A Study on the Settlement Pattern of Fanouj County from Prehistory to the Islamic Era
Subject Areas : Prehistoric ArchaeologyRouhallah Shirazi 1 , Mojtaba Rakhshani 2 , Mohammad Keika 3 , Sahar Bakhtiari 4
1 - Associate Professor, Department of Archaeology, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
2 - M.A. in Archaeology, Department of Archaeology, University of Sistan and Baluchestan, Zahedan, Iran.
3 - Ph.D. Candidate in Archaeology, Department of Archaeology, Bu-Ali Sina University, Hamedan, Iran.
4 - Postdoctoral Researcher in Archaeology, Department of Archaeology, Tarbiat Modares university, Tehran, Iran.
Keywords: SPSS, ArcGIS, Settlement Pattern, Ancient Periods, Fanouj County,
Abstract :
One of the methods to study and identify the factors in archaeological studies is to analyze the distribution pattern of settlements. This is a method to examine the formation of ancient sites in a variety of environmental contexts. Fanouj County is located in the Baluchistan region in southeastern Iran. This county leads to Iranshahr City from the north to Kerman City and Bandar Abbas City from the west, and to Nikshahr City from the east and south. The total area of Fanouj County is about 7730 km2 and 700 meters above sea level. Unlike other parts of Southeast Iran, this area is not well known from an archaeological point of view. This area is very diverse in terms of natural and geographical environments. The people who have lived in this land for millennia have adapted to the difficult environmental conditions. This area has sites belonging to the Bronze Age to the Islamic era. Here, for the first time is investigated settlement patterns of this county. This study aims to identify and why the formation of ancient sites in Fanouj County. In this regard, using ArcGIS and SPSS software, the settlement patterns of Fanouj County in connection with various factors of natural geography have been identified and analyzed. According to the mentioned studies, it was found that most of the settlements of the region were dependent on environmental and natural factors and often formed near water sources.
استعلاجی، علیرضا، قدیری معصوم، مجتبی (1384). بررسی عوامل جغرافیایی در نظام استقرار سکونتگاهها با تاکید بر تکنیکهای کمی پژوهش موردی: ناحیه ویلیکج از توابع شهرستان نمین. پژوهشهای جغرافیایی، 38 (52)، 121-136.
آخوندی، سمیه، حسینی، مهدی (1401). سالنامه آماری استان سیستان و بلوچستان 1399. سراوان: کتاب بلوچ.
اکبراقلی، فرحناز، ولایتی، سعداالله (1386). بررسی جایگاه عوامل طبیعی در استقرار سکونتگاههای روستایی مطالعه موردی سکونتگاههای روستایی ارتفاعات کپه داغ -هزار مسجد. نشریه علمی- پژوهشی انجمن جغرافیایی ایران، 5 (12و13)، 66-45.
بهرامینیا، محسن، خسروزاده، علیرضا، اسمعیلی جلودار، محمداسماعیل (1392). تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی محوطههای نوسنگی و مس و سنگ شهرستان اردل، چهار محال و بختیاری. مطالعات باستان شناسی، 5(2)، 37-21.
جمعهپور، محمود (1385).کاربرد سیستمهای اطلاعات جغرافیایی در امکان سنجی توانهای محیطی و تعیین الگوی فضایی بهینه در نواحی روستایی، مورد نمونه شهرستان تربت حیدریه. پژوهشهای جغرافیایی (5)، 58-35.
دارک ،کن.آر. (1393). مبانی نظری باستانشناسی. مترجم کامیار عبدی، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
دهمردهپهلوان، مهدی (1392). گونه‌شناسی استقرارهای عصر مفرغ جنوب بلوچستان (مطالعه موردی بخش بنت شهرستان نیکشهر). پایاننامه کارشناسی ارشد باستانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان (منتشرنشده).
رامشت، محمدحسین (1389). فضا ژئومورفولوژی. برنامهریزی و آمایش فضا، مدرس علوم انسانی، 14(4)، 36-11.
سعیدی، عباس (1377). مبانی جغرافیایی روستایی. تهران: سمت.
سعیدیهرسینی، محمدرضا، نیکنامی، کمالالدین، طهماسبی، اکرم (1391). برهمکنش محیط و فرهنگ: چشمانداز جغرافیایی و تحلیل باستانشناختی از استقرارهای دوره مسسنگی زاگرس مرکزی. پژوهشهای باستان شناسی، 2(2)، 36-25.
شیرازی، روح الله (1388). گزارش بررسی باستانشناسی شهرستان فنوج. زاهدان: اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایعدستی استان سیستان و بلوچستان (منتشرنشده).
گریک، دیوید (1388). مقدمهای بر جغرافیای کشاورزی. ترجمه علیرضا کوچکی و همکاران، مشهد: انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
گرین، کوین (1383). مقدمهای بر باستانشناسی. ترجمه فرهنگ خادمی ندوشن و فروزنده جعفرزاده چور. تهران: دفتر نشر آثار علمی دانشگاه تربیت مدرس.
مترجم، عباس (1387). بررسی و تحلیل الگوهای استقراری دوره مفرغ قدیم در دشتهای پیرامون کوهستان الوند-همدان،. پایاننامه دکتری گروه باستانشناسی دانشگاه تهران (منتشرنشده).
مترجم، عباس، الماسی، طیبه (1391). بررسی تغییرات فرهنگی دشت کنگاور از دوره مس و سنگ تا پایان عصر مفرغ بر اساس مدلهای استقراری. مجله پژوهشهای باستانشناسی، 3 (5)، 62-51.
موسوی کوهپر، سیدمهدی، حیدریان، محمود، آقایاری‌هیر، محسن، وحدتی نسب، حامد، خطیبشهیدی، حمید، نیستانی، جواد (1391). تحلیل نقش عوامل طبیعی در توزیع فضایی محوطههای باستانی استان مازندران. پژوهشهای جغرافیای طبیعی، 43 (75)، 19-1.
مومنی، منصور (1390). خوشه‌بندی داده ها و تحلیل خوشه ای. تهران:انتشارات نویسنده.
نصرتی، محمدعلی (1390). جایگاه کشت خرما و صنایع جانبی در تحول اقتصاد روستاهای شهرستان فنوج. پایاننامه کارشناسی ارشد گروه جغرافیا دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی (منتشر نشده).
نگارش، حسین، خسروی، محمود (1379). بررسی اقلیم کشاورزی استان سیستان و بلوچستان. زاهدان: طرح پژوهشی معاونت پژوهشی دانشگاه سیستان و بلوچستان.
نیکنامی، کمالالدین، سعیدیهرسینی، محمدرضا، خطیبشهیدی، حمید (1386). تئوریها و تکنیکهای مدلسازی پیش بینی تخمین مکانها و پراکنش سایت‌های پیش از تاریخی در پهندشت باستانشناختی با کاربرد GIS و رگرسیون لجستیک، مطالعه موردی: حوزه رودخانه گاماسب، زاگرس مرکزی. مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 58 (5)، 193-211.
وفایی، آرمان (1391). تحلیل فضایی و محیطی استقرارهای مس-سنگی دشت اسدآباد. پایاننامه کارشناسی ارشد گروه باستانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان (منتشر نشده).
Anabestani, A.A. (2011). The Role of Natural Factors in Stability of Rural Settlements (Case Study:Sabzevar County). Geography and Environmental Planning, 40(4), 89-104.
Fisher, W.B. (1968). The Cambridge History of Iran. Cambridge: Cambridge University Press.
_||_