Influence of Western Culture on House Architecture from Jalal Al-e Ahmad Viewpoint: A Focus on Pahlavi-Era Houses in Urmia

Subject Areas :

sahar karimzadeh ¹ , Mohammadreza Pakdel Fard ^{2 *} , Babak Motiei ³ , Rasoul Darskhan ⁴

1 - Ph.D. Student in Architecture, International Aras Branch , Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
2 - Associate professor, Department of Architecture,Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.
3 - Assistant professor, Department of Architecture, Islamic Azad University, Urmia, Iran.
4 - Assistant professor, Department of Urban Planning,Tabriz Branch, Islamic Azad University, Tabriz, Iran.

Received: 2025-02-14 Accepted : 2025-04-03 Published : 2025-07-01

Keywords: Western Culture, Pahlavi-era Architecture, House Architecture, Urmia, Jalal Al-e- Ahmad ,

Abstract :

The residential architecture of the Pahlavi era in Iran witnessed significant changes due to modernization policies and the influence of Western culture. Examining the influence of Western culture on the architecture of houses during this period, particularly Urmia, can contribute to a better understanding of the consequences of these changes. This research intends to investigate the influence of Western culture on the Pahlavi-era house architecture in Urmia, based on Jalal Al-e-Ahmad's viewpoint. This research follows a descriptive-analytical method, utilizing data collected by field observation, analyzing historical documents, and interviewing with both residents and experts. The study utilized purposive samples, focusing on 24 Pahlavi-era houses that demonstrate the architectural transformation influenced by Western culture. The results of the research During this period, the removal of social elements such as courtyards, the use of non-native materials, and the imitation of imported forms led to fundamental changes in architectural structures. These changes not only weakened the identity of Iranian architecture but also resulted in the standardization of designs and a decline in creativity in building construction. Moreover, the incompatibility of some buildings with the regional climate and an excessive focus on appearance reflect the expansion of consumerist architecture and a diminished emphasis on traditional and local principles. Overall, these transformations led to a weakening of the connection between architecture and Iran’s indigenous culture.

References:

آبراهاميان، يرواند. (1399). ايران بين دو انقلاب. ترجمة احمد گل محمدي. محمد ابراهيم فتاحي. تهران: انتشارات ني.
بازایی، محمد، قاسمی سیچانی، مریم، شجاعی، علیرضا و مداحی، سید مهدی. (1400). بررسی تغییرات سبک زندگی و تأثیرات آن بر کالبد معماری و پیکره بندی فضایی خانه های بومی (مطالعه موردی: خانه های بومی دوره قاجار و پهلوی شیراز). فصلنامه جغرافیا (برنامه ریزی منطقه ای), 11(42), 45-71.‎
بانی مسعود. (1400). معماری معاصر ایران از سال1304تا کنون.تهران:نشرکتابکده کسری.
برولین, برنت و فرزانیار, حمیدرضا . (1370). شکست معماری مدرن. صفه،1(1)،35-30.
پور‌اعتصامی، زهره. (1399). مقدمه‌ای بر تحلیل تأثیر نفوذ فرهنگی غرب بر معماری مسکونی معاصر ایران در دوران قاجار و پهلوی. پژوهش در هنر و علوم انسانی، 5(26)، 62-51.‎
تقوی، سید محمدعلی، بائی، فاطمه. (1402). زمان و تطور اندیشگی؛ بازخوانی نحوه مواجهه رضا داوری اردکانی با غرب. جامعه شناسی سیاسی انقلاب اسلامی،1(4)،216-191.
تقي زاده، سيدحسن. (1339)، «دو خطابه»، خطابه اول، مجله يغما، سال ،13 شماره 9 و.10.
جلال ال احمد. (1400).غرب زدگی. تهران:انتشارات رواق.
جلال ال احمد. (1399).کارنامه سه ساله. تهران: انتشارات شانایا.
جلال ال احمد. (1371). نفرین زمین. تهران: انتشارات رواق.
چلبی، مسعود. (1386). جامعه شناسی نظم. تهران: نشر نی.
چالشگر، پگاه ، خاکپور، مژگان و اصغرزاده، علی. ( 1402). نگرش تحلیلی بر آرایه‌های معماری خانه‌های قاجار موردشناسی:خانۀ قاجاری فیض مهدوی شهرکرمانشاه هنر و تمدن شرق، 11(40)، 54-35.‎
حق جو، امیر، سلطان زاده، حسین، تهرانی، فرهاد و آیوازیان، سیمون. (1398). گرایش ها و رویکردهای نظری معماری بناهای دولتی و حکومتی دوره پهلوی اول و دوم. مطالعات هنر اسلامی،15(34 )، 170-154.
خرسند، مرتضی و سبک رو، دلارام. (1402). سطوح اثربخشی ساختار قدرت بر معماری دورۀ پهلوی اول. باغ نظر،20 (124)،92-83.
حیدری، حسین، الستی و احمد بلخاری قهی، حسن. (1402). تحلیل بوردیویی ارتباط فرهنگ با فضاهای شهری و معماری در سینمای اصغر فرهادی (مورد مطالعه: فیلم قهرمان). جامعه شناسی فرهنگ و هنر،5(4)، 30-17.
خلیلی, رضا . (1383). غرب‌زدگی و هویت؛ جلال آل‌احمد و پاسخ به پرسش عقب‌ماندگی. فصلنامه مطالعات ملی،5(20)،85-55.
دکاندار، محمد، رادفر، مجید و ملک پور، علی. (1401). تاثیر آراء ‌احمد فردید بر گفتمان غربزدگی و بازگشت به خویشتن. ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران،5 (10)،950-963.
داوری، رضا .(1401). درباره غرب. تهران: انتشارات هرمس.
راهی، حمید رضا، شیخ طاهری، محمد رضا. (1401). نگاهی به رابطه فرهنگ و جامعه در دوره پهلوی دوم. مطالعات سیاسی-اجتماعی تاریخ معاصر ایران، 1(4)،148-187.
شادمان، سید فخرالدین. (1389). تسخیر تمدن فرنگی. تهران: انتشارات قلم نو.
شایگان، داریوش. (1401). آسیا در برابر غرب. تهران: نشر فرزان روز.
شرف الدین, سیدحسین. (1400). بنیادهای هستی‌شناختی فرهنگ. فصلنامه علمی پژوهشی قبسات،26(101)، 136-107.
شمس، مجید و امینی، نصیره. (1388). ارزیابی شاخص فرهنگ ایرانی و تاثیر آن در توسعه گردشگری. نگرش های نو در جغرافیای انسانی (جعرافیای انسانی)، 1(4)، 81-93.
ضیا، محمدرضا و زارع، سحر. (1399). مروری بر چند تعریف از فرهنگ. رهیافت فرهنگ دینی، 3(11 و 12)،60-69.
عزیزی ‌مهر، خیام ، پیری، صدیقه. (1397). طبقه، فرهنگ و سبک زندگی (مورد مطالعه: فرهنگ و سبک زندگی «طبقه بالای» جامعه). مجله جامعه شناسی ایران ،19(3)، 136-163.
عسگری، علی، فدایی مهربانی وحید و فتحی، راضیه. (1401). سیر بالندگی و رشد فضای تهی در کالبدشناسی معماری خانه‌های تهران (اواخر دوران قاجار تا ابتدای دورۀ جمهوری اسلامی). هنر و تمدن شرق،10(38 )، 54-41.
فتحی راسخ، ناصر. (1387). خشت وشیشه هنرمعماری در آثار جلال‌احمد. تهران: انتشارات افق.
فرديد، احمد. (1401). ديدار فرهي و فتوحات آخرالزمان به كوشش مددپور، موسسه فرهنگي پژوهشي. تهران:نشر نظر.
فیروزفر آقایی، لیلا، موسوی، میرسعید، ولیزاده، نیما و شفیع زاده، اسدالله . (1403). بررسی میزان تجلی سنت و مدرنیته در خانه‌های تاریخی تبریز بر اساس دیدگاه معماران. مطالعات هنر اسلام،21 (53)، 442-470.
کابلی، احمدرضا. (1402). واکاوی عوامل فرهنگی وهویتی در شهرسازی و معماری دوره پهلوی (مطالعه موردی: شهر اهواز). اندیشه های نو در علوم جغرافیایی، 1(1), 1-20.
کاویان‌پور احمد. (1372). تاریخ ایران. تهران: انتشاراتآذر کهن.
کسرایی محمدسالار، اصغرپور ریتا. (1399). برساخته های گفتمان غرب زدگی؛ بافته های جلال آل احمد. جامعه پژوهی فرهنگی،11(1 ):61-93.
کواشی، فاطمه، خاتمی، احمد و طهماسبی، فرهاد. (1402). بررسی مسئلۀ «خود» و «دیگری» در آثار میرزا ملکم‌خان ناظم‌الدوله. تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)، 15(55), 73-99.‎
کیخایی، آیدین. (1399). غرب‌زدگی و اصالت .غرب شناسی بنیادی، 1(11)،227-211.
لطیفی، محمد، مهدوی‌نژاد، محمدجواد، یاناکونه، جولیانا و پیمنتا دو واله، کلارا. (1402). الگوی معماری اسلامی آینده با خوانش مبانی طراحی در مسکن بومی قاجار. مطالعات هنر اسلامی،18(42)، 342-372.‎
ماجدی، حمیدی، ابن الرضا، سیده سارا، حبیب، فرح. (2023). اصول و معیارهای تأثیر گذار بر هویت کالبدی معماری معاصر ایران (مطالعه موردی دوره ی پهلوی دوم). طراحی و برنامه ریزی در معماری و شهرسازی، 1(2), 32-45.‎
محبی گرمی، هومن، فرمهینی فراهانی، رضا و غیائی ،محمد مهدی. (1400). سیر تأثیرگذاری نمادها، نشانه ها در تبیین معنای معماری در خانه های تاریخی دوره قاجارنمونه موردی شهرهای اردبیل ، تبریز ، ارومیه. مطالعات هنر اسلامی،18(43 )، 529-517.
محمدمرادی، مونا، یوسف زمانی، مهرداد و فروتن، منوچهر. (1402). گونه‌شناسی کالبدی-فرهنگی خانه‌های سنندج در دورۀ پهلوی اول (نمونۀ موردی: خانه‌های احمدزاده، امیرآصفی و مصری). پژوهش های باستان شناسی ایران. 13(38)،342-376 .
مطهری، مرتضی. (1399). فلسفه تاریخ.تهران: انتشارات صدرا،ج.1
مظهری، محمدمهدی، ارمغان، مریم و البرزی، فریبا. (1402). بازتاب انتظارات فرهنگ برساختۀ شرق‌شناسی در بازنمایی معماری معاصر ایران. فصلنامه تحقیقات فرهنگی ایران، 16(1), 167-198.
مومنی، کوروش و مسعودی، زهره. (1395). رابطه فرهنگ و معماری (با بررسی موزه هنرهای معاصر تهران )، جلوه هنر، 1(8)،82-67. میرزا حسینی، مرتضی، سلطان زاده، حسین. (1397). تبیین الگوهای‌ نما در بناهای ساخته‌شده توسط معماران آلمانی در ایران (دوره‌ی پهلوی اول). مطالعات تاریخ فرهنگی، 10(38 )، 155-113.
نژادایران، محمد، حسام قاضی، روژان. (1401). غرب‌زدگی جلال آل‌احمد نقدی بر مدرنیسم سطحی و مدرنیزاسیون وابسته عصر پهلوی. فصلنامه علمی نظریه‌های اجتماعی متفکران مسلمان ،2 (12)،161-191.
نظافت، جلال، توحیدفام، محمد، بخشایشی اردستانی، احمد و امینی، علی اکبر. (1400). مولفه های غرب زدگی و بازگشت به هویت خویشتن در اندیشه جلال آل احمد. جستارهای سیاسی معاصر،12 (3)،232-207.
وبستر. هلنا. (1396). بوردیو برای معماران. ترجمه: احسان حنیف. تهران: نشر کتاب فکر نو.
وحدت،فرزین. (1382). رویاروی فکری ایران با مدرنیت. تهران: انتشارات ققنوس.
Dirsmith, R. (2015). Inside Hefner’s Pleasure-Domes: Designing Xanadu for an American Icon Architecture and Dreams in Hugh Hefner’s Empire With the Fabled Playboy Masion Grotto. Edited by Jim Wade and Suzanne Roe Dirsmith. 2nd ed. California: CreateSpace Independent Publishing Platform.
Sharr, A. (2012). Reading Architecture and Culture. New York: Taylor and Francis. Shepherd, Clive. 2016. The New Learning Architect. 2nd ed. Morrisville, North Carolina, United States: Lulu: Online Self-Publishing Book & Ebook Company.
Rapoport, A. (2012). Culture, architecture, and design. Translated by Maria Barzegar. Majid Yousof Niapasha. Sari: Shaflin Publications.