نقدى بر بلاغت سنتى
محورهای موضوعی : پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی
مرتضى جعفرى
1
(استادیار گروه زبان و ادبیات فارسى، واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامى، شیراز، ایران.)
کلید واژه: معانی, بلاغت, بیان, بدیع, زیبا شناسی,
چکیده مقاله :
بلاغت در معناى علمى که به زیبایى شناسى ادبیات مى پردازد ازجمله علوم مهم و تأثیرگذارى است که متأسفانه به ویژه در زبان فارسى چندان مورد توجه و بررسى هاى عالمانه قرار نگرفته است. علم بلاغت در طول تاریخ هزارساله ادبیات فارسى از نواقص و آفت هاى زیادى آسیب دیده است که از جمله مهم ترین هاى آن مى توان به فقدان نظریه پردازى هاى علمى، عربى زدگى، اختلاف در نامگذارى ها، تعاریف کلى و مبهم، پرداختن به موضوعات غیر مربوط و نپرداختن به موضوعات جدید هم چون مباحث مربوط به محور عمودى در آثار ادبى، کهنگى و عدم کارایى ساختار سنتى آن اشاره کرد. در این مقاله که به شیوه توصیفى و تحلیلى نگاشته شده و روش گردآورى اطلاعات آن به صورت کتابخانه اى و جستجوى اینترنتى بوده، سعى شده است ضمن برشمردن و دسته بندى و تحلیل این نواقص و آفت ها، به بایدها و نبایدهایى که مى تواند سطح کیفى این علم مهم را ارتقا دهد، اشاره شود و درپایان نیز با بررسى دقیق موضوعات مختلف علم بیان همچون تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه نظریات خود را در باب برخى تعاریف و برداشت هاى غلط و سنتى رایج در این علم ارائه کند.
