واژگان‌شناسی شعر اعتراض در ادبیات انقلاب اسلامی

محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

نجمه طاهری ماه زمینی ¹ (دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی)
محمدصادق بصیری ² (دانشیار دانشگاه کرمان)
محمدرضا صرفی ³ (استاددانشگاه کرمان)

تاریخ دریافت : 1393/04/16 تاریخ پذیرش : 1393/11/29 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: ادبیات انقلاب اسلامی, شعر اعتراض, هنجارگریزی واژگانی,

چکیده مقاله :

شاعران و نویسندگان ایرانی در همة اعصار به بیان واقعیت ها و انتقاد از حاکمان وقت و اوضاع اجتماعی و سیاسی دوران خود پرداخته‌اند. این نوع از اشعار به "شعر اعتراض" موسوم هستند. این مقاله اشعار اعتراض را در دورة بعد از انقلاب اسلامی از جنبة واژگان‌شناسی مورد بررسی قرار می‌دهد و واژگانی که باعث تشخص زبان این نوع شعر گشته، نشان می‌دهد. هنجارگریزی های واژگانی در شعر اعتراض به گونه های مختلفی به وجود آمده‌اند؛ از جمله کهن‌گرایی در اسم و فعل، نوآوری در ترکیبات، افعال و عبارت های فعلی، به کاربردن اسم ها، فعل ها و اصوات عامیانه و محاوره ای و واژگان برگرفته از زبان های دیگر. آن‌چه در همة این برجستگی های زبانی قابل توجه است، ارتباط آن‌ها با موضوع اعتراض است و شاعران با بهره‌گیری از این واژگان به خوبی توانسته‌اند مضامین اعتراض‌آمیز خود را پرورش دهند و به مخاطبان القاء نمایند.

چکیده انگلیسی:

   Iranian poets and writers in all ages have engaged in the expression of the realities and criticism of the rulers and the social and political situation. This kind of poetry is called protest poetry. This paper investigates the protest poetry after Iranian revolution from a lexical point of view. lexical norm-breaking in protest poetry has been realized in different forms such as traditionalism in nouns and verbs, new combinations, verbal expressions, informal expressions, and lexical borrowings. What stands out among all these is their relationship with the subject of protest.