فراترکیب مقالات پژوهشی در مورد عوامل مؤثر بر شکل گیری حاشیه‌نشینی و پیامدهای آن در بازه زمانی( 1398-1388)

محورهای موضوعی : مطالعات جامعه شناختی شهری

مهران سهراب زاده ¹ (دانشیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه کاشان)
زهره رضوانی ² (دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه کاشان(نویسنده مسؤول))

تاریخ دریافت : 1400/08/09 تاریخ پذیرش : 1400/08/09 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: حاشیه‌نشینی, فراترکیب, زاغه‌نشینی, آلونک نشینی, عوامل مؤثر برحاشیه‌نشینی,

چکیده مقاله :

حاشیه نشینی عبارت است از فضایی منطقه ای کالبدی که از ابعاد چندگانه ای در سطح پایین تری از متوسط جامعه منطقه ای شهر قرار دارد. حاشیه نشینی به دلیل اینکه باعث عدم تعادل فضایی توزیع جمعیت می شود، مشکلات متعددی را برای کشور به وجود آورده است. با توجه به نقش و اهمیت حاشیه نشینی و تأثیر آن در سطوح مختلف جامعه، در پژوهش حاضر به دنبال شناسایی عوامل مؤثر بر حاشیه نشینی هستیم. لذا در تحقیق حاضر در پی پاسخگویی به این سؤالات اساسی هستیم که، چه عوامل بر حاشیه نشینی اثر می گذارد؟ و پیامدهای حاصل از حاشیه‌نشینی چیست؟ به منظور پاسخگویی به سئوالات مطرح شده و همچنین به منظور طراحی الگوی عوامل مؤثر بر حاشیه نشینی در ایران طی سال های 1398-1388، از رویکرد فراترکیب استفاده شده که از انواع مختلف روش های کیفی تحقیق است و در آن از یکپارچه سازی مطالعات گوناگون برای ایجاد یافته های جامع استفاده شده است. در تحقیق حاضر به منظور طراحی الگو عوامل مؤثر برحاشیه نشینی در ایران از روش هفت مرحله ای باروسو و ساندلوسکی استفاده شده است و از 100مقاله ارزیابی شده تعداد 20 مقاله برای بررسی نهایی تایید شده است. نتایج این تحقیق نشان داده است که عوامل تأثیرگذار به صورت کلی به دو گروه عوامل ساختاری و عوامل غیرساختاری تقسیم می شوند، و از پیامدها و آسیب های آن نیز می توان به آسیب فرهنگی اجتماعی، آسیب فیزیکی و کالبدی، آسیب اقتصادی، آسیب بهداشنی و زیست محیطی، آسیب سیاسی و آسیب روانی اشاره کرد.

چکیده انگلیسی:

A slum is a physical space that, with respect to multiple dimensions, is  at a lower level than the average urban regions of the city. Slum-dwelling has created many problems for the country because it causes a spatial imbalance in the distribution of population. Therefore, the present study seeks to answer these basic questions: What factors affect slum-dwelling and what are the consequences of it? In order to answer these questions and also to design a model of factors affecting slum-dwelling in Iran during the years 2009-2010, the meta-combined approach has been used, which is a type of qualitative research method and in which the integration of various studies is used to create comprehensive findings. In the present study, the seven-step method of Barroso and Sandlowski has been used and out of 100 articles that were evaluated, 20 articles were chosen for final review. The results showed that the influencing factors were generally divided into two groups of structural factors and non-structural factors, and its consequences and harms can be cultural-social, physical, economic, health and environmental damage, political and psychological damages.

منابع و مأخذ:

- اسماعیلی، علی اکبر و بیگدلی راد، وحید(1396)، » بررسی پیامدهای مهاجرت از روستا به شهر بر حاشیه­نشینی شهری در شهرستان تاکستان«، کنفرانس ملی معماری و شهرسازی، 4(1)، 13-1

- الهی شیروان، مسعود(1396)، »بررسی عوامل  تأثیرگذار در گسترش حاشیه­نشینی در شهر، سومین کنفرانس ملی شهرسازی معماری عمران و محیط زیست«، شیروان موسسه پایاشهر، https://www.civilica.com/Paper-pshconf03-011htmi

- احمدی پور، زهرا(1374)، » حاشیه‌نشینی در بخش مرکزی کرج«، رشد جغرافیا، 38  (1)، 1-34

- باقری، نسرین و خانی، محمود(1398)، »تأثیر حاشیه‌نشینی بر احساس امنیت عمومی با رویکرد پیشگیری اجتماعی (مورد مطالعه: شهر خرم آباد) «، دانش انتظامی انتظامی لرستان، 7 (3)، 258-177

- بهمنی ،سجاد،  همتی، رضا، ملتفت، حسین و ایزدی جیران، اصغر(1398)، » فهم فرایند شکل­گیری تجربه حاشیه­نشینی بر اساس نظریه داده بنیاد مورد مطالعه: محله­های ملاشیه و تل برمی خوزستان«، فصلنامه توسعه اجتماعی توسعه انسانی سابق، 14 (2)، 127-158

- بزی، خدارحم، کیانی، اکبر و صفرزائی، عبدالغنی(1395)، »بررسی علل شکل­گیری و راهکار مقابله حاشی­ نشینی شهر زابل با تأ کید بر توان­مندسازی«، مطالعات شهری، 1(21)، 28-17

- پناهی، علی، فرج زاده، میروحید و نظری، مصطفی(1392)، » بررسی عوامل ساختاری و نهادی موثر در پیدایش حاشیه نشینی (مورد نمونه: شهر تبریز)، همایش ملی شهرسازی و معماری در گذر زمان«، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری1(1)، 12-1

- جفایی, مینا، (1392)، »بررسی عوامل موثر بر شکل­گیری حاشیه­نشینی در شهر بجنورد و پیامدهای آن«، اولین همایش ملی شهرسازی و معماری در گذر زمان، قزوین، دانشگاه بین المللی امام خمینی،

 https://www.civilica.com/Paper-UOT01-UOT01_202.html

- حیدری نوشهر، مهری(1390)، » بررسی عوامل موثر بر حاشیه ­شینی و بازتا­ های آن، با تأکید بر کاربری خدمات شهری«، جغرافیایی سرزمین، 8(31)، 49-31

- رضایی، محمدرضا و کمانداری، محسن(1393)، »بررسی و تحلیل علل شکل­گیری حاشیه‌نشینی در شهر کرمان، نمونه مورد مطالعه محلات سیدی و امام حسن، برنامه­ریزی فضایی « جغرافیا، 4(4)، 179-196

- زنگی آبادی، علی و مبارکی، امید(1393)، »بررسی عوامل موثر بر شکل­گیری حاشیه­نشینی شهر تبریز و پیامدهای آن مطالعه موردی (محلات احمدآباد، کوی بهشتی،  خلیل آباد) «جغرافیا و برنامه­ریزی محیطی، 23(1)، 80-68

- سرور, هوشنگ، فلاح پور، سجاد و جمالی، ابراهیم (1394)، »بررسی عوامل موثر بر حاشیه‌نشینی در شهر ارومیه«، دومین کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در عمران، معماری و شهرسازی، ترکیه، موسسه سرآمدهمایش کارین،

 https://www.civilica.com/Paper-CONFUCIAN02-CONFUCIAN02_175.html

- شاه حسینی، پروانه(1392)، بررسی سیر تحول اسکان غیر رسمی باتأکیید بر ایران، تهران، انتشارات سمت

- علیزاده اقدم، محمدباقر و محمدامینی، حمیده(1391)، »تحلیلی بر علل و پیامدهای شکل‌گیری مناطق حاشیه­نشینی با نگرش ویژه بر شهر خمین«، مطالعات و تحقیقات اجتماعی،1(2)، 138-121

- غلامی، روح­الله، سفینی کفشگری، محسن و شهبازی، نجفعلی(1392)، »عوامل اقتصادی و اجتماعی حاشیه‌نشینی در ایران«، آفاق امنیت، 5(20)، 186،168

- غفاری غلامرضا؛ امیدی، رضا (1390). » گذار از دستگاه مفهومی فقر به سازه رانده شدگی اجتماعی«، توسعه اجتماعی،2(4)، 66-35

- فکوهی، ناصر(1383)، انسان شناسی شهری. چاپ اول، تهران: نشر نی

- فلیک، اووه (1391)، درآمدی بر تحقیقات کیفی، ترجمه­ی هادی جلیلی، تهران: نشر نی.

- قادری، رضا،  امیدوارفر، سجاد، صمدی، رضا،  بدلی، سجاد(1397)، » تحلیل تاثیر عوامل اقتصادی و اجتماعی در فرایند شکل­گیری مناطق حاشیه­نشین و راهکارهای رویارویی با این پدیده با تاکید بر توانمندسازی«، پژوهش در هنر- علوم انسانی، 3(1)، 22-13

- مبارکی، امید و اکبری، صمد(1393). »،بررسی عوامل موثر بر شکل گیری حاشیه ­شینی در شهر ارومیه«، جمعیت، 1(89)، 52-38

- نظریان، اصغر، سادین، حسین، زال نژاد، کاوه، استقامتی، مهناز و ولیانی، مهدی(1395)، »بررسی عوامل اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی حاشیه‌نشینی و اسکان غیررسمی«، تحلیل فضایی مخاطرات محیطی، 3(3)، 135-110

- نصر اصفهانی، رضا، صفاری، بابک  و غفاریان، سارا(1395)، » بررسی علل اقتصادی حاشیه‌نشینی با استفاده از اثر درمان(مطالعه موردی شهر اصفهان(«، اقتصاد شهری، 1(1)، 16-1

- نقدی، اسدالله(1389)، »مهاجرت و حاشیه‌نشینی در ایران«، علمی ترویجی وزارت علوم، 73-74، 104-85

- Aagaard, H., & Hall, E. O. C. (2008). Mothers' experiences of having a preterm infant in the Neonatal Care Unit: A meta-synthesis. Journal of Pediatric Nursing, 23(3), e26-e36

- Asmame Miheretu, Birhan, (2011). Causes and consequences of rural- urban migration: the case of woldiya Town, north ethiopia. Submitted in accordance with the requirements for the degree of master of art in the subjected Geography, University of South Africa

- Beck j. Mthering multiples(2002) A meta-synthesis of the qualitativereserch.MCN. Teh American Juornal of Maternal/child Nursing,; 93

- Chakravarty, S. R., (2009). Inequality, Polarization and Poverty Advances in Distributional Analysis, Economic Studies in Inequality, Social Exclusion and WellBeing Springer Press

- Clinard, Marshal.B, (1966): Slum and Community Development, The free Press, New york.

- Finfgeld D. L. “Meta synthesis: The state of the art—so far”. Qualitative Health Research, 2003; 13: 893-904.

- Gerdtham, J., U. (2003). “A note on the effect of unemployment of morality”, Journal of Health Economics, 22: 505-518.

- Kasarda, J. D., Lindsay, G., (2011). Aerotropolis: The Way We’ll Live Next. Farrar, Straus and Giroux.

- Lucas, Karen, (2012). Transport and social exclusion: Where are we now? Transport Studies Unit, University of Oxford, South Parks Road, Oxford, OX1 3QY, United Kingdom, 37:2, 162-179,

DOI: 10.1080/14036096.2019.1578996

- Proshansky Markus Holdo & Bo Bengtsson)2019). Marginalization and Riots: A Rationalistic Explanation of Urban Unrest. Theory and Society,, Harold., (1978). the City and Self-Identity, Environ ment and Behavior, 10(2),pp 147-169

- Park, Robert E, 1937, Human migration and marginal man, American Journal of sociology. Vol33.

- Shaw, Clifford R., McKay, Henry D., (2012), The social disorganization theory. Center for Spatially Integrated Social Science, Retrieved from www.csiss.org/classics/content/66.

- Speak.Z, Tipple. G. (2016) Perception, Persecution and Pity: the Limitations of interventions for homelessness in developing countries.International Journal of Urban and Regional Research.Oxford.Blackwell Publishing-172-188

- Wilson, A. G., (2010). The general urban model: Retrospect and prospect. Papers Regional Science Association, 89(1), 27-

42.

- Walsh, D. & Downe, S., 2005. Meta-synthesis method for qualitative research: a literature review. Journal of Advanced Nursing, 50(2), p. 204–11.

- Zimmer L. "Qualitative meta-synthesis: a question of dialoguing with texts". Journal of Advanced Nursing, 2006; 53: 311–318