تحلیل وارزیابی اولویت‌های استقرار شهر الکترونیک در توسعه پایدار شهریبا استفاده از مدلANP (نمونه موردی: شهر تبریز)

محورهای موضوعی : کالبدی

کرامت الله زیاری ¹ , سمیه آهنی ² , فاطمه زارعی کرگ آباد ³

1 - استاد دانشکده‌ی جغرافیا، دانشگاه تهران، ایران
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه‌ریزی شهری و منطقه‌ای دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره) قزوین، ایران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، قزوین، ایران

تاریخ دریافت : 1398/03/19 تاریخ پذیرش : 1398/03/19 تاریخ انتشار : 1392/12/01

کلید واژه: واژگان کلیدی: توسعه پایدار شهری- شهر الکترونیک-شهر تبریز- مدل ANP,

چکیده مقاله :

چکیده امروزه با ورود به هزاره سوم و ظهور فناوری اطلاعات و ارتباطات، ایجاد شهر الکترونیک و قدم گذاشتن در مسیر فناوری اطلاعات یک فرصت انکار ناپذیر است. از طرف دیگر با افزایش جمعیت، فقر و روند رو به رشد شهرنشینی، نیازها و معضلات انسان و محیط زیست او نیز پیچیده تر گردیده است که در پاسخ به این نیازها، از ابزارها و روش های مختلفی استفاده شده است و در این میان مفهوم توسعه پایدار از توجه بیشتری برخوردار شده است. تکنولوژی و فناوری اطلاعات به عنوان یکی از روش های نوظهور، قابلیت حل بسیاری از معضلات شهرهای امروزی را در راستای رسیدن به شهری با معیارهای توسعه پایدار را دارا می‌باشد. در این راستا، در مقاله حاضر با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، سعی شده است ابتدا به بررسی مهم‌ترین مسایل مرتبط با اولویت‌های استقرار شهر الکترونیک در توسعه پایدار شهری با استفاده از منابع کتابخانه ای، مصاحبه و پرسشنامه پرداخته و سپس با توجه به ویژگی‌هایANP، داده ها و اطلاعات اولیه طبقه بندی و به تبع آن مدل مفهومیANPتدوین گردد. مدل ANPدرمقاله حاضر، شامل 3 خوشه (معیار/گروه) و 1 خوشه با عنوان گزینه‌ها (بافت‌های مورد مطالعه)، 2 گزینه (نود/زیرگروه) می باشدکه با استفاده از نرم افزارSuper decision تولید شده و نتایج بررسی‌های میدانی در نرم افزار شده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهدکه درخوشه مولفه‌های استقرار شهر الکترونیک، نود زیرساخت الکترونیک (با امتیاز نرمال 287/0)، درخوشه توسعه پایدار، نود ارتقا کیفیت زندگی (با امتیاز نرمال 23/)0 و در خوشه دستاوردهای شهر الکترونیک، نود دسترسی به خدمات (با امتیاز نرمال 18/0 و توزیع عادلانه خدمات با امتیاز نرمال 16/0 )، در اولویت قرار دارند و در نهایت بر اساس ارزیابی کلی مدل، بافت طراحی شده (با وزن نرمال 49/.)، بافت سنتی (با وزن نرمال 22/0)، بافت روستایی (با وزن نرمال 15/0) و بافت حاشیه ای با وزن نرمال (14/0)، از لحاظ استقرار شهر الکترونیک در توسعه پایدار شهری در اولویت هستند

منابع و مأخذ:

منابع

البدوی،امیر،قپانچی،امیرحسین،(1386)،طراحی و ساخت شهر الکترونیکی: مطالعه موردی شهر بریزبان، نشریه فا، سال پنجم، شماره دوم.

جلالی،علی اکبر، (1383)،شهرالکترونیک، انتشارات دانشگاه علم وصنعت تهران.

حبیبی،کیومرث،سن شناس،زهرا،(1388) ،نقش واهمیت فناوری اطلاعات و ارتباطات در توسعه پایدار شهری،مجموعه مقالات دومین کنفرانس شهرداری الکترونیکی.

رهنما،محمدرحیم،عباس­زاده،غلامرضا، (1387)،اصول، مبانی و مدل‌های سنجش فرم کالبدی شهر، انتشارات جهاد دانشگاهی مشهد.

زیردست،اسفندیار (1389)،کاربردفرایندتحلیل شبکه (ANP)دربرنامه­ریزی­شهری­ومنطقه­ای،نشریه هنرهای زیبا،معماری شهرسازی، شماره 41.

سرافرازی،مهرزاد و غلامرضا معمارزاده شهروند مداری الکترونیکی شاخصی نو در استقرار شهر الکترونیک،فناوری اطلاعات،شماره44.

شکری،پری،(1388)،ارزیابی میزان پایداری توسعه کلانشهر تبریز با تاکیدبرکاربری اراضی شهری، پایان نامه دکتری تخصصی جغرافیا و برنامه ریزی شهری،دانشگاه تبریز،تبریز.

شیروانی،حمیدرضا و زهرا بانشی،(1388)،ارزیابی آمادگی الکترونیکی شهرداری شهر جدید بهارستان در راستای تحقق شهرداری الکترونیکی،فصلنامه مدیریت شهری،شماره23.

صرافی،مظفر،(1379)،شهر پایدارچیست؟ فصلنامه مدیریت و برنامه ریزی شهری،سال اول،شماره4، تهران.

قادری،امیر،امیری،مجتبی، (1390) ،نقش و ضرورت استقرار شهر الکترونیک در توسعه پایدار،اولین کنفرانس بین المللی شهر الکترونیک .

کیانی،اکبر.شهرهوشمندضرورت هزار سوم درتعاملات یکپارچه شهرداری الکترونیک (ارائه مدل مفهومی–اجرایی باتأکیدبرشهرهای ایران)، فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، شماره 14.

مهندسین مشاورزیستا،(1383)، طرح تفصیلی تبریز، سازمان شهرداری تبریز.

هادیلی،بهمن وزینالی عظیم، علی، (1389) ،ضرورت ایجادشهرالکترونیک درتوسعه پایدار، مطالعه موردی منطقه شش تبریز، مجله فراسوی مدیریت سال چهارم، شماره 15.

Attfield,R,Wikins,B.,(1992).International Justice and the Third World,London,Rout ledge

Couclelis, H.,(2003). The social construction of the digital city. Santabarbara: department of Geography in university of California. Available from: www.geo.ucsb.edu.

Dag Deviren,M.et Al.,(2007).A fuzzy analytic net work process (anp) model to identify faulty behavior risk(fbr).in work system,safty sci,vol.5.

Detr,A Better.,(1999).Quality of life:A strategy for Sustainable Development for the United Kingdom.Department of the Environment transport and the region:London,from:http:www.sustainable –develop ment.gov.uk/(March).

Ebbers,W.E.,(2007)."Electronic government:Rethinking channel management strategis,”Government information Quarterly,22.

FU-Chenlo,Peterj.Marcotullio.,(2001). Globalization and the Sustainability of Cities in the Asia Pacific Region United Nations University Press,Tokyo.

Geracia-melon k.,(2006).Farmland appraisal:an analytica network process(ANP) approch­­,MCDM.

King, S.,(2007). “Citizen as customers: Exploring the future of CRM in UK local government,” Government Information Quarterly, 24.

Mahrer,H.and Krimmer,R.,(2005).Toward the enhancement of e-mocracy:identifying the notion of the middleman paradox Information system journal.vol 15.

Mehta,Sanjeev,Kalra,Manmeet.,(2006).Information and­­ comun ication echnologies:A bridge for social equity and sustainable development­ in India,The International Information & Library Review 38.

MitraAnanda and Schwartz -Rae Lynn.,(1999).From Cyber Space to Cybernetic Space: Rethinking the Relationship between real and Virtual Spaces.

Odendaal, N.,(2003).Information and communication technology and local governance: understanding the difference between cities in developed and emerging economies, Computers, Environment and Urban Systems.

Saaty,t.l.,takizawa,M.,(1986).Dependence and independence:from linear­­hierarchiesto nonlinear network,Europeanjournal of operational research.

Stephen,Graham and Simon Marvin.,(1996).Telecommunication and the city, electronic spaces, urban places, Londin and New York.

-Stonier,Tom.,)1990(.Information and The Internal Structure of the Universe:An Exploration in to Informatio Physics,Springer_Verlag.

Waterman. T.,(2007). Where is the soft city now,from the book: Softcity, by: onathan Raban. Available from: http://www.rethinkingcities.net/conversations.