نقش اصلاح کننده‌های ضدتنش پلیمری، معدنی و بیولوژیک بر عملکرد و حفظ قدرت جوانه‌زنی گیاه دارویی نازبو (Ocimum basilicum L. var. keshkeny levelu)

محورهای موضوعی : تکنولوژی بذر

محمد شاهین دانشمندی ¹ (مربی، گروه گیاهان دارویی، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه تربت حیدریه، تربت حیدریه، ایران)
محمد خراشی زاده ² (استادیار، گروه آمار، دانشکده علوم ریاضی و آمار، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/10/10 تاریخ پذیرش : 1396/10/10 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: کود دامی, سوپرجاذب, زئولایت, فاکتور تورم بذر,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی تأثیر سه اصلاح کننده طبیعی خاک در شرایط تنش آبی بر عملکرد و حفظ قدرت جوانه‌زنی گیاه دارویی نازبو سه مطالعه جداگانه به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با پنج تکرار اجرا شد. در هر سه آزمایش سطوح تنش کم آبی شامل100، 75 و 50 درصد ظرفیت زراعی به عنوان فاکتور اول طرح اعمال گردید. فاکتور دوم آزمایش‌ها شامل سطوح چهارگانه سوپر جاذب پلیمری (صفر، 75، 125 و 225 کیلوگرم در هکتار)، سطوح زئولایت معدنی (صفر، 6، 12 و 18 تن در هکتار) و آزمایش سوم نیز چهار سطح کود دامی(صفر، 20، 40 و 60 تن در هکتار) تعیین شد. نتایج بدست آمده نشان داد بیشترین عملکرد بذر، وزن هزار دانه و فاکتور تورم در تیمار کود دامی بدست آمد (به ترتیب 36/4 گرم در بوته، 650/1 گرم و 83/19 میلی لیتر). شرایط تنش آبی باعث کاهش جوانه‌زنی پس از گذشت یکسال از برداشت بذر نازبو شد. بیشترین و کمترین درصد جوانه‌زنی نوبت دوم در تیمار کوددامی 40 تن و شاهد بدست آمد (به ترتیب 5/84 درصد و 67 درصد). نتایج حاصل از آزمایش نشان داد در بین سه ماده استفاده شده، تیمار کوددامی 40 تن بهترین نتایج را در جهت تولید و حفظ قدرت جوانه‌زنی بذر نازبو دارد، از این رو، استنباط می‎‌شود این ماده بیولوژیک و زیست تجزیه پذیر قادر است با کنترل روابط آبی بین خاک و گیاه، شدت تنش کم آبی را در شرایط تولید و انبارمانی بذر گیاه دارویی نازبو را کاهش دهد.