Realization of Qur'anic Concept and Validity of Rights in Urban Planning and Designing Housing
Subject Areas :حامد Hayaty 1 , A.R Zare 2 , احمد Aminpoor 3 , رامین Madani 4
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز
2 - دانشجوی دکترای شهرسازی، عضو باشگاه پژوهشگران ونخبگان دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز-ایران
3 - دانشیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
4 - استادیار گروه معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اصفهان، اصفهان، ایران.
Keywords: urban planning, housing, right, rights, Islamic architecture, verses and narrations,
Abstract :
Religion of Islam is considered a comprehensive religion in all fields whose purpose is the happiness of mankind and guiding him towards perfection. The school of Islam is a religion that links human material issues with spiritualties and has never separated these two categories from each other. Quran is the most important source for the inference of judgments, and the judgments of the new issues are inferred by using generalities and references of the verses, and the relevant hadiths mentioned some examples of them, and not allocated and limited them. In this article, by referring to the Qur'an and narratives, the manifestation of the principle of "no determinet and detrimental act" as the most important principle of rights in urban and residential architecture has been investigated. The research method used in this study is a qualitative content analysis method, and the analysis of the buildings has been done using rational reasoning method. In the collection of information, historical documents and texts, library and Internet resources have been used. In this paper, samples of traditional homes and textures have been selected by targeted sampling method to investigate the legal principles such as no determinet and detrimental act in Iranian-Islamic architecture and urban planning. The results indicate that this principle as the most important principle related to the rights has affected all aspects of the Iranian-Islamic home architecture. These influences are derived from the concept of Islamic law, including neighboring rights, women's rights, the rights of parents and children, rights of guest and the right of construction in the architecture of buildings. Other principles, such as the issue of privacy and publicity, and the confidentiality of respect for other people, such as neighbors and pedestrians, considering the rights of pre-emption, respect for the rights of neighbors in the use of public resources such as water, sunlight, etc., considering cleaning and not to harm neighbors and others in terms of visual, audio and ... all are principles that are necessary in Islamic jurisprudence, and all these issues are considered in the Iranian-Islamic homes and cities.
قرآن کریم، ترجمه ناصر مکارم شیرازی، انتشارات دارالقران کریم، تهران 1376.
الفیروز آبادی، محمد بن یعقوب، القاموسالمحیط، موسسه الرساله، بیتا، بیروت.
اللیثی الواسطی، علی بن محمد، (1376)، عیون الحکم و الواعظ، دارالحدیث.
امامی، سید حسن، حقوق مانی، ج 1، ص 135; و ج 4، ص 4 .
امینپور احمد، حیاتی، حامد و رامین مدنی، (1396)، روششناسی استخراج و استنباط صحیح از آموزههای اسلامی برای دریافت راهبردهای طراحی بر مبنای اصول اخلاقی و ایمانی (نمونه موردی: طراحی مسکن اسلامی)، فصلنامه پژوهشهای اخلاق، انجمن معارف اسلامی، شماره 6، زمستان.
امینپور، احمد، مدنی، رامین، حیاتی، حامد، (1394)، بازشناسی مفاهیم مسکن و سکونت براساس آموزههای اسلامی، نشریه مدیریت شهری، شماره چهلم، 1394، ص 60-47.
امینپور، احمد، مدنی، رامین، حیاتی، حامد، (1396)، بررسی چگونگی تجلی آموزههای اسلامی در کالبد مسکن سنتی، نمونه موردی: اقلیم گرم و خشک ایران، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 48.
بهشتی، احمد، (1385)، خانواده در قرآن، موسسه بوستان کتاب، مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزهی علمیه قم.
پاینده، ابوالقاسم،(1382)، نهجالفصاحه، دنیای دانش، ج2، تهران.
پورطهماسبی، سیاوش و آذر تاجور، حقوق و تربیت شهروندی در نهج البلاغه، پژوهش نامه علوی، سال دوم شماره دوم، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، صص 1-23.
جوادی آملی، عبدالله، (1375)، فلسفه حقوق بشر، قم، اسراء، ص 75 .
حّر عاملی، محمد بن حسن، (1409ق)، وسائلالشیعه، تصحیح موسسه آلالبیت (ع)، موسسه آلالبیت (ع)، قم.
حمزه لوئی، حسن، (1390)، ماهیت حقوق شهروندی و سابقه آن در ایران، همایش ملی نظارت قضایی و حقوق شهروندی در نظام جمهوری اسلامی ایران، کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.
دستمالچیان، احمد، (1390)، کلیاتی راجع به حقوق شهروندی، وزارت کشور، اداره صیانت از حقوق شهروندی، بخشنامه برنامههای اداره صیانت از حقوق شهروندی.
دلشاد تهرانی، مصطفی، (1388)، سیره نبوی، منطق عملی، دفتر چهارم: سیر خانوادگی، انتشارات دریا، تهران.
دهخدا، علی اکبر، لغت نامه دهخدا، ج 6، ص 9142 واژه «حق».
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، (1374)، ترجمه مفردات راغب، ، ترجمه غلامرضا خسروی حسینی، مرتضوی، ج2، تهران.
ری شهری، محمد،(1373)، میزان الحکمه، دار الحدیث، قم.
سلیم حکیم، بسیم،(1381)، شهرهای عربی اسلامی: اصول شهرسازی و ساختمانی، ترجمه محمد حسین ملک احمدی، و عارف اقوامی مقدم، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، چاپ اول، تهران.
سید عبدالحسین، طیب، (1386)، تفسیر اطیب البیان فی تفسیر القرآن، مؤسسه سبطین، قم.
شعیری، محمد بن محمد، جامعالأخبار، بیتا، نجف اشرف.
شیخ صدوق، (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، ، قم، دفتر انتشارات اسلامی، ج 2.
فیض کاشانی، (1402ق)، تفسیر الصافی،الطبعه الثالثه، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.
کاتب واقدی، محمد بن سعد، (1374)، طبقات کبری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی، تهران.
کاتوزیان، ناصر، (1377)، فلسفه حقوق، تهران، شرکت سهامی انتشار، ج 1، ص 43 .
کلینی، محمد بن یعقوب، (1407 ق)، الکافی، تصحیح علی اکبر غفاری، دارالکتب الاسلامیه، ج4، تهران.
لنگرودی جعفری، محمدجعفر، (1371)، مقدمه عمومی علم حقوق، تهران، گنج دانش، ص 12 .
لویس معلوف، المنجد فی اللغة، ص 144، واژه «حق».
متقی هندی، علاءالدین علی، (1419 ق)، کنزالعمال فی سنن القوال و الافعال، تصحیح محمود عمر الدمیاطی، دارالکتب العلمیه، بیروت.
مجلسی، محمد باقر، (1410ق)، بحارالانوار الجامعه لدرر أخبار الأئمه الطهار، ، بیروت.
محمدرضا بمانیان، ارجمندی، سحر، علی محمدی، فرزانه، (1392)، تأثیر اصول فقهی مرتبط با حقوق شهروندی بر پایة عدل در طرّاحی مسکن (نمونه موردی: سه مورد از خانه های ایرانی- اسلامی)، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره دوازدهم، تابستان.
مدرس، علی اصغر، (1375)، حقوق فطری یا مبانی حقوق بشر، تبریز، نوبل، ص 27 از مکتبهای حقوقی در حقوق اسلام .
مرتضی، هشام، (1387)، اصول سنتی ساخت و ساز در اسلام، ترجمه ابوالفضل مشکینی و کیومرث حبیبی، تهران، انتشارات مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری.
مصباح، محمدتقی، (1380)، نظریه حقوقی اسلام، نگارش محمدمهدی نادری و محمدمهدی کریمی نیا، قم، مؤسسه امام خمینی، ص 20 .
مکارم شیرازی، ناصر، (1374)، تفسیر نمونه، دارالکتب الاسلامیه، اول، تهران.
منجزی، نو محمد و علی محمد رفیعی،(1389)، نوشهر اسلامی و عامل عدالت (اصول و ضوابط حاکم بر احداث و ارزیابی)، همایش ملی معماری و شهرسازی اسلامی، دانشگاه هنر اسلامی، تبریز.
موسوی خمینی، سید روح الله، تحریرالوسیلة، موسسه مطبوعات دارالعلم، بیتا، قم.
نائینی، میرزا محمدحسین، (1418)، منیة الطالب، نگارش موسی نجفی خوانساری، قم، مؤسسة النشرالاسلامی، ص 106 .
نجفی، محمد حسن، جواهرالکلام فی شرح الشرایع الاسلام، تصحیح عباس قوچانی- علی آخوندی، دار إحیاءالتراث العربی، بیتا، هفتم، بیروت.
نقرهکار، عبدالحمید و همکاران، (1394)، بازخوانی سازمان فضایی خانه براساس متون اسلامی به روش EBS، فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی، شماره 22، ص 1-21.
نقیزاده، محمد، (1385)، شهرسازی و معماری اسلامی (مبانی نظری)، سازمان نظام مهندسی ساختمان استان اصفهان، اصفهان.
نوری، میرزا حسین، (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، ، تصحیح گروه پژوهش موسسه آلالبیت (ع)، مؤسسه آلالبیت (ع)، بیروت.
_||_