رتبه‌بندی محلات شهر تهران با تأکید بر تحقق شهر خلاق با استفاده از نظریۀ ریچارد فلوریدا

محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهری

مسعود دارابی ¹ ( استادیار دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران، ایران )

تاریخ دریافت : 1401/08/21 تاریخ پذیرش : 1401/11/28 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: کیفیت زندگی, نوآوری, سرمایۀ انسانی, شهر خلاق, سرمایۀ اجتماعی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر درصدد توصیف و تبیین ارائۀ الگوی شهر خلاق در کلان‌شهر تهران است. چارچوب نظری پژوهش، متأثر از نظریۀ ریچارد فلوریدا است. با توجه به مؤلفه های مورد بررسی، نوع تحقیق، کاربردی و روش بررسی آن توصیفی - تحلیلی بوده و داده‌های مربوط به شاخص های شهر خلاق به طور نمونه و محدود (150)نفر از کارشناسان با استفاده از داده های ثانویه، تهیه پرسش‌نامه و مصاحبه از شهروندان با 19 فاکتور از شاخص های شهر خلاق رتبه‌بندی و سطح بندی شده اند. جمعیت آماری مناطق 22 گانۀ شهر تهران است. با توجه به نتایج به دست آمده از مدل تاپسیس، مناطق در سه سطح برخوردار، نیمه برخوردار، فرو برخوردار مورد سنجش قرار گرفت که نتایج نشان می دهد: مناطق 4، 5، 6، 2، 22 با میانگین ضریب 0.695 سطح اول یعنی سطح برخورداری از میزان تحقق پذیری شهر خلاق را به خود اختصاص دادند. مناطق 1، 14، 15، 8، 3، 12، 11، 10، 20،21 با میانگین ضریب 0.404 سطح دوم؛ یعنی متوسط (نیمه برخوردار) را کسب کردند. مناطق 7، 18، 16، 13، 19، 17، 9 با میانگین ضریب 0.223 در سطح سوم (محروم) قرار گرفتند همچنین بر اساس نتایج مدل تحلیل شبکه، شاخص نوآوری با میزان (0.265) بیشترین تأثیر را در حرکت یک محله به سمت محلۀ خلاق در شهر تهران را داراست. اما در میان شاخص های تأثیرگذار در حرکت به سمت شهر خلاق، شاخص های کیفیت زندگی و سرمایة اجتماعی به ترتیب با میزان 0.035 و 0.032 کمترین نقش و تأثیرگذاری را در تحقق شهر خلاق تهران دارا هستند.

چکیده انگلیسی:

Moving towards creating and realizing a creative city is very necessary and important; because cities are the places in which knowledge societies are formed, and they are very important in economic development. Therefore, the purpose of this research is to present and model of a creative city in Tehran metropolis. Considering the factors under study, it is an applied research; and its method of review is descriptive-analytic. The statistical population includes Tehran’s 22 municipal districts. Using secondary data, receiving questionnaire from Tehran citizens, creative city indicators in Tehran’s 22 municipal districts have been ranked and graded based on 19 factors of creative city index. according to the results of the TOPSIS model, assessed based on three classifications including privileged, semi-privileged (moderate), and under-privileged (poor). The results show that districts 2, 4, 5, 6, and 22 with an average coefficient of 5 were the first in terms of possessing the factors leading to realization of the creative city. Districts 1, 14,15,8,3,12,11,10,20, and 21 with an average coefficient of 0.404 were the next, namely semi-privileged (moderate). Districts 7, 18, 16,13,19,17 and 9 with an average coefficient of 0.223 came last. the results of network analysis model, the innovation criterion has the greatest impact (0.265) on moving a neighborhood towards a creative one in Tehran. Two indicators namely “the number of centers for science and technology” and “the number of inventions” played the most active role in the realization of the creative city of Tehran with 0.035 and 0.032 respectively.