The relations between Iran and the great powers from the perspective of Imam Khamenei's revolutionary diplomacy and the challenges of the JCPOA

Subject Areas : International Relations

Morteza Soveylami ¹ , حبیب اله ابوالحسن شیرازی ² , shiva jalalpour ³ , حامد عامری گلستان ⁴

1 - دانشگاه آزاد اسلامی-واحد تـــــهران مــــرکــــزی
2 - دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی
3 - Department of Political Science, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.
4 - استاد گروه

Received: 2023-10-18 Accepted : 2024-04-23 Published : 2024-06-12

Keywords: سیاست خارجی, دیپلماسی انقلابی, جمهوری اسلامی ایران, , امام خامنه‌ای, پسابرجام,

Abstract :

دستاوردهای انقلاب اسلامی محدود به ایران و جهان اسلام نیست. ماهیت نظام جمهوری اسلامی همچون ولایت‌فقیه، ترکیب دین و سیاست، ماندگاری جمهوری اسلامی برای بیش از چهار دهه با توجه به سیاست‌های خصمانه اکثر ابرقدرت‌ها به‌خصوص آمریکا با نظام ایران، افزایش اقتدار آن و عدم عقب‌نشینی نظام از مواضع اصولی خود است، اما برخی دیگر از عملکردها در هر دوره ای تحت تأثیر مسائل زمان و مکان یعنی مقتضیات روز داخلی و جهانی و همچنین با توجه به سیاست‌ها و برنامه‌های رؤسای جمهور بوده است. در بررسی شاخص‌های سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، دیپلماسی اقتدار یا به تعبیری دیگر دیپلماسی انقلابی عملاً مهم‌ترین گفتمان خارجی جمهوری اسلامی ایران را شکل داده است و نقطۀ عزیمت این رویکرد دکترین نه شرقی نه غربی امام خمینی (ره)، معمار کبیر انقلاب اسلامی است. همچنین امام خامنه ای هم با توجه به ضرورت «حفظ جهت‌گیری و روحیۀ انقلابی و دینی در دیپلماسی» نیازسنجی به باز تعریف الگوی اصیل دیپلماسی ایرانی- اسلامی در دهۀ چهارم انقلاب اسلامی مقابل مفاهیم غربی دیپلماسی را مورد تاکید قرار داده اند. لذا سوال اصلی مقاله این است که محورهای عمده الگوی دیپلماسی از منظر امام خامنه‌ای در روابط ایران و قدرت‌های بزرگ چیست؟ فرضیه بدین ترتیب مطرح می شود که محورهای عمده الگوی دیپلماسی از منظر امام خامنه‌ای در روابط ایران و قدرت‌های بزرگ بر روی چهار محور «مانور هنرمندانه و قهرمانانه»، «برخورد مبتکرانه»، «عزت، حکمت و مصلحت» و «دیپلماسی انقلابی» استوار است.