تحلیلی بر مدیریت روستایی ایران با تاکید بر موقعیت اجتماعی و اقتصادی دهیاران (مطالعه موردی: روستاهای شهرستان تکاب، استان آذربایجان غربی)

محورهای موضوعی : کالبدی

محمد صادق علیائی ¹

1 - نویسنده مسئول و عضو هیأت علمی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری

تاریخ دریافت : 1398/01/31 تاریخ پذیرش : 1398/01/31 تاریخ انتشار : 1394/08/01

کلید واژه: سلسله مراتب شهری, واژگان کلیدی: شبکه‌ی شهری, روش‌های تحلیل شبکه‌ی شهری,

چکیده مقاله :

چکیده شهرنشینی شتابان و افزایش ناگهانی تعداد شهرها طی چند دهه‌ی اخیر در ایران، با عدم توازن در شبکه شهری همراه بوده است. استان زنجان یکی از استا‌ن‌هایی است که طی سال‌های 1355 تا 1391 با مسئله‌ی عدم توازن شبکه‌ی شهری مواجه شده است. هدف این پژوهش بررسی و تحلیل تحولات شبکه‌ی شهری استان زنجان و سنجش میزان تعادل آن است. روش پژوهش، توصیفی - تحلیلی و روش گردآوری داده‌ها اسنادی است. در این پژوهش از مدل‌های نخست شهری، چهارشهر، رتبه – اندازه، تعدیلی بهفروز، ضریب آنتروپی، تحلیل لگاریتمی و فاصله‌ی نقطه‌ی جدایی برای تحلیل تحولات و میزان تعادل شبکه‌ی شهری استفاده شده است. یافته‌های این پژوهش عبارتند از: یکم؛ شبکه‌ی شهری استان زنجان نامتوازن و با پدیدة نخست شهری مواجه است، دوم؛ شهر شدن نقاط روستایی مانند نیک‌پی، نوربهار و کرسف منجر به برجسته شدن پدیده‌ی نخست شهری و ناتوازنی شبکه‌ی شهری استان شده است. علی‌رغم این مسئله، نتایج پژوهش نشان‌ می‌دهند که تا پیش از سال 1385 عدم توازن در شبکه‌ی شهری استان شدید بوده است و این ناتوازنی به تدریج تا سال 1391 با آهنگی آرام رو به کاهش نهاده است و اکنون شبکه‌ی شهری استان به سمت تعادل در حرکت است.در پایان نیاز است تا ضمن تعریف مجددی از سلسله مراتب شهری، توزیع جمعیت بر مبنای این تعریف جدید قرار گیرد. بدین ترتیب که با ایجاد امکانات و جاذبه، شهرهای ضعیف در سلسله مراتب شهری، جاذب جمعیت شوند.

منابع و مأخذ:

1. Berry, B, Horton , F (1970). Geographic Perspectives On Urban System, New Jersey.


2. Carter, H (1990), The Study Of Urban Geography, Third Edition, Edward Arnold.


3. Chadwick, G (1987), Models Of Urban And Regional System In Developing, Newyork


4. Lee,J. H (1986), Korean City- Size Distribution , Urban Research Methods, New Delin


5. Maksoud, A (2003). Future Trends of the urban Systems in Developing Countries in View of a more Globalized World, ISoCaRP Congress.


6. Omuta, G. E.D And Onokerhoraye . A. G (1986), Regional Development And Planning For Africa, University Of Benin


7. Pflieger, G, Rozenblat, C (2010). Introduction. Urban Networks and Network Theory: The City as the Connector of Multiple Networks. Published by: SAGE (http://www.sagepublications.com). On behalf of: Urban Studies Journal Foundation   


8. Pred, A. (1977): City-sistems in advanced economies, Hutchinson. London.


9. Pumain,D.(2003);"Scaling laws and urban systems", http://samoa.santafe.edu/media/workingpapers/04-02-002.pdf