منطق و جهان‌نگرش سیاست خارجی دولت روحانی
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی تحقیقات سیاسی و بین المللی
محمد محمودی کیا
1
(
عضو هیئت علمی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی
)
کلید واژه: چندجانبه‌گرایی, دولت یازدهم, تعامل‌گرایی, واژه‌های کلیدی: سیاست خارجی, ضد هژمونیک‌گرایی,
چکیده مقاله :
چکیده با پیروزی حسن روحانی در یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران و ظهور جریان موسوم به اعتدال‌گرایی، شاهد بروز گونه متفاوتی از کنش در عرصه سیاست داخلی و سیاست خارجی کشور هستیم. در همین راستا، تعامل‌گرایی، چندجانبه‌گرایی، خروج از انزوا و شکست حصر بین‌المللی ناشی از تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد؛ از جمله مهم‌ترین جهت‌گیری‌ها و اولویت‌های سیاست خارجی دولت یازدهم عنوان شد. این رویکرد، در ماه‌های نخست روی کار آمدن دولت یازدهم، به دستیابی به توافق موسوم به برجام منجر شد که به نظر می‌رسد این سند و توافق بین‌المللی موجب گشایش در روابط خارجی کشور و نیز دستیابی به الگوی موفقی از همکاری جمعی برای حل مسائل حاد سیاست بین‌المللی شده است. ازاین‌رو، این پژوهش چنین استدلال می‌کند که منطق اقدام در عرصه سیاست خارجی دولت یازدهم تا حد بسیاری متأثر از راهبرد چندجانبه‌گرایی است و این‌که منطق یادشده در چارچوب یک جهان‌نگرش خاص و ملهم از بن‌نگرش‌های دینی و ارزشی محیط سیاسی داخلی، بر اساس ویژگی ضد هژمونیک‌گرایی انتظام یافته است. لذا، بر اساس این تحقیق، سیاست خارجی دولت یازدهم را می‌توان در چارچوب نوعی سیاست خارجی چندجانبه‌گرای ضد هژمونیک تحلیل و بررسی کرد.
Abstract: With the victory of Hassan Rouhani in Iran’s presidential elections and coming into power the so called moderate movement thinking one can observe a different kind of policies in both domestic and foreign policy fields. In the new policies of Rouhani government, one can notice multilateralism, interaction with international community and breaking isolation caused by the United Nations Security Council resolutions. This approach led to a prolong negotiations with 5+1 countries and the conclusion of Joint Comprehensive Program of Action (JCPA) which seemed to open up Iran’s relations with many countries. Besides it seemed that the above agreement could be a good model for solving other issues related to the differences of Iran and the West. The present article argues that the logic behind the policies of Rouhani government is largely influenced by multilateralism. The components of this line of thinking are derived from a particular world view inspired by religious values existing in Iran domestic context and an anti-hegemonic belief of Iran in international scene. The finding of the study shows that the principle and belief of Rouhani government is a foreign policy based on a kind of “anti-hegemonic multilateralism”.
_||_
