بـررسی سیر تطور تاریخی "انشقاق قمر" در تفاسیر

محورهای موضوعی : دیگر موضوعات

طاهره عبدالحسینی حسین آبادی ¹ (دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، آزاد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.)
سوسن آل رسول ² (عضو هیئت علمی گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج)
محمد حسین توانایی ³ (دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج)

تاریخ دریافت : 1400/09/14 تاریخ پذیرش : 1400/11/28 تاریخ انتشار : 1400/12/01

کلید واژه: ", تفاسیر قرآن", انشقاق قمر", معجزه", قیامت",

چکیده مقاله :

یکی از مناقشه برانگیزترین آراء در بین مفسرین قرآن، درباره تفسیر آیات ابتدایی سوره قمر و استناد آن به وقوع شق‌القمر در زمان حیات رسول‌اکرم(ص) یا یکی از علائم قیامت می‌باشد. از آنجایی که یکی از راه‌های پردازش متون، توجه به سیر تاریخی و فراوانی آن‌ها در منابع اسلامی است مقاله حاضر به تحلیل ریشه‌ها و روند تاریخی ورود و رشد این نظریه‌ها می‌پردازد. اطلاعات این تحقیق از منابع مکتوب روایی و تفسیری، جمع‌آوری و سپس با روش توصیفی– تاریخی تحلیل شده است. بر اساس مطالعات انجام‌ شده از عصر صحابه و تابعین تا قرن پانزدهم نتایج نشان می‌دهد نظریه انشقاق‌قمر در آینده تا اواسط قرن چهارم در کتاب‌های تفسیری وجود نداشته است. روایات مورد استناد این دسته همه با فاصله زیاد از عصر نزول بوده، چنانچه فریقین در صحت سندی آن‌ها تشکیک کرده‌اند. سایر دلایل مطرح شده توسط این دسته نیز متناسب با ورود اندیشه‌های تازه در جامعه به مرور رشد کرده تا بدان‌جا که در عصر حاضر استبعاد وقوع این معجزه با علم روز بیشتر مورد توجه بوده است. البته در مقابل این تفسیر، اکثریت مفسرین قائل به صحت و گاه تواتر در احادیث دال بر وقوع شق‌القمر به‌عنوان معجزه رسول‌اکرم(ص) شده و به تناسب زمانه به مقابله اجمالی یا تفصیلی با ادله مخالفین پرداخته‌اند.

چکیده انگلیسی:

One of the differences in opinions between the commentators of the Qur'an is the splitting of the moon during the lifetime of the Holy Prophet. One of the ways of processing texts is to pay attention to the historical course and their frequency in Islamic sources. The present article analyzes the historical trend of the development of these theories. The research information was analyzed from written sources of narrative and interpretive, summarized and then by descriptive-historical method. Studies from the time of the Companions to the fifteenth century show that the theory of 'split in the future' did not exist in commentary books until the middle of the fourth century, and the narrations cited by this group were all far from the age of revelation, if the sects doubted their validity. The reasons for the introduction of new ideas in society have grown over time to the point that in the present era, the unlikely occurrence of this miracle has received more attention with modern science. Contrary to this interpretation, the majority of commentators believe in the accuracy and sometimes frequency of the hadiths indicating the occurrence of the splitting of the moon as a miracle of the Holy Prophet and, depending on the time, deal briefly or in detail with the arguments of the opponents