تعیین درجه حرارت های کاردینال جوانه زنی گیاه دارویی مینای بیرجندی" مستار" Sclorhachis leptoclada Rech.f. و مطالعه فنولوژی آن در رویشگاه طبیعی

محورهای موضوعی : گیاهان دارویی

ملیحه محمودی ¹ (دانشجوی دکتری گروه کشاورزی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران)
محمد جواد ثقه الاسلامی ² (دانشیار مرکز تحقیقات کشاورزی، گیاهان دارویی و علوم دامی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران)
سید غلامرضا موسوی ³ (دانشیار مرکز تحقیقات کشاورزی، گیاهان دارویی و علوم دامی، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران)
مژگان ثابت تیموری ⁴ (عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی، خراسان رضوی، مشهد، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/02/10 تاریخ پذیرش : 1399/06/20 تاریخ انتشار : 1399/09/01

کلید واژه: فنولوژی, جوانه‌زنی, دمای کاردینال, اهلی‌سازی, مستار,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی ویژگی‌های فنولوژیک گیاه دارویی مینای بیرجندی یا مستار ( Sclerorhachis leptoclada Rech.f) در رویشگاه طبیعی و تعیین دماهای کاردینال جوانه‌زنی آن، مطالعه‌ا‌ی در سال 97-1396 در یکی از رویشگاه‌های طبیعی این گیاه در استان خراسان جنوبی واقع در منطقه حفاظت شده آرک و آزمایشگاه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاداسلامی واحد بیرجند انجام گردید. برای محاسبه درجه حرارت‌های کاردینال جوانه‌زنی، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی با 7 تیمار مشتمل بر دماهای 2، 5، 10، 15، 20، 25، 30 درجه سانتی‌گراد با 4 تکرار به اجرا درآمد. صفات مورد اندازه‌گیری در این بخش شامل درصد، سرعت و میانگین جوانه‌زنی، طول و وزن تر ریشه چه و ساقه چه و وزن خشک گیاهچه بود. مطالعه فنولوژیکی گیاه نیز روی 10 بوته علامت گذاری شده در منطقه مذکور صورت پذیرفت. نتایج بررسی اکولوژیک نشان داد که رویشگاه مورد مطالعه به صورت کوهستانی و صخره‌ای با خاک شنی لومی و دارای اسیدیته 18/8 و میانگین بارش سالانه 150 تا 200 میلیمتر بود. بررسی مراحل فنولوژیک گیاه مستار نیز نشان داد که این گیاه برای طی مراحل رشدی خود به 138 روز و 6/1393درجه روز رشد نیاز دارد. با توجه به نتایج بدست آمده از تجزیه رگرسیونی داده‌های جوانه زنی بذر، دماهای حداقل، بهینه و حداکثر جوانه‌زنی مستار به ترتیب 5، 10 و 30 درجه سانتی‌گراد تعیین شد.

منابع و مأخذ:

References
Adam, N.R., Diering, D.A., Coffelt, T.A. and Wintermeyer, M.J. 2007. Cardinal 
temperatures for germination early growth of two Lesquerella species. Industrial Crops and 
Products. 25: 24-33.
Alipoor, Z. and Mahmodi, S. 2015. Effect of different temperature on germination properties 
of fennel (Foeniculum vulgare Mill.), cannabis (Cannabis sativa L.) and sesame (Sesamus 
indicum L.). Iranian Journal of Seed Research. 2(1): 37-51.
Albayrak, S. 2013. The volatile compounds and bioactivity of Achillea sieheana Stapf. 
(Asteraceae). Iranian Journal of Pharmaceutical Research. 12 (1): 37.
Alvarado, V. and Bradford, K.J. 2002. A hydrothermal time model explains the cardinal 
temperatures for seed germination. Plant and Cell Environment. 25: 1061-1069.
Azimzadeh, M. 2009. Genetic assessment of Iranian Bunium persicum Boiss using ITS. 
Tehran: University of Tehran; p: 81. (In Persian)
Balandari, A., Rezvani Moghaddam, P. and Nassiri Mahallati, M. 2011. Cardinal 
temperatures for seed germination of Cichorium pumilum Jacq. Second Congress of Seed 
Science and Technology, Mashhad, Iran.
Bannayan, M., Nadjafi, F., Rastgoo, M. and Tabrizi, L. 2006. Germination properties of 
some wild medicinal plants from Iran. Journal of Seed Technology. 28: 80-86.
Baskin, C.C. and Baskin, J.M. 2004. A classification system for seed dormancy. Seed Science
Research. 14: 1-16.
Bannayan, M., Nadjafi, F., Rastgoo, M. and Tabrizi, L. 2006. Germination properties of 
some wild medicinal plants from Iran. Journal of Seed Technology. 28: 80-86.
Bradford, K.J. and Still, D.W. 2002. Applications of hydro time analysis in seed testing. Seed 
Technology Journal. 26: 74-85.
Bradford, K.J. 2002. Application of hydrothermal time to quantifying and modeling seed 
germination and dormancy. Weed Science. 50: 248-260.
Copeland, L.O. and McDonald, M.B. 1995. Principles of Seed Science and Technology.
Pub.Chapman and Hall. USA, 112p.
Evers, G.W. 1991. Germination response of subterranean, berseem and rose clovers to 
alternating temperatures. Agronomy Journal. 83: 1000-1004.
Ghahreman, A., Heydari, J., Attar F. and Hamzeh'ee B. 2006. A Floristic Study of the 
Southwestern Slopes of Binaloud Elevations (Iran: Khorassan Province). Rostaniha. 32(1): p. 
1-12.
Ghasemi, A., Hamidi, H., Arves, J. and Masomi, A. 2014. Effect of salinity and temperature 
on germination of hyssop. Journals of Crops Improvement. 15(3): 155-169. 
Hardegree, S. 2006. Predicting germination response to temperature. I. Cardinal temperature 
models and subpopulation-specific regression. Annuls of Botany. 97: 1115-1125.
Jami Al-Ahmadi, M. and Kafi, M. 2007. Cardinal temperatures for germination of Kochia 
scoparia (L). Journal of Arid Environment. 68: 308-314.
Javadzadeh, M., Rezvani Moghaddam, P., BanayanAval, M. and Asili, J. 2018. Assessment 
of required growing degree days for phenological stages of Roselle (Hibiscus sabdariffa L.) 
based on BBCH Scale in different cropping systems. Journal of Agronomy. 10(2): 368-385.
Kamkar, B., Zolfagharnejad, H. and Khalili, N. 2015. Quantifying of germination rate 
response to temperature of three sunflower varieties using nonlinear regression models. 
Journal of Plant Production Research. 22: 119-136.
Keller, M. and Kollmann, J. 1999. Effects of seed provenance on germination of herbs for 
agricultural compensation sites. Agricultural Ecosystem and Environment. 72: 87–99.
Khaliliaqdam, N. and Jalilian, J. 2015. Estimation of germination cardinal temperatures in 
cold and tropical Vetch. Iranian Journal of Seed Science and Research. 2(1):37-43.
Khoshhal, J., Rahimi, D. and Majd, M. 2014. Analyzing the phonological growth stages and 
required temperature rate of Gole Mohammadi. Geography and Environmental Planning 
Journal. 52(4): 43-50.
نشریه تحقیقات بذر، سال دهم، شماره 2 ،تابستان 1399 /صفحات : 12 -1
 11
Kulkarni, M.G., Street, R.A. and Staden, J.V. 2007. Germination and seedling growth
requirements for propagation of Diosscorea dregeana (Kunth) Dur. and Schinz, a tuberous
medicinal plant. South African Journal of Botany. 44: 646-649.
McMaster, G. and Wilhelm, W.W. 1997. Growing degree-days: one equation, two 
interpretations. Agricultural and Forest Meteorology. 87(4): 291-300.
Mirhaji, T., Sanadgol, A.A., Ghasemi, M.H. and Nouri, S. 2010. Application of growth 
degree-days in determining phenological stages of four grass species in Homand Absard 
Research Station. Iranian Journal of Range and Desert Research. 17(3): 362-376.
Mozaffarian V. 2008. Flora of Iran, Compositae, Anthemideae and Echinopeae, Reasearch 
Institute of Forests and Rangelands. Tehran, Iran.
Noedoost, F., Dehdari, S., Razmjoei, D., Ahmadpour, R. and Shoukat, P. 2018. Autecology 
of Ferula stenocarpa Boiss. & Hausskn. in Khuzestan Province, Iran. Nova Biologica 
Reperta. 4(4): 337-352.
Nosrati, F., Fakhri, B., Solouki, M., Mahdi Nezhad, N. and Valizadeh, M. 2018. Autecology 
of Astragalus fasciculifolius Boiss. in some natural habitats of south Sistan and Baluchestan 
province. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants. 34(4): 662-671.
Panwar, P. and Bhardwaj, S.D. 2005. Handbook of practical forestry. Agrobios (INDIA).
616p.
Phartyal, S.S., Thapial, R.C., Nayal, J.S., Rawat, M.M.S. and Joshi, G. 2003. The influence 
of temperatures on seed germination rate in Himalaya elm (Ulmus wallichiana). Seed 
Science Technology. 31: 83-93.
Rawal, D.S., Kasel, S., Keatley, M.R. and Nitschke, C.R. 2015. Climatic and photoperiodic 
effects on flowering phenology of selected eucalyptus from south eastern Australia. 
Agricultural and Forest Meteorology. 214-215: 231-242.
Rechinger KH. 1986. Sclerorhachis leptoclada (Asteraceae-Anthemideae), a new species from 
southern Khorasan. Plant Systematics and Evolution. 138: 297-299.
Salimi, H. and Gorbanli, M. 2001. Investigation Oat seed germination in different conditions 
and effect of some operative factors on seed dormancy breaking. Rostaniha. 2: 41-55. 
Tabrizi, L., Koocheki, A., Nassiri Mahallati, M. and Rezvani Moghaddam P. 2008.
Germination behavior of cultivated and natural stands seeds from of Khorasan Thyme 
(Thymus transcaspicus Klokov) with application of regression models. Iranian Journal of
Field Crops Research. 5: 249-257.
Tabrizi, L., Nasiri Mahallati, M. and Kochaki, A. 2004. Investigation on the cardinal 
temperature for germination of Plantago ovata and Plantago psyllium. Iranian Journal of
Field Crop Research. 2: 143-151. 
Tahmasebi, A., Andi, S.A., Ahmadi, M.R. and Alavi, B.G. 2012. Inhibitory effect of essential 
oils of Sclerorhachis platyrachis and Sclerorhachis leptoclada on phytopathogenic fungi. 
International Journal of Agricultural Science. 2(1): 48-53.
Valizadeh, M., Bagheri, A., Valizadeh, J., Mirjalili, M.H. and Moshtaghi, N 2015.
Autecology of Withania coagulans (Stocks) Dunal. in Sistan and Baluchestan province. 
Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research. 31(1): 127-137.
Zarezadeh, A., Madah Arefi, H., Sharifi Ashoorabadi, E., Mirhosseini, A. and Arabzadeh, 
M.R. 2015. Phenology and compatibility of different Thymus species under agricultural 
conditions. Iranian Journal of Medicinal and Aromatic Plants Research. 31(3): 539-553.
Zeinali, E., Soltani, A., Galeshi, S. and Sadati, S.J. 2010. Cardinal temperatures, response to 
temperature and range of thermal tolerance for seed g