferdosi and Hafiz poems adaption ,instruct literature chapter of Islamic Azad university unite of Dehaqan ,third year ,no 11.pages 153-175.
_||_