اثر پیش‌تیمار بذر با اکسین بر شاخص‌های جوانه زنی، رشدی و رنگیزه گیاهچه تربچه (Raphanus sativus) تحت تنش شوری

محورهای موضوعی : فیزیولوژی و متابولیسم بذر

سید اسماعیل موسوی ¹ (دانشگاه شاهد)
حشمت امیدی ² (دانشگاه شاهد)
سید علی لطیفی ³ (دانشگاه شاهد)

تاریخ دریافت : 1399/05/17 تاریخ پذیرش : 1399/08/28 تاریخ انتشار : 1399/12/01

کلید واژه: سرعت جوانه‌زنی, کلروفیل, کاروتنوئید, طول گیاهچه, سدیم‌کلرید,

چکیده مقاله :

به منظور ارزیابی اثر پیش‌تیمار بذر با اکسین بر شاخص‌های جوانه‌زنی و رشدی گیاهچه تربچه‌ تحت تنش شوری، آزمایشی در سال 97 به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در دانشگاه شاهد اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل چهار سطح اکسین (صفر (شاهد)، 2/0، 4/0 و 6/0 میلی‌گرم در لیتر) و چهار سطح شوری (صفر، 40، 80 و 120 میلی‌مولار کلسیم‌کلرید) بودند. در این آزمایش شاخص‌های جوانه‌زنی و رشدی مورد ارزیابی قرار گرفت و نتایج نشان داد اثر متقابل اکسین و شوری بر همه شاخص‌ها به‌جز کلروفیل a معنی‌دار بود. کمترین مقدار مربوط به شاخص میانگین مدت زمان جوانه‌زنی (59/1 روز) در بالاترین سطح شوری تیمار اکسین 6/0 حاصل شد که نسبت به شاهد 32 درصد کاهش نشان داد. بالاترین سرعت جوانه‌زنی (75/0) در تیمار اکسین 6/0 و شوری 40 میلی-مولار به‌دست آمد که نسبت به شاهد 70 درصد افزایش نشان داد. ریشه در این گیاه، تحت تنش شوری، رشد بیشتری را نسبت به ساقه‌چه نشان داد که نشان می‌دهد حساسیت ساقه نسبت به ریشه بیشتر بوده است. بیشترین میانگین کاروتنوئید (73/19) در اکسین 4/0 و شوری صفرحاصل شد که نسبت به شاهد 123 درصد افزایش نشان داد. به‌طور کلی در این آزمایش شوری باعث کاهش شاخص‌های مورد مطالعه گردید اما استفاده از اکسین به‌ویژه غلظت 6/0 میلی-گرم در لیتر توانست شاخص‌های جوانه‌زنی و غلظت 4/0 رنگیزه‌های گیاهی را بهبود دهد.

منابع و مأخذ:

References
Afzal, I., Ahmad, N., Basra, S.M.A., Ahmad, R. and Iqbal, A. 2002. Effect of different seed 
vigor enhancement techniques on hybrid maize (Zea mays L.). Pakistan Journal of 
Agriculture Science. 39: 109-112.
Allahdadi, A. and Armand Pisheh, A. 2003. Crop Physiology. Avaye Noor Press. 327 p. [In 
Persian]
Ashraf, M. and Foolad, M.R. 2005. Four pre-sowing seed treatment an approach to improve 
germination, growth and crop yield under saline and none saline condition. Advances in 
Agronomy. 88: 223-271.
Arnon, A.N. 1967. Method of extraction of chlorophyll in the plants. Agronomy Journal, 23: 
112-121.
Bandani, M. and Abdolzadeh, A. 2006. The effect of silicone nutrition on tolerance to salinity 
of Puccinellia distans. Agricultural Sciences and Natural Resources, 14(1): 337-348. [In 
persian]
Bybordi, A. and Tabatabaei, J. 2009. Effect of salinity stress on germination and seedling 
properties in canola cultivars (Brassica napus L.). Notulae Botanicae Horti Agrobotanic 
Cluj-Napoca, 37(2): 71-76.
Cha-Um, S. and Kirdmanee, C. 2009. Effect of salt stress on prolin accumulation, 
photosynthetic ability and growth characters in two maize cultivars. Pakistan Journal of 
Botany, 41(1): 87-98.
Cleland, R.E. 1995. Auxin and cell elongation. In plant hormones and their role in plant growth 
and development, 2nd ed. Kluwer, Dordrecht, Netherlands, pp. 214-227.
De, R. and Kar, R.K. 1995. Seed germination and seedling growth of mung been (Vigna 
radiate) under water stress induced by PEG-6000. Seed Science and Technology, 23(4): 
301-308.
El-Tayeb, M.A. 2005. Response of barley grain to the interactive effect of salinity and Salicylic 
acid. Plant Growth Regulation, 45: 215-225.
Ellis, R.H. and Roberts, E.H. 1981. The quantification of ageing and survival in orthodox 
seeds. Seed Science and Technology, 9: 373-409.
Ehteshamnia, A. 2006. Effect of salinity on seedling growth indices of 10 medical plants. 3th
Medicinal Plant Sympsium. Shahid Beheshti University. (In Persian).
FAO. 2005. Land degradation in south Asia, its severity, cause and effects upon the people. 
World Soil Resources Reports. No. 78.
Guan, L.Q.M. and Scandalios, J.G. 2002. Catalase gene expression in response to auxinmediated developmental signals. Physiologia Plantarum, 114(2): 288-295.
Harris, D. 2001. Development and testing on farm seed priming. Advances in Agronomy. 90: 
129-178.
Hentrich, M., Bottcher, C., Duchting, P., Cheng, Y., Zhao, Y., Berkowitz, O. and
Pollmann, S. 2013. The jasmonic acid signaling pathway is linked to auxin homeostasis 
through the modulation of YUCCA8 and YUCCA9 gene expression. The Plant Journal, 
74(4): 626-637.
Hosseini, A. and Koocheki, A. 2007. Effect of different seed priming on germination 
percentage and rate of sugar beet. Iranian Journal of Field Crops and Research, 1: 69-76. (In 
Persian).
اثر پیش تیمار بذر با اکسین بر شاخصهای جوانهزنی، رشدی و رنگیزه....
9
Jafarzadeh. A.A. and Aliasgharzad, N. 2007. Salinity and salt composition effect on seed 
germination and root length of four sugarbeet cultivars. Proceedings of "Bioclimatology and 
Natural Hazerds" International Scientific Conference, 17-20 September, 2007, Polana and 
Detvou, Slovakia.
Jamil, M., Rehman, S.H. and Rha, E.S. 2007. Salinity effect on plant growth, PSII 
photochemistry and chlorophyll content in sugar beet (Beta Vulgaris L.) and cabbage 
(Brassica Oleracea Capitata L.). Pakistan Journal of Botany, 39: 753-760.
Kabiri, R., Farahbakhsh, H.F. and Nasibi, F. 2012. Effect of drought stress and its interaction 
with salicylic acid on black cumin (Nigella sativa) germination and seedling growth. World 
Applied Sciences Journal, 18: 520-527.
Makkizadeh Tafti, M., Farhoudi, R., Naghdibadi, H. and Mehdizad, A. 2006. Determine 
the best treatment to increase germination of medicinal plants of madder (Rubbia tinctorum
L), Purple coneflower (Echinacea angustifolia), myrtle (Myrtus commuis). Iranian Medicinal 
and Aromatic Plants Research, 22 (2): 105-116. (In Persian).
Maku, J.O., Gbadamosi, A.E. and Oke, S.A. 2014. Effect of some growth hormones on seed 
germination and seedling growth of Tetrapleura tetraptera. International Journal of Plant 
Research, 4 (1): 36-42.
Mehrinfar, F., Nematzadeh, G., Pirdashti, H.A. and Mobser, H.R. 2014. Effect of salinity 
on Ion content, plant pigments, soluble sugar and starch of Aeluropus littoralis. New 
Discovery of Agriculture, 3(4): 252-261.
Pagter, M., Bragato, C. and Brix, H. 2005. Tolerance and physiological responses of 
Phragmites australis to water deficit. Aquatic Botany, 81(4): 285-299.
Patade, V.Y., Bhargava, S. and Suprasanna, P. 2009. Halo-priming imparts tolerance to salt 
and PEG induced drought stress in Sugarcane. Agriculture, Ecosystems and Environment, 
134(1): 24-28.
Pirasteh Anousheh, H. and Emam, Y. 2019. The role of plant growth regulators in enhancing 
crop yield under saline conditions: from theory to practice. Journal of Agricultural Sciences, 
21(3): 188-209. (In Persian)
Rauf, M., Munir, M., Hassan, M., Ahmad, M. and Afzal, M. 2007. Performance of wheat 
genotypes under osmotic stress at germination and early seedling growth stage. African 
Journal of Biotechnology, 6: 971-975.
Scott, S.J., James, R.A. and Williams, W.A. 1984. Review of data analysis methods for seed 
germination. Crop Science, 24(6): 1192-1199.
Sing, V. 1990. Influence of indole acetic acid (IAA) and indole butyric acid (IBA) on seed 
germination of spruce. The Indian Forester, 116(6): 450-455.
Sneider, L.C., Gavvasi, M.A., Campos, M.L., D-Amico-Damiao, V. and Garvalho, R.F. 
2015. Effect of hormonal priming on seed germination of pigeon pea under cadmium stress. 
Anais da Academia Brasileria de Ciencias, 87(3): 1847-1852.
Talei, D., Sharifi, R. and Pirsalehi, S.M. 2018. Study of morphophysiological reactions of 
portulaca oleracea to methyl jasmonate under salinity stress. Journal of Agricultural Crops 
Production, 20(3): 667-678. (In Persian)
Tobe, K. and Omasa, K. 2004. Effects of five different salts on seed germination and seedling 
growth of Haloxylon ammodendron. Seed Science Research, 14: 345-353. 
Viera Santos, C. 2004. Regulation of anti-oxidant activities in some melon (Cucumis melo L.) 
varieties and cultivar under salt stress. Journal of Horticulture Science and Biotechnology, 
81(4): 627-630.