تعیین خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان های کارستی، مطالعه موردی چشمه تنگ سرد، شمال شرقی استان خوزستان

محورهای موضوعی : منابع آب

سجاد پوراکبری ¹ (کارشناس ارشد هیدروژئولوژی، شرکت آب منطقه ای استان کهگیلویه و بویر احمد، ایران)
نصراله کلانتری ² (گروه علوم زمین، دانشگاه شهید چمران اهواز، ایران)
آرش مصلح ³ (معاونت برنامه ریزی و بهبود مدیریت، شرکت آب منطقه ای استان کهگیلویه و بویر احمد، ایران)

تاریخ دریافت : 1397/12/28 تاریخ پذیرش : 1398/07/14 تاریخ انتشار : 1398/09/25

کلید واژه: چشمه تنگ سرد, هیدروگراف تخلیه, حوضه کارستی برفگیر, رژیم تغذیه,

چکیده مقاله :

چشمه کارستی تنگ سرد با متوسط تخلیه سالانه بیش از m3/s 1.2 یکی از چشمه‌های کارستی پرآب استان خوزستان بحساب می‌آید. بیشترین نوسانات آبدهی چشمه مربوط به زمان بارندگی است، به طوریکه از حدود 0.5 متر مکعب بر ثانیه در پاسخ به بارندگی های روی داده در آبان ماه 1395 به افزایش تقریباً چشمگیری حدود 1.5 متر مکعب بر ثانیه در بهمن ماه 1395 می رسد. موقعیت ظهور چشمه تنگ سرد در کمر شکسته تاقدیس کی نو و در راستای زون خرد شده حاصل از عملکرد گسل های پی سنگی قرار دارد. به منظور بررسی خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان کارستی تغذیه کننده چشمه فوق از روش هیدروگراف تخلیه استفاده شده است. تجزیه و تحلیل هیدروگراف تخلیه چشمه تنگ سرد در سال آبی 95-96 نشان می‌دهد که یک حوضه کارستی برفگیر با رژیم تغذیه برفی- بارانی در سرتاسر سال، تغذیه چشمه و سایر خصوصیات هیدرودینامیکی مخزن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، به نحوی‌که اثرات تغذیه ناشی از برف در دوره خشک قابل ملاحظه است. درصد جریان پایه و سریع چشمه‌تنگ‌سرد در سال آبی 96 – 95به ترتیب58/ 64 و35.42 است و حجم کل ذخیره دینامیک در سال بیلان حدود 106× 38.33متر مکعب (معادل آبدهی 1.2 متر مکعب بر ثانیه) تخمین زده شد. رژیم جریان در آبخوان کارستی چشمه‌تنگ‌سرد به صورت مجرایی- افشان است.

چکیده انگلیسی:

The Tang Sard karstic spring with an average annual discharge of more than 1.2 m3/s is considered as one of the Khuzestan drainage karstic springs. The most flood variations in the springs are related to the rainfall time, so that from about 0.5 m3/s in response to the precipitation in November of 1395 reaches a significant increase of about 1.5 m3/s in February 1395 . The position of the emergence of a tight fountain in a broken waist of the Kenno anticline and in the direction of the crushed zone resulting from the operation of the filament faults. In order to investigate the hydrogeological characteristics of the karstic aquifer feeding the aforementioned fountains, the drainage hydrograph has been used. Analysis of the hydrograph of the Tang Sard Spring discharge in the Blue Years 95-96 indicates that a snowfall-karstic basin with a snow-rainy diet throughout the year affects the supply of springs and other hydrodynamic properties of the reservoir, somehow The effects of snow-induced feeding in the dry period are remarkable. The percentage of groundwater and fast spring springs in the year 96-95 is 64.58 and 35.42, respectively, and the total volume of dynamic storage in the year of discharge is about 38.38 × 106 m3/s (equivalent to 1.2 m3/s) Estimated. The flow regime in the karstic aquifer of springs tang sard is a conduit- diffuse.