متغیرهای دوگانة تحکیم و انحطاط حکومت از دیدگاه سعدی بر مبنای نظریه هرمنوتیک اسکینر
محورهای موضوعی : شاهنامه
علی آسمند جونقانی
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اسلامشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اسلامشهر، ایران)
کلید واژه: سعدی, روش هرمنوتیک اسکینر, سقوط و تحکیم حکومت,
چکیده مقاله :
سعدی از شاعرانی است که بیش از دیگران دغدغة حکومت‌داری را بی‌محابا در شعر خود مطرح کرده است. او در تعامل و تقابل با حاکمان، عوامل متعددی را ارائه کرده است که در تثبیت و تحکیم همچنین انحطاط و سقوط حکومت‌ها مؤثرند. در این مقاله، با الگوی روش هرمنوتیک اسکینر به بررسی متغیرهای دوگانه ـ استحکام حکومت و انحطاط و سقوط آن ـ در لایه‌های متن و فرامتنی آثار سعدی و هنجارگریزی او از رسوم رایج و موجود پرداخته‌ایم تا برداشت دقیقی از مبانی اندیشگی و قصد و نیت مؤلف را از متن به دست آوریم. انجام این تحقیق به روش توصیفی و تحلیل محتوایی و مطالعة هرمنوتیک متن اسکینر بوده است. در این پژوهش به این نتیجه دست یافتیم که سعدی با آشنایی با زمینه‌های اندیشگی نظری اعم از هنجارهای قرآن و حدیث و هنجارهای اجتماعی قبل از خود، ضمن درک شرایط عملی موجود دربارة مسائل سیاسی اجتماعی هنجارگریزی داشته است و به‌طور متعدد، هم به‌تصریح و هم به تلویح دربارة علل سقوط حاکمان و دلایل تثبیت حکومت‌ها، راهکارهای عملی را فراروی دولتمردان و امرا قرار داده است.
Saadi is one of the poets who has raised the concern of governance in his poetry more than others. In interaction and confrontation with the rulers, he has presented several factors that are effective in stabilizing and consolidating as well as the decline and fall of governments. In this article, we tried to investigate the dual variables of the strength of the government and its decline and fall in the textual and extratextual layers of Saadi's works and his deviation from the common and existing customs with the model of Skinner's hermeneutic method in order to get a precise understanding of the foundations of his thought. This research was done with descriptive method and content analysis and hermeneutic study of Skinner's text. In this research, we came to the conclusion that Saadi, being familiar with the fields of theoretical thought, including the norms of the Qur'an and Hadith, and the social norms before him, while understanding the existing practical conditions regarding social political issues, had an avoidance of norms and in many cases, both explicitly and implicitly. He has put practical solutions in front of statesmen and nobles regarding the reasons for the fall of rulers and the reasons for the stabilization of governments.
_||_
