بکارگیری مدل‌های تلفیقی در مکان‌گزینی بهینه پارک‌های شهری(مطالعه موردی شهرنکا)

محورهای موضوعی : کالبدی

صدیقه لطفی ¹ , رحیم بردی آنامرادنژاد ² , زلیخا خیرخواه ³

1 - دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه مازندران
2 - استادیارگروه جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه مازندران
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه مازندران

تاریخ دریافت : 1398/04/31 تاریخ پذیرش : 1398/04/31 تاریخ انتشار : 1392/04/01

کلید واژه: AHP, نکا, واژگان کلیدی: مکان گزینی پارک شهری, FuzzyAHP,

چکیده مقاله :

چکیده مطالعات نشان می‌دهد که توزیع پارک‌های شهری در سطح شهر بر مبنای استانداردها و مدل کمی ‌پایه‌ریزی نگردیده است و اولویت‌های فضایی برای احداث انواع پارک در مناطق مختلف شهر نامعلوم است برای رفع این مسائل باید الگویی طراحی شود که با به کارگیری معیارهای استاندارد مکانیابی پارک، انتخاب بهترین مکان برای پارک‌های شهری انجام پذیرد و اولویت بندی این مکان‌ها برای احداث پارک نیز انجام شود. در برنامه‌های توسعه فضایی شهرها برای دستیابی به توسعه متوازن و پایدار، توجه به فضای سبز از جایگاه ممتازی برخوردار است.تحقیق حاضر با هدف مقایسه‌ی تطبیقی روش AHP و AHP فازی، در مکان‌گزینی بهینه پارک‌های شهر و اولویت بندی معیارهای موثر در مکانیابی پیشنهاد و اجرا شده است. روش AHP به دلیل شباهتی که به فرایند تفکر تحلیلی انسان دارد، روشی مطلوب جهت انتخاب بهترین گزینه با در نظرگرفتن معیارهای چندگانه است، با این حال، دسته بندی مناسب معیارها و استفاده از داده‌های فازی به جای داده‌های قطعی نتایج را به مراتب به واقعیت نزدیک می‌کند. همچنین نتایج این تحقیق می‌تواند به عنوان مبنایی برای احداث پارک شهری در شهر نکا در نظر گرفته شود.

منابع و مأخذ:

منابع

احمدی زاده، سید سعید، بنای رضوی، مسعود(1388)، تحلیل مکان مناسب فضای سبز شهری با استفاده از فرایند تحلیلی سلسله مراتبی(AHPوGIS) مطالعه موردی شهر بیرجند، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی- شماره 93، صفحات 116-97.

اذانی، مهری؛ عبدیان راد، میلاد و ملکی، محمد(1389)، برنامه‌ریزی فضای سبز شهری با تاکید بر مناطق گرم و خشک جنوب ایران، فضای جغرافیایی، سال نهم، شماره 31، صفحات 26-1.

اصغرپور، محمدجواد، (1383)، تصمیم گیریهای چند معیاره، چاپ سوم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.

بهمن پور، هومن؛ سلاجقه، بهرنگ(1387)، بررسی کمی‌و کیفی فضاهای شهری در تهران از دیدگاه کاربری برای معلولان (مطالعه موردی: پارک لاله)، مدیریت شهری، شماره 21، 18-7.

پرهیزگار، اکبر(1376)، ارائه الگوی مناسب مکان گزینی مراکز خدمات شهری با تحقیق درمدلها، رساله دکتری، دانشگاه تربیت مدرس، دانشکده علوم انسانی.

تیموری، راضیه؛ روستایی، شهریور؛ اکبری زمانی، اصغر و احدنژاد، محسن(1389)، ارزیابی تناسب فضایی_مکانی پارک‌های شهری با استفاده GIS منطقه دو شهرداری تبریز، فضای جغرافیایی، شماره30، صفحات:168-137.

حاتمی‌نژاد، حسین؛ عمران زاده، بهزاد (1389)، بررسی، ارزیابی و پیشنهاد سرانه فضای سبز شهری درکلانشهر مشهد، انجمن جغرافیای ایران، شماره 2، صفحات: 68-58.

زیاری، کرامت اله(1381)، خرم آباد در گذر جغرافیای انسانی، انتشارات افلاک خرم آباد.

زیاری،کرامت الله(1381)، برنامه‌ریزی کاربری اراضی شهری، دانشگاه یزد.

صوفلو، حسین (1382)، تعیین و ارزیابی معیارهای مکانیابی‌هاب جهت ترانزیت هوایی درکشور و تعیین موقعیت جغرافیایی مناسب، پایان نا مه کارشناسی ارشد، دا نشگاه تهران،دانشکده مدیریت.

طالبی، رضا(1389)، مکان گزینی بهینه پارکینگ‌های طبقاتی شهر تهران؛ منطقه هفت شهرداری تهران، مدیریت شهری، شماره 26، صفحات 132-119.

عالم تبریز، اکبر؛ باقرزاده آذر، محمد(1389)، مدل تصمیم گیری فرآیند تحلیل شبکه‌های فازی برای گزینش تأمین کننده راهبردی، پژوهشنامه بازرگانی، شماره54، صفحات86-57.

فقهی، جهانگیر؛ تیموری، سارا و شریفی، مرتضی (1387)، برآوردسرانه فضای سبزبا استفاده ازتصاویر IKONOS، تحقیقات جنگ وصنوبرایران، شماره4، صفحات:303-209.

قربانی، رسول (1376)، ارزیابی کمبود پارک در مناطق شهری تبریز، صفه، شماره 47.

کریم‏زاده، غلامرضا؛ بردبار، افسانه (1386) کاربرد سامانه اطلاعات مکانی در برنامه‏ریزی کاربری فضای سبز در شهر قدس، مجموعه مقالات همایش GIS شهری، دانشگاه شمال(آمل)، صفحات:273-261.

لطفی، صدیقه (1386)، بررسی سیرتغییرات و تحلیل فضایی و مکانی کاربری فضای سبز شهری در شهرهای بابلسر و محمودآباد، بابلسر، طرح پژوهشی، دانشگاه مازندران.

لینچ، کوین (1376)، تئوری شکل خوب شهر، ترجمه حسین بحرینی، دانشگاه تهران.

مجنونیان، هنریک (1374)، مباحثی پیرامون پارک‌ها، فضای سبز و تفرجگاهها، تهران، سازمان پارک‌ها و فضای سبز شهرتهران.

محمدی، جمال؛ محمدی ده چشمه، مصطفی و ابافت یگانه، منصور(1386)، ارزیابی کیفی نقش فضای سبز شهری و بهینه سازی استفاده شهروندان از آن در شهرکرد، محیط شناسی، شماره44، صفحات:104-95.

مفیدی شمیرانی، سیدمجید؛ علوی زاده، الهام(1389)، پارکهای شهری در گذار؛ تحول رویکرد بصری به اکولوژیک در طراحی پارک‌های شهری، ماهنامه منظر، شماره 10، صفحات:63-60.

مهرابی کوشکی، علی (1380)، مکانیابی صنایع با استفاده از روش‌های تصمیم گیری چند معیاره MCDM در نیروگاه برق، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران، دانشکده مدیریت.

وارثی، حمیدرضا؛ محمدی، جمال و شاهیوندی، احمد (1387)، مکانیابی فضای سبز شهری با استفاده ازGIS، جغرافیا و توسعه ناحیه ای، شماره10، صفحات:103-83

Jim, C. Y. and S. S. Chen (2003). Comprehensive greenspace planning based on landscape ecology principles in compact Nanjing city, China.Landsc. Urban Plann, 65: 96–116.