تحلیل نقش هیدروپلیتیک هریرود بر چالش های ایران و افغانستان

محورهای موضوعی : کالبدی

سعید احمدی ¹ , علی اصغر اسماعیل پورروشن ² , ریباز قربانی نژاد ³

1 - دانشجوی دکتری تخصصی جغرافیای سیاسی،دانشکده علوم انسانی ،واحد علوم و تحقیقات ،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران،ایران.
2 - استادیارگروه جغرافیای سیاسی ، واحد یادگار امام خمینی(ره)،دانشگاه آزاد اسلامی ،شهرری، تهران ،ایران
3 - استادیار گروه جغرافیای سیاسی ،واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1399/07/23 تاریخ پذیرش : 1400/04/02 تاریخ انتشار : 1400/01/01

کلید واژه: هیدروپلیتیک, روابط بین الملل, هریرود, رودخانه های مرزی,

چکیده مقاله :

امروزه رودخانه های مرزی با توجه به کارکردها در زمینه هایی مانند کشاورزی ، سدسازی ، انرژی ، نفت و صنعت و.. همواره به عنوان مهمترین منافع کشورها محسوب شده است. در طی سال های اخیر اختلافات گسترده ای را در حوزه های روابط بین الملل میان ایران و کشورهای همسایه خویش رخ داده است که بخش عظیمی از این اختلافات ، اختلافات بر سر رودهای مرزی بوده است و در این میان اختلافات ایران با کشور جمهوری افغانستان در این زمینه بیش از سایر کشورهای همسایه بوده است. از این رو پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و از نظر هدف کاربردی، به تبیین نقش هیدروپلیتیک هریرود بر روابط بین الملل (مطالعه موردی:ایران و افغانستان) پرداخته است . در راستای گردآوری اطلاعات و یافته های تحقیق ، از اسناد کتابخانه ای استفاده گردید . نتایج تحقیق نشان داد که مصرف آب هریرود در افغانستان بیش از سایر کشورهای منطقه می باشد و در زمینه هیدروپلیتیک نیز عوامل سیاسی بر افزایش اختلافات هیدروپلیتیک موثر می باشند که در این زمینه دیدگاه رهبران سیاسی ، احداث سدها و تغییرات مسیر رودخانه هریرود به منظور مصرف کشاورزی و توسعه اقتصادی افغانستان ، مشکلات سیاسی افغانستان و نیز دخالت کشورهای بیگانه در امور داخلی افغانستان از جمله چالش های هیدروپلیتیکی در سطح روابط بین الملل میان دو کشور ایران و افغانستان است .

منابع و مأخذ:

References

• Afshari, Akbar, 2006, Hydropolitical Analysis of Western Iran Case Study of Sirvan River, M.Sc. Thesis, Department of Political Geography, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Science and Research Branch.


• Ahmadi, Seyed Abbas, 2004, Helmand Hydropolitical Survey, Journal of Geography Education Development, No. 67.


• Ahmadian, Amir Naseri, Mehdi. 2013, Central Asia's Water Crisis: Emphasizing on Regional Conflict


• Asgari, Mahmood, 2002, ""The New Relationship Between Water Resources and National Security"",

Department of International Relations, Islamic Azad University, Central Tehran Branch."

Geopolitical Region of Central Asia, Journal of Foreign Policy, Twenty-Eighth Year, No. 2."

• Hafeznia, Mohammad Reza, Mojtahedzadeh, Pirooz, Alizadeh, Jafar, 2006, Helmand Hydropolitics and its Impact on Iran-Afghanistan Political Relations, Journal of Spatial Planning and Planning, No. 2.


• Hafeznia, Mohammad Reza, Mojtahedzadeh, Pirooz, Alizadeh, Jafar, 2006, Helmand Hydropolitics and its Impact on Iran-Afghanistan Political Relations, Modares Journal of Humanities, No. 45.


• Heydarzadeh, Yar Mohammad. 2015, Five Water Basins in the Country, Afghanistan Information


• Hosseinpour Motlagh, Mehdi, 2010, An Analysis on the Hydropolytic of Northeast Iran with Emphasis on the Harirood River, National Student Conference on Geography, Tehran, University of Tehran,


• Iran), Journal of Border Science and Technology, No. 24. "


• Kamran Dastjerdi, Hassan; yari ، ehsan; Abedi, Marzieh, 2017, Environmental Security and National Security of Iran in the Context of Border Hydropolitical Developments; Case study: Harirod, Journal of Geography, No. 52.


• Karimi, Bayram. 2012, Aras Frontier River Hydropolytic (Conflict or Cooperation), MSc Thesis, Faculty of Literature and Humanities, Department of Political Geography, Ferdowsi University of Mashhad.


• Khaledi, Hossein, Mirzaei, Mohammad Ali, Pirdashti, Hassan, Samadzadeh Golestan, Hassan, 2014, The role of border rivers in Iran-Iraq relations (Case study: Arvand River), Journal of Border Science and Technology, No. 10.


• Khezri, Mohammad Hassan, 2011, Analysis of Hydropolitics in East and Northeast of Iran, Master Thesis, Department of Political Geography, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Science and Research Branch.


• Kolaei, Elahe, 2000, Transformation in Convergence Theories, Journal of the Faculty of Law and Political Science (University of Tehran), No. 48.


• Mianabadi, Hojjat, 2012, Water, Security and Border Rivers, National Conference on Border Cities and Security, Challenges and Approaches, Volume 1, Number 14.

Network" over Water Issues, Central Eurasian Studies Quarterly, Volume 6, Number 12"

• Panahi, Hamid, Sharafi, Narjes, 1397, The Role of the Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia in Drawing the Borders of the Middle East (Case Study(


• Papeli Yazdi, Mohammad Hussein, and Vosoughi, Fatemeh. 2011, A Look at Iranian Water Diplomacy,Tehran, Papelli Publications.


• Parsa, Behzad. 2012, Comparative Study of Water Diplomacy on Iran's Relations with Eastern and


• Pishgah Hadian, Hamed, Hejazi, Alireza, 2010, Joint Hydropolitical Challenges of Iran with Iraq and Afghanistan, From 2001 to 2010, Arvand and Helmand Case Study, Journal of International Relations Studies, No. 12.


• Saeedzadeh, Mohammad Reza, 2010, The Hydropolitical Role of Border Rivers in the Relations between Iran and Iraq (Case Study: Zab and Sirvan), M.Sc. Thesis, Department of Political Geography, Faculty of Humanities, Islamic Azad University, Science and researches."


• Saleh Abadi, Reyhaneh, 2014, Investigation of Hydroplate Challenges of Water Resources in the


• Shakeri Zare, Hojjat, Bahminar, Abolfazl, Ghorbani, Shuristan, Ali, Hashemi, Hashemi, 2014, Study of geomorphological developments of the Harirod River bed and its impact on the international border, Journal of Geography and Environmental Sustainability, No. 11

Strategic Studies, Tehran: Institute for Strategic Studies, No. 16"

• Study Center of the Ministry of Jihad Agriculture of Khorasan Razavi, 1398


• Talati, Masoumeh, 2016, Water Crisis in the Middle East and Iran-Afghanistan Relations (Case Study of Helmand River), Master Thesis, Department of Political Geography, Faculty of Humanities, Mofid University.


• Toos Ab Consulting Engineers, 2011


• United Nations Economic Commission For Europe,2017


• warner,Jeroen, Nagheeby , mohsen , 2018 , The geopolitical overlay of the hydropolitics of the Harirud River Basin , ISSN: 1567-9764 (Print) 1573-1553,https://link.springer.com/journal/10784.


• Western Neighboring Countries (Hydropolytic River Borders), M.Sc., Faculty of Political Science,


• Zandi, Farzad, 2012, The Impact of Global Water Resources Policies in the Middle East from the Perspective of International Environmental Law, Master Thesis, Faculty of Law and Political Science, Department of International Law, Islamic Azad University, Science and Research Branch .


• Zarghani, Hadi, Lotfi, Amin, 2011, The role of border rivers in regional cooperation and convergence "Case study: Harirod and Dosti Dam", Journal: Geography and Regional Development, No. 16.


• http://easterniran.com/fa/doc/report/835


• http://maps-of-the-world.net/maps-of-asia/maps-of-afghanistan