جایگاه استان سیونیک ارمنستان در معادلات امنیتی کشورهای پیرامونی

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی

گقارد منصوریان ¹ , بشیر اسماعیلی ² , مسعود جعفری نژاد ³

1 - دانشجوی دکتری روابط بین الملل، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی ، شهرضا، ایران
2 - گروه علوم سیاسی، واحد شهرضا، دانشگاه آزاد اسلامی . شهرضا . ایران
3 - گروه علوم سیاسی، واحد خوراسگان (اصفهان)، دانشگاه آزاد اسلامی ، اصفهان، ایران

تاریخ دریافت : 1401/12/07 تاریخ پذیرش : 1402/03/08 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: ارمنستان, قفقاز جنوبی, تهدیدات امنیتی, استان سیونیک, کشور های پیرامونی,

چکیده مقاله :

پس از جنگ 44 روزه سال 2020 و تصرف مناطقی از قراباغ توسط جمهوری آذربایجان با پشتیبانی مستقیم رژیم صهیونیستی و ترکیه، توازن قوا میان دو جمهوری ارمنستان و آذربایجان مختل گردیدو تهدید امنیتی مهمی را برای کشورهای پیرامونی به همراه داشته است.جمهوری آذربایجان به دنبال ایجاد راه ارتباطی با جمهوری خود مختار نخجوان از سرزمین ارمنستان در استان سیونیک می باشد،در صورت تحقق این خواسته ترکیه به صورت زمینی به قفقاز جنوبی راه می یابد و کشور های ترک زبان تا استان سین کیانگ چین ارتباط زمینی پیدا می کنند. مواجهه با بسط رادیکالیسم برخاسته از پان ترکیسم، تهدید امنیتی علیه مرز تاریخی ارمنستان و ایران، حضور ناتو در منطقه قفقاز جنوبی و دریای خزر از مصادیق جدید تهدیدات علیه کشورهای پیرامونی ارمنستان می باشد . پرسش اصلی عبارت است از این که استان سیونیک ارمنستان چه جایگاهی در معادلات امنیتی کشورهای پیرامونی دارد؟ فرضیه تحقیق بر این پایه است که اهمیت ژئوپولیتیک و موقعیت استراتژیک استان سیونیک ارمنستان به خاطر ایجاد مانع جغرافیایی در اشاعه پان ترکیسم در منطقه و بسط ناتو به منطقه قفقاز جنوبی و دریای خزر می باشد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی تحلیلی است.

چکیده انگلیسی:

پس از جنگ 44 روزه سال 2020 و تصرف مناطقی از قراباغ توسط جمهوری آذربایجان با پشتیبانی مستقیم رژیم صهیونیستی و ترکیه، توازن قوا میان دو جمهوری ارمنستان و آذربایجان مختل گردیدو تهدید امنیتی مهمی را برای کشورهای پیرامونی به همراه داشته است.جمهوری آذربایجان به دنبال ایجاد راه ارتباطی با جمهوری خود مختار نخجوان از سرزمین ارمنستان در استان سیونیک می باشد،در صورت تحقق این خواسته ترکیه به صورت زمینی به قفقاز جنوبی راه می یابد و کشور های ترک زبان تا استان سین کیانگ چین ارتباط زمینی پیدا می کنند. مواجهه با بسط رادیکالیسم برخاسته از پان ترکیسم، تهدید امنیتی علیه مرز تاریخی ارمنستان و ایران، حضور ناتو در منطقه قفقاز جنوبی و دریای خزر از مصادیق جدید تهدیدات علیه کشورهای پیرامونی ارمنستان می باشد . پرسش اصلی عبارت است از این که استان سیونیک ارمنستان چه جایگاهی در معادلات امنیتی کشورهای پیرامونی دارد؟ فرضیه تحقیق بر این پایه است که اهمیت ژئوپولیتیک و موقعیت استراتژیک استان سیونیک ارمنستان به خاطر ایجاد مانع جغرافیایی در اشاعه پان ترکیسم در منطقه و بسط ناتو به منطقه قفقاز جنوبی و دریای خزر می باشد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی تحلیلی است.

منابع و مأخذ:

-امیر احمدیان، بهرام (1381)، جغرافیای کامل قفقاز، انتشارات سازمان جغرافیای نیروهای مسلح، تهران

-امیر احمدیان، بهرام، (1382) بررسی شناسایی جمهوری آذربایجان، انتشارات سازمان جغرافیایی وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح.

-امیر احمدیان، بهرام (1399) کرویدور امنستان نخجوان هرگز ایجاد می شود، بندر دریا 360

-بیات، کاوه (1400)، جنگ دوم قراباغ، ملاحظاتی چند (www.irdiplomacy.ir)کد2003672 ، تاریخ دسترسی 20/9/1401

-پیش گاهی رد، زهرا و سید رحمت اله موسوی فر (1389) منافع قدرت های منطقه ای و فرا منطقه ای در حوزه ی زئوپلیتیک قفقاز، تهران، سامان جغرافیایی نیروهای مسلح

-تراب زاده، منیژه (1373) ماهیت تحولات در آسیای مرکزی و قفقاز، تهران.

-ترابی، اسم (1393) تحلیل بحران اکراین در چهارچوب ژئوپلیتیک، ماهانه تخصصی مطالعات امنیت ملی، شماره 13 و 14.

-حافظ نیا محمدرضا، رحیمی (1384)، حوضه آب ریزی ارس.

-حافظ نیا، محمدرضا (1381) جغرافیای سیاسی ایران، تهران، سمت

عبدالله خانی، علی (1389) نظریه های امنیت، تهران، موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی اسرار معاصر.

-حافظ نیا، محمدرضا، (1381)،جغرافیایی سیاسی ایران، تهران، سمت

-حامد بابایی، موسی (1397) شناخت محیط ژئوپلیتیکی (منطقه قفقاز جنوبی و جمهوری اسلامی ایران)، انتارات دانشگاه و پژوهشگاه علی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، تهران

-داود اوغلو، احمد (1391) عمق راهبردی، موقعیت ترکیه در صحنه ین المللی ترجمه محمد حسین نوحی نژاد ممقانی، تهران، امیرکبیر

-دهقتانی فیروزآبادی، سید جلال (1389) سیاست امنیتی جمهوری اسلامی ایران در قفقاز جنوبی، فصلنامه زئولیتیک، شماره 1

-رضائی، جهانیان (1394)، امنیت منطقه ای در قلمرو و اوراسیا و جایگاه ایران، نشریه مجلس و راهبرد، ماره 82، تابستان

-صادق زاده، کاوه (2008) استراتژیک ایران در قفقاز جنوبی، مجله بین الملی قفقاز و آسیای میانه، زمستان

-فلاحت پیشه، حشمت الله و دیگان (1394) سیاست خارجی ترکیه در قفقاز جنوبی فصلنامه پوهشی راهبردی سیاست، سال سوم، بهار، شماره 12

-فیروز آبادی، جلال دهقان، (1395)، سیاست خارجی جمهوری اسلامی یران، سمت، تهران

-قوام، سید عبدالعلی، (1390)، روابط بین الملل، نظریه ها و رویکردها، مت، تهران

-کوزهگرکالجی، ولی (1393) مجموعه امنیتی منطقه ای قفقاز جنوبی، تهران، پژوشکده مطالعات راهبردی

-کوزه گر کالجی، ولی (1393) تحولات سیاسی جمهوری اسلامی، آشیان، تهران

-کوزه گر کالجی،ولی (1400)،تأملیبرچالشهاوابهاماتحقوقیواجرایبندنهمموافقتنامهآتشبسقرهباغ. (www.irdiplomacy.ir) کد 20025850،تاریخدسترسی 20/9/1401

-گریفیتس، مارتین، (1388) ترجمه، علیرضا طیب، دانشنامه روابط بین الملل و سیاست جهان، ،تهران.

-متقی، ابراهیم (1389)، ژئولیتیک تعادل و موازنه نرم، مطالعه موردی خاورمیانه در بین سالهای 2009- 2001، فصلنامه ژئوپلیتیک، سال چهارم شماره اول.

-محمد واغلی، رضا، رستمی، امیر حسین(1397) تهدیدات امنیتی روسیه و ارمنستان در قفقاز جنوبی، نشریه سیاست دفاع، تاریخ دسترسی 8/8/1401

-مشیرزاده، حمیرا (1393)، تحول در نظریه های روابط بین الملل، سمت، قوام، سید عبدالعلی، (1388)، اصول سیاست خارجی و سیاست بین المللی، سمت، تهران

-مورگان، پاتریک (1381) «مجموعه های امنیتی منطقه ای و نظم های منطقه ای» ترجمه سید جال دهقان فیروز آبادی، تهران، پژوهشکده مطالعات راه بردی

-میرفخرایی، سید حسن (1395) روسیه و ناتو، انتشارات پژوهشده مطلاعات راهبردی، چاپ دوم، تهران

-وثوقی، سعید (1388) تهدیدات امنیتی جمهوری اسلامی ایران در منطقه قفقاز جنوبی، فصلنامه مطالعات سیاسی و بین المللی، شماره اول.

Asgharisani, H. , Shafaee, S. M., & Borazjani, M. (2022). The xinxing situation and china-TurkyRelatons. Iranian Research Letter of international Polities, 11(1).

Asia (2010). Markng Time at the Fringes, Tibet and xinjiang. The Economist. 396, 40 Diaspora.gov.am. Արցախյան 2-րդ պատերազմի հակիրճ նկարագիր:

Fallahi, E., & Shafiee, N. (2020). Assesment o china’s strategy in the south Caucasus, Journal of central Eurasia studies, 3 (2).

Glaser, E. (1995). realists as optimists cooperation as self. Help , international security, vol. 119. No 3.

Hosseini, A. (2009). Xinjinay china crisis. Ganjneh. (29) 1-10 in Persian. Ismailzade, F. (2006). TURKEY-AZERBAIJAN THE HONEYMOON IS OVER. TURKISH POLICY.

Kempe, F. (2006). thinking Global: Russias Power play Has High Stakes.

Kiyshney, J. (2010). the tygedg of offensive yealism: classiealyealism and the rise of china, enyopeanjioynal of inteynationalyelatl.

Marykarov, A-G, Naye, k. (2016). The Main dimertions and issues of Armenia foreign seeurity policy.

Mayketos, T. N. (2009) turkey in the security Melting pot, china and Eurasia forum qualterly, pp 104

Walt, S. M. (1985). Aliance. Foymation the Balance of world power interynatational seoyity, vol 9. N04 www.Hetq.am. ինչպես է իսրայելը զինոմ ադրբեջանին.

www.irdiplomacy.ir/2007413 www.khabaronline.ir/ 1571359, 1400/8/18 www.ulduztourism.com

مصاحبه دکتر رضا صولت ،کارشناس ارشد مسائل ترکیه ، کوریدور زنگه زور. Zaman, S. (2015). theconcept of border in terns of political Geograpy and the Border between turkey and Nakhicivan. Internatinal journal of Academic Researeh in Business and social sciences. Заявление Президента Азербайджанской Республики, Премьер-министра РеспубликиАрмения и ПрезидентаРоссийскойФедерации Արգիշտի,Գեղերվան(1976)ՀայաստանիՍովետականՀանրագիտարան,հատոր 2,Երեւան